68
hakimiyyətin, elm və biznesin aparıcı nümayəndələrini daxil edən,
proqramın yerinə yetirilməsi üzrə bütün fəaliyyəti kordinasiya edən və onun
nəticələrinə məsuliyyət daĢıyan ali baş Şura;
baĢ sifariĢçini və atrı-ayrı altlayihələh, bloklar və layihələr üzrə sifariĢçiləri
daxil edən sifarişçilər şurası, maliyyələĢdirməni, əldə olunan nəticələrin qəbulu,
qiymətləndirməni və istifadəsini təmin edir;
tam Ģəkildə proqramın elmi rəhbərini (ali konstruktoru), altproqramların,
blok və layihələrin, elmi rəhbərlərini (baĢ konstruktorlarını) birləĢdirən elmi-texniki
şura; Ģura proqramın və onun elementlərinin elmi-texniki səviyyəsinə və elmi
təminatlığına cavab verir, onların yerinə yetirilməsinə müəlliflik nəzarətini həyata
keçirir;
proqram, onun elementləri üzrə icra orqanlarını birləĢdirən, proqramın
yerinə yetirilməsini, ayrılmıĢ resurslardan effektli istifadəni təmin edən, proqramın
yerinə yetirilməsinin bütün iĢtirakçılarının fəaliyyətini koordinasiya edən,
informasiya və kadr resurslarını cəlb edən, ictimayyətlə əlaqə yaradan proqramın
xoĢ imicini (simasını) yaradan direktorlar şurası (idarəedici şirkət) .
Idarəedici Ģirkət həm dövlət- xüsusi (qarıĢıq), həm də xüsusi ola bilər. Misal olaraq
―Yeni energetik layihələr‖ milli innovasiya Ģirkəti ola bilər.
Milli proqramın reallaĢmasında və dünya bazarına çıxıĢda beynəlxalq
əməkdaĢlığın koordinasiya olunması üçün tərkibinə daxil olan rusiya Ģirkətlərinin
lider rolu ilə beynəlxalq innovasi-texnoloji strateji alyansın formalaĢdırılması tələb
olunur.
Proqramın təmin olunması. Proqramın uğurla yerinə yetirilməsi üçün onun
normativ-hüquqi, informasiya və kadr təminatı vacibdir (mahiyyət etibarı ilə bu,
milli proqramın təminedici altproqramlarıdırlar).
Normativ-hüquqi təminat milli proqramın və onun elementlərinin
yaradılmasını və funksiyalaĢmasını təmin edən zəruri qanunverici bazanın,
standartların, reqlamentlərin formalaĢmasından ibarətdir. Baza ―Dövlət
proqnozlaĢdırılması, strateji planlaĢdırma və milli proqramlaĢdırma haqda‖ Federal
69
qanunla yanaĢı milli proqramların xüsusiyyətlərini nəzərə alan federal qanunverici
aktlar, eləcə də milli proqram və layihələrin reallaĢdırılmasınin vacib problemləri
üzrə altqanunu normativ aktlar tələb olunur.
Informasiya təminatı icraçılara statistik, analitik, proqnoz, elmi-texniki və
normativ-hüquqi informasiyanın zəruri həcmdə və qisaldılmıĢ müddətə
toplanmasından, emalından (iĢlənməsindən) və təqdim olunmasından,
proqramların və onların elementlərinin Ġnternetdə yerləĢdirilməsindən, onların
müzakirəsinin təĢkilindən, distant təhsildən ibarətdir. Hər bir milli proqram üzrə
proqramın həm məzmunu və strukturu üzrə, həm də altproqramlar və əsas layihələr
üzrə saytla Ġnternet portalını formalaĢdırmaq məqsədyönlüdür.
Kadr təminatı tədqiqatçıların, konstruktorların, mühəndislərin, ixtisaslı
fəhlələrin, menecerlərin, proqram və onun elementləri üzrə dövlət qulluqçularının
hazırlığının, yenidən hazırlığının, ixtisasının artırılması və distant təhsilinin
təĢkilindən, ədəbiyyatların, dərsliklərin, tədris-metodiki ədəbiyyatların nəĢrindən
və yayılmasından, məsləhətçı xidmətlərin təĢkilindən, müəllimlərin ixtisasının
artırılmasından ibarətdir.
Proqramların monitorinqi, qəbulu və istifadəsi. Proqramin icraçilarina
münasibətdə proqramlarin yerinə yetirilməsi və əldə olunmuĢ nəticələrin daimi
xarici monitorinqi zəruridir. Bu monitorinqi, bunun üçün xüsusi hesabat
formalarının və müntəzəm müainələr proqramını iĢləyib hazırlayaraq statistik
orqanlarının üzərinə qoymaq məqsədə uyğundur. Müəyyən müddətdən sonra
Hesablama palatası hər bir proqram üzrə auditi həyata keçirilə, Dövlət dumasına
məruzə edə və əldə olunmuĢ nəticələri dərc etdirə bilər. Monitorinq proqramların
idarə edilməsi orqanlarının məsuliyyətini artırır.Hər bir yerinə yetirilmiĢ layihə
növbəti altproqram və proqramlar üzrə dövlət orqanlarının və vərəndaĢ
cəmiyyətinin nümayəndələrinin iĢtirakı ilə sifariĢçilər tərəfindən təĢkil olunmuĢ
dövlət qəbulu komissiyası tərəfindən dövlət qəbulunu aparmaq vacibdir.
Komissiya əldə olunmuĢ nəticələri, onların layihəyə uyğunluğunu qiymətləndirir,
onların istifadəsinə münasibətdə tövsiyyələri iĢləyib hazırlayır.
70
Hökümətin xüsusi qərarı ilə əldə olunan nəticələrin iatifadəsinə, onların daimi
istismarına, eləcə də istifadənin və əldə olunan effektivliyin monitorinq qaydasına
cavab verən dövlət orqanı müəyyən olunur.
Milli proqram və layihələrin iĢlənib hazırlanmasının elmi metodologiyasının
tətbiqi, onların daxil edilməsi texnologiyasına ardıcıl riayər olunması bazar
iqtisadiyyatının dövlət tənzimlənməsinin effektivliyini əhəmiyyətli Ģəkildə
yüksəldəcəkdir, onun dayanıqlı inkiĢafını və XX əsrin tələblərinə tətbiqən vaxtlı-
vaxtındakı balanslaĢdırılmıĢ transformasiyasını təmin edər.
3.2. Dövlət proqramlarının hazırlanması mexanizminin hüquqi təminatının
təkmilləĢdirilməsi istiqamətləri.
Son illər ərzində dövlət orqanları tərəfindən sosial-iqtisadi inkiĢafın təmin
edilməsi məqsədi ilə qanunvericiliyin təkmilləĢdirilməsi istiqamətində bir çox iĢlər
görülmüĢdür.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin sosial-iqtisadi inkiĢaf strategiyasının
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Ġlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla
davam etdirilməsi sayəsində ölkəmiz dinamik inkiĢaf etmiĢ, iqtisadiyyatın
Ģaxələndirilməsi, sahibkarlığın və regionların inkiĢafı sürətləndirilmiĢdir. Bu
sahədə nailiyyətlərin davamlılığının təmin edilməsi ilə bağlı ortamüddətli dövr
üçün prioritet istiqamətlər müəyyənləĢdirilmiĢdir.
Ortamüddətli dövrdə ölkə iqtisadiyyatının davamlı inkiĢafının təmin
edilməsi,
makroiqtisadi
sabitliyin
qorunub
saxlanması,
iqtisadiyyatın
Ģaxələndirilməsi, qeyri-neft sahələrinin və regionların inkiĢafının sürətləndirilməsi,
özəl bölmənin inkiĢafı üçün azad rəqabət və əlveriĢli investisiya mühitinin
yaradılması istiqamətində iĢlər davam etdiriləcək, ölkəmizin dünya iqtisadi
sistemindəki mövqeyi daha da möhkəmləndiriləcəkdir.
Azərbaycan Respublikasının büdcə-vergi siyasəti ölkənin iqtisadi siyasətinin
tərkib hissəsi olmaqla
növbəti illərdə
iqtisadiyyatın səmərəliliyinin
Dostları ilə paylaş: |