İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
O.HENRİ Ümidlə gözləyən bu dəstənin arasından altı qız seçməli olan işgüzar, soyuqqanlı, simasız, daz cavan oğlan əl ilə naxış vurulmuş möhtəşəm ağ buludların altında - ucuz ətir dənizində boğulduğunu hiss etdi. Birdən üfüqdə yelkən görünməyə başladı. Yaraşıqsız, kiçik yaşıl gözlərində həqarətli baxışlar, saçı şokolad rəngində, əynində ciddi kətan kostyum və başında məntiqə tam uyğun şlyapa olan Hetti Pepper öz iyirmi doqquz yaşından heç nəyi gizlətmədən onun qarşısında dayandı. “Siz qəbul olundunuz!” - daz oğlan ucadan dedi və bu, onun xilası oldu. Bax, Hettinin “Ən yaxşı mağaza”da işə başlaması bu cür oldu. Onun həftədə səkkiz dollar almağa başlaması ilə bağlı hekayə isə Heıkulesin, Janna d'Arkın, U nanın, İovanın və Qırmızı papağın tərcümeyi-halından ibarət kompilyasiyadır 1 . Əvvəlcə ona nə qədər ödəyirdilər - bunu siz məndən öyrənə bilməyəcəksiniz. İndi bu məsələlər ətrafında ehtiraslar son həddə çatıb və mən, ümumiyyətlə, istəmirəm buna bənzər mağazanın sahibi olan hansısa milyonçu yanğınsöndürən nərdivanla çardağımın pəncərəsinə dırmaşıb məni daşa bassın. Hettinin “Ən yaxşı mağaza”dan işdən azad edilməsi əhvalatı onun oraya qəbul edilməsi hadisəsinə o qədər bənzəyir ki, onu nağıl etməklə yeknəsəq təsir bağışlamaqdan qorxuram. Mağazanın hər şöbəsinin öz müdiri var - qırmızı qalstuklu, əlində qeydiyyat dəftəri, harada aş, orada baş olan, hər şeydən xəbər tutan və nə gəldi onunla qidalanan adam. Həmin şöbənin həftədə (ticarət statistikası bürosunun göstəricilərinə bax) aldığı dollann sayəsində yaşayan bütün qızlannın taleyi tamamilə bu adamın əlindədir. Hettinin işlədiyi şöbənin müdiri işgüzar, soyuqqanlı, simasız, daz cavan oğlan idi. Sahib olduğu ərazidə gəzdiyi zaman ona elə gəlirdi ki, maşınla bəzək vurulmuş möhtəşəm ağ bulud- lann arasında, ucuz ətir dənizində üzür. Şirin şeylərin bolluğundan çiyrənirdi. Hetti Pepperin kifir sifəti, zümrüd gözləri və şokolad rəngli saçı ona süni gözəlliklərdən ibarət səhrada arzu edilən yaşıl vahə kimi görünürdü. Piştaxtanın arxasındakı xəl-
downloaded from KitabYurdu.org ÜÇÜNCÜ İNQREDİYENT vəti yerdə o, qızın dirsəyindən üç düym yuxandan şəfqətlə çimdik götürdü, lakin elə həmin an da qızın əzələli və o qədər də ağ olmayan əllərinin sayəsində üç fut kənara uçub düşdü. İndi siz artıq bilirsiniz nə üçün otuz dəqiqədən sonra Hetti Pepper cibində üç ədəd mis pul “Ən yaxşı mağaza”nı tərk etməli oldu. Bu gün səhər malın döş ətinin bir funtunun qiyməti altı sentdir. Lakin Hetti Pepperin universal mağazadan azad olunduğu gün həmin əti yeddi sent yarıma satırdılar. Hekayəmizin baş tutması üçün də elə bu fakta minnətdar olmalıyıq. Əks halda, dörd sent saxlamadan, bəlkə də... Amma, demək olar ki, dünyadakı bütün hekayələrin süjeti aradan qaldırılması mümkün olmayan çətinliklər üzərində qurulur, buna görə də, lütfən, yersiz irad tutmağa çalışmayın. Malın döş ətindən alan Hetti öz otağına (pəncərə həyətə açılır, həftəyə üç dolar əlli sent kirayə haqqı) qalxırdı. Axşam yeməyinə bir porsiya pörtlədilmiş isti ət, sonrasa dərin yuxu - və səhər o, yenidən Herkulesin, Janna d'Arkın, Unanın, İovanın və Qıımızıpapağın qəhrəmanlıqlarının axtanşında olacaqdı. Qız otağındakı balaca şkafdan gil tavanı çıxardı, kartof və soğan axtanşı ilə bütün kağız torbalan və paketləri eşələməyə başladı. Bu axtanşın nəticəsi olaraq burnu və çənəsi daha artıq sivriləşdi. Nə kartof tapıldı, nə də soğan! Məgər pörtlədilmiş ət yeməyini təkcə ətdən hazırlamaq mümkündüımü? İstirdiyyə şorbasını istirdiyyəsiz, tısbağa şorbasını tısbağasız, qəhvəli tortu qəh- vəsiz hazırlamaq olar, amma pörtlədilmiş ət yeməyini kartofsuz və soğansız bişirmək qətiyyən mümkün deyil.
Düzdür, əlacsız qaldıqda təkcə malın döş əti də adamı aclıqdan xilas edə bilər. Duz, istiot və bir qaşıq un əlavə edib, əvvəlcədən azca soyuq suda qarışdırarsan - gedər. Nyuburq omarı 1 kimi dadlı, bayram piroqlan kimi dəbdəbəli olmasa da - gedər. Hetti tavanı götürüb dəhlizin sonuna doğru getdi. “Vallam- broza”nın reklamına əsasən orada su kəməri var idi, amma öz
393
downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ aramızda qalsın, ondan həmişə su gəlmirdi, gələndə də dama- dama; lakin bura texniki məsələlərlə bağlı təfərrüatlann yeri deyil. Orada tas var idi və onun yanında bura qəhvə çöküntüsünü yumaq, bir də özgə kimonolanna nəzər yetirmək üçün gələn vallambrozalı qadınlar tez- tez rastlaşardılar. Bu tasın yanında Hetti kranın altında iki iri irland kartofu yuyan tünd-qızılı rəngli qalın saçları və qüssəli gözləri olan bir qız gördü. “Vallambroza”nı Hetti qədər çox az adam tanıyırdı. Kimono qızın ensiklopediyası, məlumat kitabçası, agent bürosu idi, onun vasitəsilə bura gəlib-gedənlərin hamısı barədə məlumat əldə edə bilirdi. Adi yaşıl haşiyəli, çəhrayı rəngli kimono- dan o anladı kl, iki kartofu olan qız rəssamdır - miniatürlər çəkir, damın altında, mansaıdada və yaxud qəbul olunmuş ifadə ilə desək, studiyada yaşayır. Hetti miniatürün nə olduğunu dəqiq bilmirdi, amma onun ev olmadığına əmin idi. Çünki rəngsazlar əyinlərinə boyaya bulaşmış kombinezonlar geyinib küçədə həmişə adamın üstünə yeriməyə səy göstərsələr də, öz evlərində çoxlu ərzaq yedikləri hamıya məlumdur. Kartoflu qız incə və balaca idi, hələ evlənməmiş kişi təzə dişi çıxan uşağa necə münasibət bəsləyərsə, o da öz kartoflan ilə o cür davranırdı. Sağ əlində küt çəkməçi bıçağı var idi, elə həmin bıçaqla da kartoflardan birini təmizləməyə başladı. Hetti onunla rəsmi tonda danışsa da, o dəqiqə bilinirdi kl, ikinci cümlədəncə onu mehriban ahənglə əvəz etməyə hazırdır. -
o dedi, - kartof belə təmizlənərsə, çox hissəsi itkiyə gedər. Bu, təzə kartofdur, qaşımaq lazımdır. Verin, göstərim. O, kartofu və bıçağı alıb göstərməyə başladı. -
Oy, təşəkkür edirəm, - rəssam qız kəkələdi. - Mən bilmirdim. Elə özüm də dərindən kəsdiyimə görə heyifsilənirdim. Amma elə bilirdim kartofu həmişə soymaq lazımdır. Bilirsiniz, ümidin təkcə kartofa qalıbsa, belə vəziyyətdə onun təmizlənməsi də böyük məna kəsb edir. -
Qulaq asın, əzizim, - Hetti dedi və bıçaq havada asılı qaldı, - sizinki də gətirmir? Miniatür rəssam qızın üzündə aa təbəssüm yarandı.
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|