İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
ÜÇÜNCÜ İNQREDİYENT -
Bəli, çox güman ki, belədir. İncəsənətin mənim məşğul olduğum sahəsinə tələbat o qədər də çox deyil. Nahar yeməyinə olanım təkcə bu kartoflardır. Amma onu duz və azca yağla birlikdə isti-isti yemək pis olmaz. -
Mənim balam, - Hetti dedi və ötəri təbəssüm sifətinin sərt cizgilərinə azca mülayimlik verdi, - taleyin özü bizi rastlaşdırıb. Mənim də əlim hər şeydən üzülüb. Lakin evdə ev tulası böyüklüyündə bir tikə ətim var. Kartofu tapmaq üçünsə bütün üsullardan istifadə etsəm də, heç nə alınmadı, təkcə Allaha yalvarmağım qaldı. Gəlin intendant 1 anbarlarımızı birləşdirib qovurma bişirək. Yeməyi mənim otağımda hazırlayanq. Soğan da tapsaydıq, lap yaxşı olardı! Necə düşünürsünüz, əzizim, dəniz pişiyi xəzindən olan mantonuzun astarında keçən qışdan qalma azca xırda pul tapılmaz ki? Mən soğan dadınca tinə, qoca Cüzeppe- nin yanına qaçardım. Soğansız qovurma şimiyyatsız çay ziyafətindən betər olur. -
Mənə Sesilya deyin, - rəssam qız söylədi. - Xeyr, mən artıq üç gün olar son sentimi də xərcləmişəm. -
baş soğan borc adardım, lakin istəmirəm işsiz qaldığımı dərhad aınlasınlar. Amma bir baış soğaın yaxşı olaırdı! Satıcı qızın otağında şam yeməyi hazırlatmağa baışladılar. Sesilyaının rolu taxtın üstündə çaırəsiz vəziyyətdə oturub kömək etməsinə icaızə verilməsini xaıhiş etməkdən ibarət idi. Hetti əti soyuq duzlu suya töküb qaz pilətəsinin yegaınə odluğunun üstünə qoydu. -
Amma bir baış soğaın yaxşı olaırdı! - o, kaırtofu qaışıyıb qur- taraıraq dedi. Taxtla üzbəüz divarda Los-Anceles və Nyu-York arasındakı yolu səkkizdəbir dəqiqə qısaltmaq üçün tikilmiş dəmiryol xəttinin yeni bərəsini reklaım edən parlaq, diqqəti özünə çəkən plaıkat asılmışdı. öz monoloqunun arxasındaın boylanan Hetti gördü ki, qonağının yanağından
süzülür, gözlərisə köpüklənən dadğa- laınn özü ilə apaırdığı paıroxodun ideal təsvirinə zillənib.
395
downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ — Nə oldu, Sesilya, əzizim? - Hetti işini yanmçıq qoyub soruşdu. - Yəqin, çox keyfiyyətsiz şəkildir? Mən pis tənqidçiyəm, amma düşünürəm ki, o, otağa bir qədər ruh verir. Miniatürçu rəssam bu şəklin iyrənc bir iş olduğunu dərhal söyləyə bilər. İstəyirsiniz onu yığışdınm... Ah, pərvərdigara, kaş soğanımız olaydı! Amma miniatürçü qız çevrildi və bumunu taxtın cod üzlüyünə söykəyib hönkürdü. Bu hərəkətdə keyfiyyətsiz litoqrafiya tərəfindən təhqir olunmuş rəssam hissiyyatından daha dərin bir məna gizlənirdi. Hetti hər şeyi anlamışdı. O artıq çoxdan öz rolu ilə banş- mışdı. İnsan məziyyətlərini təsvir etmək üçün necə də az sözə malik imişik! Biz nə qədər təbiətə yaxın sözlər söyləyə biliriksə, bir o qədər bir- birimizi yaxşı başa düşürük. Məcazi ifadə etsək, “insanlar arasında ağır yük daşıyan Başlar var, Əllər var, Ayaqlar var, Əzələlər var, Kürəklər var” - söyləmək olar. Hetti Çiyin idi. Onun çiyni anq, sivri olsa da, bütün həyatı boyunca insanlar bu çiyinə başlarını söykəyib (həm məcazi, həm də həqiqi mənada), ya bütün dərdlərini, ya da yansını onun üstünə yükləyirdilər. Həyata anatomik nöqteyi-nəzərdən yanaşsaq - bu, başqa heç bir baxış bucağından pis deyil - yaranışdan Hettinin alnına Çiyin olmaq yazıldığını söyləmək mümkündür. Çətin ki başqa kiminsə körpücük sümükləri etimad göstərmək üçün bu dərəcədə uyğun gələ biləydi. Hettinin hazırda otuz üç yaşı var idi və o, hələ də təsəlli tapmaq məqsədi ilə hər dəfə onun çiyninə gənc bir adamın başı söykəndiyi zaman yüngül ağn keçirmək məziyyətindən məhrum olmamışdı. Amma güzgüyə bir dəfə nəzər salması ən yaxşı ağnkəsid dərman kimi həmişə ona kömək edərdi. Elə indi də o, qaz pilətəsinin üstündə divardan asılmış köhnə çat güzgüyə ciddi tərzdə baxıb, tavada pıqqapıq qaynayan ətlə kartofun altındakı odu bir qədər azaltdı, sonrasa taxta yaxınlaşaraq Sesil- yanın balaca başını öz çiyninə - tövbə hücrəsinə sıxdı. -Yaxşı, əzizim, - dedi, - hər şeyi olduğu kimi danışın. İndi görürəm sizi pərişan edən incəsənət deyil. Siz onunla bərədə tanış olmusunuz, doğrudur? Yaxşı da, Sesilya, sakitləşin, əzizim və hər şeyi öz... öz Hetti bibinizə söyləyin. downloaded from KitabYurdu.org ÜÇÜNCÜ İNQREDİYENT Lakin gənclik və kədər əvvəlcə romantika gəmisini arzu edilən adaya yönəldən hədsiz ah-nalə və göz yaşlarını izah etməlidir. Hər halda, çox keçmədən tövbə hücrəsinin möhkəm barmaqlığına qısılaraq öz səhvini etiraf edən günahkar, ya da müqəddəs odla əlaqəsi olan bəxtəvər qız səmimi şəkildə öz əhvalatını danışmağa başladı. - Bu hadisə cəmi üç gün əvvəl baş verib. Bərə ilə Cersi-siti- dən qayıdırdım. Şəkil alverçisi qoca mister Şrum mənə dedi ki, Nyu-Yorkda varlı bir şəxs miniatür, daha doğrusu, qızının rəsmini sifariş vermək istəyir. Onun yanına gedib bəzi işlərimi göstərdim. Mən deyəndə miniatürün qiyməti əlli dollar olacaq, goreşənsayağı qəhqəhə çəkib güldü. Dedi portret öz çərçivəsi ilə birlikdə mənim miniatürümdən iyirmi dəfə böyük olsa da, ona cəmi səkkiz dollara başa gəlir. Mənim Nyu-Yorka geri qayıtmaq üçün təkcə bilet almağa pulum qalmışdı. Əhvalım elə idi ki, yaşamaq belə istəmirdim. Yəqin, bu, mənim sifətimə nəzər salanda hiss olunurdu, çünki onun qarşı tərəfdə oturub mənə baxdığını görəndə hiss etdim ki, hər şeyi anlayıb. O, yaraşıqlı idi, amma başlıcası - xeyirxah sifəti vardı. Özünü üzgün, bədbəxt hiss etdiyin zaman, ya da hər şeyə inamını itirdiyin hallarda mərhəmət insan üçün ən vacib amilə çevrilir. Mənə özümlə mübarizə aparmağa gücüm çatmayacaq dərəcədə çətin olduğu üçün qalxıb kayutun arxa qapısından yavaşca çıxdım. Göyərtədə heç kim yox idi. Cəld məhəccərin üstünə qalxıb suya tullandım. Ah, dostum Hetti, su necə də soyuq idi! Bir anlıq ürəyimdən keçdi ki, kaş “Vallambroza”ya qayıdıb yenidən adıq içində ümidlə yaşaya biləydim. Sonrasa tamamilə keyləşdim və hər şey mənim üçün öz mənasını itirdi. Sonrasa suda mənimlə yanaşı kiminsə olduğunu və mənə yardım etdiyini anladım. Görünür, o, arxamca çıxıb və məni xilas etmək üçün suya atılıb. Bizə böyük, ağ xilasedici kəmərə bənzər bir şey tulladılar və o, məni əlimi ona keçirməyə məcbur etdi. Sonra bərə geri hərəkət etdi və bizi dartıb göyərtəyə çıxardılar. Ah, Hetti, bilirsən 397 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|