İQTİsadiyyatin təNZİMLƏNMƏSİ SİstemiNDƏ HÜquqi TƏNZİMLƏMƏ aləTİ KİMİ DÖVLƏt proqramlarinin əHƏMİYYƏTİ
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
65
altproqramlar və tam olaraq proqram üzrə toplum biznes-planların formalaĢması. Tədqiqat və idarəetmə konturların konkret layihələr üzrə biznes-planları bir qayda olaraq aĢağıdakı bölmələri daxil edir:
layihənin icraçıları və həmicraçıları;
layihənin yerinə yetirilməsi üçün resurslar;
layihələrin yerinə yetirilməsi texnoloğiyası;
maliyyələĢdirmə mənbələri və maliyyə axınları;
risklər və onların minimumlaĢdırılması;
layihənin reallaĢdırma effektivliyi (kommersiya layihələri üçün – zaman amilinin nəzərə alınması ilə özünüödəmə müddəti). Toplum biznes-planlar müəyyən blokun layihələri, altproqramlar, konturlar üzrə məcmu (toplanmıĢ, cəm) hesablamaları bildirir. Inteqral biznes-plan tam Ģəkildə milli proqram (milli layihə) üzrə yekun qiymətləndirməni verir. Layihələrin seçilməsi və proqramların təshih olunması. Biznes-planların informasiyaları əsasında milli proqrama (milli layihəyə) daxil olunma üçün layihələrin ümumi qiymətləndərəlməsi və seçimi həyata keçirilir. Əsas meyarlar aĢağıdakılardı:
texnika və texniki ukladların (sistemlərin) nəslinin dəyiĢmə ritminin nəzərə alınması ilə proqram məhsullarının texnolojı səviyyəsi və rəqabətqabiliyyətliyi;
cəmiyyətin əsas ən zəruri tələbatlarının (qeyri-kommersiya layihələri üçün) olması;
resurslarla, ilk növbədə vətən (yerli) resurslarılə (intelektual, əmək, madii, təbii, maliyyə) təminatlığı;
ekoloji, müdafiə, idarəetmə (qeyri-kommersiya layihələri üçün); Layihələrin innovasiya-texnoloji, iqtisadi və ekoloji ekspertizası həyata keçirilir. Onun nəticələri üzrə, milli proqram (layihə) üzrə layihələr dəstinin
66
müqayisəli inteqral effektivliyinin reytinq qiymətləndirilməsi və ranjirovkası (əmiyyətinə görə, vacibliyinə görə sıraya düzmə) aparılır. Meyarların biri üzrə mənfi qiymət alan layihələr çıxarılır, ya da ki, onların optimallaĢdırılması və müsbət qiymətləndirmənin nail olunması və ya effektli layıhələrlə kompensasiyalaĢdırılması üzrə tədbirlər tətbiq olunur. Layihələrin blokları və ayrı-ayrı altproqramlar qeyri-effektiv ola bilər. Nəticədə layihələrin yekun seçimi və növbə üzrə təhsili həyata keçirilir. Belə ola bilər ki, qiymətləndirmənin yekununda tam Ģəkildə proqramın qeyri-effektivliyi haqda nəticə çıxarılacaqdır. Belə halda sifariĢçiyə onun üzərində iĢlərin dayandırılması haqda təklif irəli sürüləcəkdir. Proqramların maliyyələĢdirilməsi. Proqramın təsdiq olunmasından qabaq onun maliyyələĢdirilməsi mənbəyini müəyyənləĢdirməyi aparmaq vacibdir. Bir qayda olaraq milli proqram və layihələr, tədqiqat, innovasiyası və idarəetmə layihələri aĢağıdakı əsas mənbələri daxil edərək çoxkanallı əsasda maliyyələĢdirilir.
büdcə maliyyələĢdirilməsi (federal, regional, bələdiyyə büdcələri) qeyfi- kommersiya xarakterli layihələr üçün, eləcə də start dövründə kommersiya xarakterli iri layihələr üçün;
qeyri-büdcə investisiya, vençur, innovasiya, ekoloji, sosial fondların (o cümlədən, beynəlxalq) qoyuluĢları;
investisiyaları;
maraqlı olan xarici investorların investisiyaları (milli maraqlardan çıxıĢ edərək məhdudiyyətlərlə);
texnikanın yeni nəslinin yaradılması layihələrinin (xüsusilə diffuziya mərhələsində) reallaĢmasının iĢtirakçılarının özünümaliyyələĢdirilməsi. Göstərilən mənbələrin nisbətləri layihənin xarakterindən, onun
effektivliyindən və zamandan asılıdır. 67
Proqramın idarə olunması. Proqramın reallaĢmasının uğuru layihənin və onun elementlərinin dəqiq düzülmüĢ, məqsədyönlü və yekun nəticəyə səmtlənmiĢ idarəedilməsi sistemindən asılıdır. Idarəetmənin ümumi sxemi Ģəkildə verilib. O, strukturların bütün səviyyələrdə qarĢılıqlı əlaqəsi prinsipi üzrə qurulub və
\
SXEM 3.3.Milli proqramın idarə olunması strukturu aĢağıdakı elementləri daxil edir: Ali ġura SifariĢçilər ġurası Proqram və altproqramlar üzrə dövlət sifariĢçici Layihələr üzrə sifariĢçi Regional və bələdiyyə layihələrin sifariĢçiləri Beynəlxalq layihələrin sifariĢçiləri Elmi-texniki ġura Proqramın elmi rəhbərləri. Altproqramların elmi rəhbərləri Layihələr üzrə elmi rəhbərlər Elmi-texniki mərkəz Informasiya mərkəzi Inteqrasiya olunmuĢ elmi-ali məktəb mərkəzləri Altproqramların direktorlar ġurası( idarə edici komissiya ProqnozlaĢdırma və planlaĢdırma mərkəzi Proqramın, altproqramın və layihələrin idarə olunma mərkəzi Layihələrin ekspertizası və seçimi mərkəzi Marketinq və logistika mərkəzi
Kadrlar üzrə mərkəz Informasiya, təbliğat və reklam mərkəzi Beynəlxalq strateji innovasiya alyansı
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|