Isa h seynov. Se[ilmi] Wswrlwri Bak\ 1988 Q\rx ikinci ildw me]wdw "q\r\c\ batalyon" ad\nda silahl\ dwstw tw]kil edilmi]di

24

Q\zlar,  yenw  Zwlimxan\n  ba]\na  topla]d\lar.  Bir-birinin  s=z^n^  kwsw-kwsw,  gah  p\[\lt\  ilw,  gah  da

ucadan, bir alwm xwbwr verdilwr. Demw, bu =twn ayda ailwdw wmwlli-ba]l\ yeniliklwr olub. Iki dwfw el[I

gwlib,  ikisi  dw  ba]  tutmay\b.  “Kimw?  Z^mr^dw?!  ”  —  Zwlimxan  yaln\z  bir  dwfw  u]aql\qda  bu  c^r

^z^nt^l^ ^rwk d=y^nt^s^ duymu]du. Unudulmaz bwdbwxt hadisw ilw wlaqwdar olan o d=y^nt^lwr

indi dw twkrar olunduqda, he[ ]^bhwsi qalmad\ ki, yeni bwdbwxtlik ba] verib: “Z^mr^d wldwn gedib!

Amma o dwqiqw dw fikirlw]di ki, ax\ “q\zlar deyir ba] tutmay\b”, demw Kwrwm wmi Z^mr^d^ ]whwrw

apar\b,  orda  ona  d=rd  dwst  bahal\  paltar  tikdirib,  sonra  babaya  s=z  a[\b  ki,  bws  “Z^mr^d  balan\

b=y^k qay\n\m Bwbi]w almaq istwyirwm”. Wlbwttw, baba raz\l\q vermwyib. Q\] girwndwn yaz a[\lana

qwdwr burnunun ucundan su daman ar\q-quru Bwbi], yalan[\ Bwbi] hara, Z^mr^d hara! Yax]\, bws

Z^mr^d nw deyib?

-  Z^mr^d?..  Pi]iyin  k=nl^  samanl\qdayd\,  it  dw  qovdu  sald\  ora.  Z^mr^d  lap  [oxdan  sa[\n\

kwsdirmwk  istwyirdi,  qaqa].  Kwrwm  wminin  el[iliyini  e]idwndw  paltar  qay[\s\n\  qapd\,  h=r^y^n^n

ikisini  dw  x\r[  elwyib  kwsdi  dibindwn,  h=r^y^n  biri  sa`  wlindw,  biri  dw  sol  wlindw,  y^y^r^b  evin  o

twrwfindw yaxalad\ Kwrwm wmini ki, bws “torba]inel wmi, qay\n\n Bwbi] sa[\ kwsik q\z istwywrmi?”

Q\zlar  sws-swsw  verib  g^l^]d^lwr.  Swriyyw  bac\  oca`\n  q\ra`\nda  naraz\l\qla  ba]\n\  bulad\. Mwrywm

anas\n\n hwrwkwtini twkrar etdi. Z^mr^d =z^ isw q\m\]\b, eyni par\lt\l\, hiylwgwr g=zlwrlw Zwlimxana

baxd\. Zwlimxan bayaqdan onda nw isw bir dwyi]iklik hiss edirdi, arada diqqwt yetirir, tapa bilmirdi.

Yaln\z  indi  g=rd^  ki,  h=r^klwr  yoxdur.  Amma  heyf!  Do`rudur,  boynunda,  [wnwsinin  alt\nda

q\vr\lm\] bu kwsik sa[lar Z^mr^d^n sifwtini bir qwdwr dolu vw daha yara]\ql\ g=stwriridi. Ancaq o bir

c^t yo`un, sanball\ h=r^k dw pis deyildi.

Q\zlar yenw dw nw isw dan\]\rd\lar. Deywswn, Mwrywmin, bir dw Qaraxan\n m^avini Davudun ad\n\

[wkirdilwr. Lakin Zwlimxan bu ikinci xwbwri [ox pis e]idirdi; indi onun b^t^n diqqwti Z^mr^ddw idi.

Sa[  whvalat\  =twri  twwss^f  do`ursa  da,  Zwlimxan\  hwm  dw  sevindirirdi.  O  da  q\zlara  qo]ulub

“torba]inel wmi” m^raciwtinw g^l^rd^. Bu s=zlwr yaln\z Z^mr^d^n dilindwn [\xa bilwrdi. Zwlimxan,

bu dwm =z^n^ o qwdwr dw dwrk etmwdiyi nw isw g=zwl, [ox g=zwl hisslwrlw ^rwkdwn g^l^rd^. Q\zlar\n

qat-qar\]\q dan\]\`\ndan anlay\rd\ ki, baba Mwrywmw gwlwn el[ilwri, ywni Davudun el[ilwrini dw geri

qaytar\b. Baba deyib ki, “Davud me]wdw twzw adamd\r, hwlw i]lwsin, tan\yaq, bilwk, sonra baxar\q”.

Q\zlar\n zarafatyana eyhamlar\ndan anla]\l\rd\ ki, qara Mwrywmin qara Davuda k=nl^ var, wgwr baba

raz\l\q versw, bwlkw bu yax\nlarda me]wdw “damb\r-dumbur” olacaq. Zwlimxan bu xwbwrw dw sevindi.

“Damb\r-dumbur”  ba]  tutduqda  Mwrywmin  wziyywtdwn  qurtaraca`\na  sevinmwyw  bilmirdi.  Lakin

Z^mr^dw diqqwtlw baxd\qca, anbaan sevinci azal\rd\.

Bak\da qald\`\ m^ddwtdw Zwlimxana elw gwlirdi ki, Z^mr^d daha u]aq xasiyywtlwrini, bwzi y^ng^l, ]it

oyunlar\n\ yerw qoyacaq, bundan sonra sevwn, sevilwn, yetkin bir q\z kimi hwrwkwt elwywcwkdir. Sa[

whvalat\, “torba]inel wmiyw” verilwn qwti cavab da Zwlimxan\ mwhz buna g=rw sevindirirdi ki, demwk,

Z^mr^d  do`rudan  da  yetkindir,  yeri  gwlwndw  =z^n^  qoruya  bilir.  Bunun  ^[^n  ona  “sa`  ol”

deyilmwlidir.  Wlbwttw,  twkcw  “sa`  ol”  yox,  ba]qa  s=zlwr  dw.  Zwlimxan  f^rswt  tapanda  hwmin  “ba]qa

s=zlwri”  necw  s=ylwywcwyini  fikirlw]irdi  vw  elw  bunw  g=rw  dw  q\zlar\n  Mwrywmlw  Davud  barwdw

dan\]d\qlar\n\  yax]\  e]itmirdi.  Xwyalwn  B=y^ktaladan  uzaqda,  Pwri  g=l^n^n  q\ra`\nda  s\x yem]an

kollar\n\n  aras\nda,  yaxud  daha  gizlin,  daha  sakit  bir  gu]wdw  Z^mr^d^n  yum]aq,  qara  sa[lar\n\

s\`allay\rd\,  “ba]qa  s=zlwr”  p\[\lt\  ilw,  hwzin  ]\r\lt\l\  bulaq  suyu  kimi  ax\rd\:  “Mwnim  Z^mr^d^m,

qo[aq, a`\ll\ Z^mr^d^m, yetkin Z^mr^d^m…”  Lakin ax\n dayand\, dediyimiz kimi, sevinc azald\

---

25

vw…  hwtta  yox  oldu.  Dilxor[uluq, wmwlli-ba]l\ qanqaral\q gwldi: “A`\ll\, yetkin Z^mr^d” wvwzindw

Zwlimxan donunun yaxas\nda yun cwngwlwrin d^rt^]d^rwn bir u]aq, bir dwli pwri g=rd^. G=rd^ ki, o,

yenw  yaxas\n\  dombald\b!  Yundan,  pamb\qdan,  hwr  nwdwnsw,  ywqin  ki,  bu  dwfw  twlwsmwdwn,  [ox

swliqw ilw =z^ ^[^n bir c^t “mwmw qay\r\b!”

Zwlimxan  Z^mr^d^n  wvwzinw  =z^  q\zard\`\n\,  pwrtliyini  gizlwdw  bilmwywcwyini  hiss  edib,  qarda]\

q\zlar\n\n aras\ndan [\xd\, {ap\qla oynayan “ana u]a`\na” twrs-twrs bax\b me]wyw ^z tutdu. Paltar

qay[\s\n\ qap\b h=r^klwrini x\r[\lt\ ilw dibindwn ^zwn, “torba]inel wmini” dolay\b g^lwn q\z da indi

ona ayr\ c^r g=r^n^rd^. “Dwli, axmaq” — deyw Zwlimxan hirsli-hirsli add\mlay\rd\. “Ana u]a`\n\”

xwyal\nda dwyi]dirib, ba]qala]d\rd\`\na g=rw =z^n^ danlay\rd\.

Ax]ama qwdwr me]wdw gwzib-dola]d\. Ax]am s^frw ^st^ndw Qaraxan qarda]\n\n haralarda oldu`unu,

nw  g=rd^y^n^  soru]duqda  isw  Zwlimxan  he[  nw  deyw  bilmwdi.  Necw  deywydi  ki,  gwzdiyi  yerlwrdw

me]w,  twbiwt  wvwzindw  ]wkildwn-]wklw  d^]wn  Z^mr^d^n  min  bir  oyunundan  ba]qa  he[  nw

g=rmwmi]di!

Swriyyw  bac\  ilw  Mwrywm  s^frwyw  qulluq  elwyirdilwr.  Baba  ba]da,  qalan  ailw  ^zvlwri  isw  onun

d=vrwsindw  yeyib-i[irdilwr.  Zwlimxan  elw  bil  nwdwnsw  ]^bhwlwnmi]  Z^mr^d^n  ciddi  bax\]lar\n\

^z^ndw hiss etsw dw, ba]\n\ qald\rm\rd\.

Hwmi]w  yay  gecwlwrindw  oldu`u  kimi,  Swriyyw  bac\  ilw  Mwrywm  i[wridwn  xal\-xal[a,  yor`an-d=]wk

da]\y\b,  evin  quzey  twrwfindw  yer  d=]wdilwr,  yan-yana  a`ar\]an  d=rd  mi[wtkwn  qurdular.  Baba,  =z

k=hnw vwrdi]i ^zrw Pwri g=l^n^n buz suyunda [immwyw getdi, “komsastav ]ineli” [iynindw, qay\d\b

=z  ota`\na  [wkildi.  Onun  lampas\n\n  i]\`\  =lwziywndwn  sonra  Qaraxanla  Swriyyw  bac\  lap  ba]dak\

mi[wtkwnin,  q\zlar  ikincinin,  “Wziz  wminin  wziz  balas\”  isw  =z  x^susi  yor`an-d=]wyindw,  ^[^nc^

mi[wtkwnin  alt\nda  paltar\n\  soyunub  uzand\.  Twkcw  Zwlimxan,  siqaret  yand\r\b,  yenw  dw  gwzib-

dola]ma`a ba]lad\.

Yast\-yappa  daxmalar,  daxmalar\n  hwywtlwrindw  yat\]an  heyvanlar,  fin  evi,  a`ar\]an  mi[wtkwnlwr,

talada  ba]-ba]a  verib  dayanm\]  atlar,  me]w,  hwr  ]ey  qaranl\`a  vw  s^kuta  bat\b  qalm\]d\.  Dur`un,

b^rk^l^ havada hwrdwn ancaq a`caqanad v\z\lday\r, hwrdwn dw atlardan biri quyru`unu bwdwninw

[\rp\b  s^kutu  pozurdu.  Siqareti  s^m^rd^kcw  Zwlimxan  hwtta  t^t^n^n  [\t\lt\s\n\ e]idirdi. Arxadan

yax\nla]\b onu add\m-add\m izlwywn, tez-tez d=n^b mi[wtkwnlwrw vw baban\n qaranl\q pwncwrwsinw

baxan Z^mr^d^n add\m swslwrini isw e]itmirdi. Bu add\mlar, demwk olar ki, tamam swssiz idi,  —

Z^mr^d ayaqqab\lar\n\ geymwmi]di.

Zwlimxan q\z\n onu k=lgwtwk izlwdiyini bwlkw dw he[ hiss etmwywcwk, eyni rahatl\q vw k^sk^nl^klw

mi[wtkwnin  alt\na  qay\dacaqd\.  Lakin  Z^mr^d^n  swbri  [atmad\,  wlini  uzad\b  onun  dirswyinw

toxundu.

- Qaqa]…

- Zwlimxan diksinib geri [evrildi.

- Swnswn?

- Mwnwm, qaqa]…

Z^mr^d^n p\[\lt\s\ a[\q-a]kar yalvar\rd\. Ancaq bu yalvar\] Zwlimxan\ daha da hirslwndirdi.

---