İsgəndər Atilla
Yüklə 3,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
413 İsgəndər Atilla t əmiz olmur, qənd al”. •
Uşaqlıqda sakit oturduğu zaman anası ona deyərdi: “Ay qara Hüseyn, göy Hüseyn, uşaqları döy Hüseyn”. •
Cavid uşaq vaxtı çox nadinc olmuşdu. Məktəbə gedəndə qonşu arvadları deyərdilər: “Heç olmasa uşaqlarımızın qulaqları bir neç ə saat dinc olar”. •
Gec ə vaxtı bir yerə gedəndə, yaxud gələndə tanış bir qapı- dan keç əndə qapını döyərdi. •
Uşaqlar nadinclik edərkən deyərdi: “Darıxma, nadinc uşaq yaxşıdı”. •
Cavidgil üç qardaş, üç bacı olublar. •
O, yerlip ərəstliyin düşməni idi. •
Abbas Mirz ə Şərifzadə ilə dost idi. •
Cavidin bacısı həmişə ürəyində deyərmiş ki, kaş Hüseyn g ələydi, Mişkinazı ona alaydım. •
O zaman Cavid Bakıda müəllimlik edirdi. Kitablarından bir neç əsini çapa vermişdi. (“Ana”, “Şeyda”, “Bahar şəbnəmləri”). Fikrind ə tutubmuş ki, kitablar çapdan çıxar, ev-eşik düzəldib, sonra da evl ənərəm. Cavid bu fikirdə ikən Bakını od-alov içində görür. M ətbəəni yandırırlar... * •
O zaman “T əbriz” mehmanxanasında olurmuş. Bu vaxt erm ənilər mehmanxananı mühasirə edirlər. Orada olan insanları – 70 n əfər sakini əsir götürürlər. Əsirləri Opera və Balet Teatrına aparırlar. Cavid özü belə nəql edirdi: «Onlar iç əri girəndə mən dəftərlərimi, paltomu və bir düzüm bublikim vardı, onu da götürdüm. Ordakılardan biri: − Sağ qalmağa ümidin varmı? – dedi. − Çıxmayan cana ümid çoxdu – dedim.
*
Musavat partiyasının “Açıq söz” mətbəəsini yandırırlar. Yanğın zamanı onun əsərləri yanıb kül olur. – İ.A. 414 Əsrin şairi IX vaxt m əni qabağa itələyən o adama güllə dəydi. O biri isə deyirdi: “G ərək bu işi başlayanlar öləydilər”... 70 nəfərdən qaldıq 10 n əfər. Hamısını yolda ermənilər qırdılar. Heç kəsin yemək yadına düşmürdü. Gətirdiyim bublikləri Seyid Hüseynə göstərib dedim: − El ə et ki, bir neçə günə çatsın...» •
1920-ci ild ə xəstələndim. Bir gün kitablarından bir neçəsini ayırdı. Soruşdum: − Onları neynirsən? − Bir nəfər istəyib, ona verəcəm − dedi.
− Adam dar günündə dözümlü olar. Həmişə belə olmayacaq ki – dedi. − Sən darıxdığın üçün ağladım. − Keçib gedər, darıxma. Dar günün ömrü az, acısı çox olar.
•
Bir azdan uşaq da xəstələndi * . Ağ yun parçadan kostyumu vardı. Onu istədi və dedi: − Verim satsınlar. Onsuz da o kostyumu geyinməyəcəm. Sonra daha yaxşısını alarıq. Ancaq daha ağlamayasan. •
Uşağın biri öldü. ** Bel ə ağır bir vəziyyətdə Cavid üçün işləmək çox çətin idi. O ərəfədə yazdığı bir əsərini cırıb atdı: “Bel ə bir vəziyyətdə yazılan bir əsər, əsər deyil, o heç nəyə yaramaz” – dedi. •
Biz Cavidi gözl əyirdik ki, gəlsin birlikdə nahar edək. Nə- d ənsə bu gün çox gec gəldi. Uşaqların xörəklərini verib özüm Cavidi gözl ədim. Saat altıda gəldi. Qapıdan girən kimi: − Nə istəsən alacam sənə, amma əvvəl mən sənə alacam – dedi.
*
**
Qızı Tumrusu nəzərdə tutur. O, 1921-ci ildə ölmüşdü. Yüklə 3,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|