İntellektual öLÇMƏ vasiTƏLƏRİ fənnindən mühüzirələr toplusu

İ₂ (Z_н), İ₅(М_i), İ₇(Z_к), İ₉(А_i), İ₁₁(Z_к) – multiplikativ xəttiləşdirmə

üsulundan additiv üsula keçid nöqtəsinin qiymətinin ÖV-nin çıxış kəmiyyəti ilə müqayisə edilməsi üçün ötürülməsi, korreksiya əmsallarının və additiv düzəlişlərin qiymətinin, korreksiya olunmuş ölçmə nəticəsinin uyğun modullara ötürülməsi;

• 
  İ₃(CR: Z, Z_н) – ÖV-nin çıxış kəmiyyətinin multiplikativ üsuldan
  

addititv üsula keçid nöqtəsinin qiyməti ilə müqayisə edilməsi;

• 
  İ₄(S:M_i), İ₄(S:А_i); i = 1, s – qeyri-xətti xarakteristikanın bölmə
  

parçaları üçün multiplikativ korreksiya əmsallarının və additiv düzəlişlərin yaddaşda saxlanılması;

• 
  I₆(П:М_i; z), I₁₀(Ai; z) – multiplikativ М_i əmsalı ilə z_i arasında vurma
  

və additiv düzəliş А_I ilə z_i arasında toplama əməllərinin icra edilməsi;

• 
  Z_k – ÖV-nin ölçmə nəticəsinin korreksiya edilmiş qiymətləri;
  
• 
  I₈ (R:Z_k), I₁₂ (R:Z_k) – ÖV-nin korreksiya edilmiş ölçmə nəticələrinin
  

rəqəmli indikasiyası.

Mövzu 12. İntellektual ölçmə vasitələrinin çevirmə xarakteristikasını additiv-multiplikativ xəttiləşdirmə üsulu

Additiv-multiplikativ xəttiləşdirmə üsulunun mahiyyəti
Additiv-multiplikativ xəttiləşdirmə üsulunun bundan əvvəl baxılmış üsullardan fərqi ondan ibarətdir ki, burada qeyri-xətti xarakteristikanın hər bölmə parçasının daxilində intellektual ÖV-nin (İnÖV) ölçmə nəticəsinin həm multiplikativ həm də additiv korreksiyası yerinə yetirilir. Bu məqsədlə İnÖV-nin ölçmə nəticələri С_i korreksiya əmsalına vurulur və sonra d_i additiv düzəlişi ilə cəbri cəmlənir.
Additiv-multiplikativ üsulla xəttiləşdirilmiş qeyri-xətti xarakteristika parçasının qrafiki təsviri
Şəkil 12.1-də additiv-multiplikativ üsulla xəttiləşdirilmiş qeyri-xətti xarakteristika parçası göstərilmişdir.

İnÖV-nin [z_i-1,z_i] intervalına düşən ölçmə nəticələrinin С_i korreksiya əmsalına vurulmasından sonra multiplikativ üsulla korreskiya edilmiş (x) = f(x)·C_i qeyri-xətti xarakteristika parçasının AB vətəri z^* = x düz xəttinə paralel vəziyyət alır. Multiplikativ üsulla korreksiya edilmiş parçanın (AB əyrisi) düz xətt istiqamətində özünə paralel olaraq d_i additiv düzəlişi qədər yerdəyişməsindən sonra additiv –multiplikativ üsulla korreksiya olunmuş qeyri-xətti xarakteristika parçası alınır:

(x) = (x) – d_i ; (x) = f(x)·C_i – d_i
ÖV-nin qeyri-xətti xarakteristikasının qalan parçalarının korreksiyası uyğun qayda üzrə yerinə yetirilir.
Beləliklə, hər bölmə parçası daxilində ÖV-nin çevirmə xarakteristikasının dönməsi və xətti xarakteristikaya yaxınlaşması baş verir.
Additiv-multiplikativ xəttiləşdirmə üsulunda bölmə parçalarına aid parametrləri hesablama ifadələri
C_i korreksiya əmsallarının və d_i = b_i + _m additiv düzəlişlərinin qiyməti aşağıdakı sistem tənliyi həll etməklə təyin edilir (bax şəkil 12.1):



Sistem tənliyin həllindən:
(12.1)
(12.2)
ifadələri alınır.
(12.1) və (12.2) ifadələrindəki « + » işarəsi qabarıqlığı yuxarıya doğru olan,
« – » işarəsi isə qabarıqlığı aşağıya doğru olan qeyri-xətti xarakteristikalara aiddir.
Bölmə parçalarının qiymətini təyin etmək məqsədi ilə fərq (xəta) funksiyasından istifadə olunur:
(12.3)