İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
sevincindən asudə nəfəs aldı. Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, sevən bir qadın eşq əyləncələrinə hər zaman yeni rəng verməkdənsə, şübhə üçün bəhanə icad etməklə daha mahir olur. Ayrılıq təhlükəsi baş verdikdə isə o, məhəbbət nəşəsinin iyini hələ uzaqdan duyan Vergili atından daha tez hər bir hərəkətin mənasını başa düşə bilir. Siz əmin ola bilərsiniz ki, madam de Bosean öz səmimiyyəti ilə dəhşətli görünən biixtiyar, xəfif bir titrəməni duymuşdu. Ejen Parisin bir xüsusiyyətindən xəbərsiz idi: siz kimə təqdim edilirsinizsə, hər halda, ər, arvad, hətta uşaqların həyatı haqqında ailə dostlarından məlumat toplamalısınız ki, pis vəziyyətə düşməyəsiniz, yaxud polyakların məcazi bir şəkildə söylədikləri kimi, düşdüyünüz bataqlıqdan sizi çıxarmaq üçün arabaya beş kəl qoşmağa məcbur olmayasınız. Əgər Fransada yersiz söhbətlərin xüsusi bir adı yoxdursa, buna səbəb yalnız hər dedi-qodunun geniş yayıldığı bir ölkədə bu cür söhbətlərin qeyri-mümkün sayılmasıdır. Yalnız Ejen kimi, artıq bir dəfə qrafinya de Restonun evində bataqlığa düşmüş və “arabaya beş kəl qoşmağa” imkan belə tapmayan bir gənc, madam de Boseana təqdim olunmaq üçün gələrək, yenidən arabaya kəl qoşmaqla məşğul ola bilər. Lakin birinci dəfə o, cənab de Trayla qrafinya de Restonu çox təngə gətirdiyi halda, bu dəfə markiz d’Ajuda-Pintonu çətin vəziyyətdən xilas etmiş olurdu. Ejen açıq-qırmızı və boz rənglərə çalan, bəzəkli kiçik salona daxil olarkən (bu salonda zinət yalnız zəriflik təsiri bağışlayırdı), portuqaliyalı qapıya tərəf cumaraq: -
Əlvida! - dedi. Madam de Bosean gözlərini markizdən ayırmadan: -
Bufonlara getməyəcəksinizmi? Markiz qapının dəstəyindən tutub: -
Madam de Bosean ayağa durdu və Rastinyaka əhəmiyyət ver- mədən markizi yanına çağırdı. Bu fövqəladə sərvətin parıltısı qar- şısında mat qalan Rastinyak, “Min bir gecə” nağıllarının həqiqət olduğuna inanmağa hazır görünürdü. Rastinyak, onu sezməyən qadının qarşısında harada gizlənəcəyini bilmirdi. Vikontessa şəhadət barmağını qaldırdı və qəşəng əda ilə bar- mağını aşağı salaraq, öz qarşısında əyləşmək üçün markizə yer 77
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
göstərdi. Onun bu hərəkətində ehtirasın elə qəddar bir qüdrəti hiss olunurdu ki, markiz qapının dəstəyini buraxıb, yaxınlaşdı. Ejen qibtə ilə ona baxırdı. “Bəli, kiçik karetin sahibi budur. Bir parisli xanımın nəzər-diq- qətini çəlb etmək üçün, doğrudanmı, qızğın atlara, lakey paltarlarına, bol qızıla malik olmalısan?” Zinət iblisi onun qəlbini yaralamışdı, o, qazanc qızdırması içində çırpınır, qızıl ehtirasından boğazı quruyurdu. Ejenin ixtiyarında üç ay üçün ancaq yüz otuz frank var idi. İndiki vəziyyəti ilə əldə etməli olduğu məqsədin belə sürətlə bir-birinə qarşı qoyulması onun pərişanlığını daha da artırırdı. Vikontessa gülərək: -
Nə üçün siz italyanların yanına gələ bilməyəcəksiniz? - deyə soruşdu. -
-
Nə olar, nahardan sonra gələrsiniz! Yalan danışmağa başlayan şəxs istər-istəməz bir yalanın üstünə başqasını qoymağa məcburdur. Markiz d’Ajuda güldü və: -
-
Əlbəttə, tələb edirəm. Markiz hər qadına təsəlli verə biləcək dalğın bir nəzərlə vikon- tessaya baxaraq: -
verdi. O, vikontessanın əlini öpüb çıxdı. Ejen isə madam de Boseanın, nəhayət, onu xatırlayacağını zənn edərək, saçlarına sığal verdi, təzim üçün əyildi. Lakin vikontessa birdən-birə ayağa durdu, özünü qalereyaya doğru ataraq, pəncərəyə yaxınlaşdı, ekipaja minən d’Ajudaya baxdı, onun haraya sürməyi əmr etdiyinə qulaq asdı, lakeyin sürücüyə bu sözləri söylədiyini eşitdi: -
Eşitdiyi sözlər, markizin sürətlə karetə minməsi bu qadın üçün ildırım çaxmasına, göy guruldamasına bərabər idi. Onu dəhşətli qorxu bürüdü. Yüksək cəmiyyətdə ən dəhşətli fəlakətlərin əlaməti başqa şəkildə olmaz. Vikontessa yataq otağına çəkilib stolun yanında əyləşdi, zərif bir kağız götürüb, bu sözləri yazdı:
.
”.
78
downloaded from KitabYurdu.org O, əlinin ixtiyarsız titrədiyindən əyri çıxan bir neçə hərfi düzəltdi, K.
imzasını qoydu (bu isə “Burqundiya Marası"demək idi) və zəngi çaldı. Dərhal onun hüzuruna gələn lakeyə: -
gedib, markiz d’Ajudanın orada olub-olmadığını soruşarsınız. Əgər markiz orada olsa, bu məktubu ona verməyi xahiş edərsiniz. Cavab lazım deyil. Əgər markiz orada olmasa, qayıdarsınız və məktubu mənə qaytararsınız. -
Vikontessa qapını açaraq: -
Bəli, - dedi, - bəli, yadıma düşdü. Ejen özünü son dərəcə narahat hiss etməyə başlayırdı. Xoş- bəxtlikdən, nəhayət, vikontessa göründü və elə bir iztirabla bu sözləri söylədi ki, Ejenin ürəyi sancdı: -
sizin ixtiyarınızdayam. Madam de Bosean “o, madmazel de Roşfıdlə evlənmək fikrin- dədir” düşündüyü halda, nə söylədiyinin fərqinə varmırdı. “Lakin o, sərbəstdirmi? Bu izdivac bu axşamdan gec olmayaraq pozulmalı, yoxsa mən... Bəli! Sabah bu barədə söhbət belə ola bilməz”. Ejen:
-
Kuzina... - deyə sözə başladı. Vikontessa tələbəyə lovğa nəzər salaraq: -
Nə var? - deyə soruşdu. Ejen qupquru qurudu. Ejen bu “nə var” sualının nə demək olduğunu anladı. O, bu son üç saat ərzində bir çox şeylər öyrənmişdi, artıq ehtiyatlı tərpənirdi. Ejen qızararaq yenə başladı: -
Madam... - O, bir az duruxdu, lakin özünü düzəldib, yenə sözünə davam etdi: - Məni bağışlayın. Mənim sizin himayənizə o qədər ehtiyacım vardır ki, sizin qohumluğunuzun bir zərrəsi belə mənə ziyan verməzdi. Madam de Bosean acı təbəssümlə güldü: onun üfüqlərində artıq göy gurultusunun səsləri eşidilirdi. Ejen sözünə davam edərək: -
Əgər siz mənim ailəmin vəziyyətini bilsəydiniz, - dedi, - himayə göstərdikləri adamların qarşısına çıxan maneələri, lütf göstərib 79
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|