Ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etishning zamonaviy tamoyillari

Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar 
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions 
Кластер педагогического образования: проблемы и решения 
Chirchik, Uzbekistan 1493 International Conference 
nazarda tutadi. Uning nechogʻli toʻgʻri amalga oshirilishi koʻp jihatdan 
boshlangʻich ta`lim tizimining samaradorligiga bogʻliq. 
Boshlangʻich ta‟lim uzluksiz ta‟limning eng muhim boʻgʻinidir. 
“Oʻzbekiston 
Respublikasida umumiy oʻrta ta‟lim toʻgʻrisida“gi Nizomda 
taʻkidlanganidek: 
“Boshlangʻich ta`lim oʻqish, yozish, sanash, oʻquv faoliyatining asosiy 
malaka va koʻnikmalari, ijodiy fikrlash, oʻzini-oʻzi nazorat qilish uquvi, nutq va 
xulq-atvor madaniyati, shaxsiy gigiyena va sogʻlom turmush tarzi asoslarining 
egallab olinishi ta‟minlashga da‟vat etilgan. 
Boshlang
ʻ
ich sinflarda sinfdan tashqari o
ʻ
qishga kichik yoshdagi 
o
ʻ
quvchilarni ona tilini puxta o
ʻ
zlashtirishga tayyorlashning ajralmas qismi, ta‟lim 
jarayonida ularni axloqiy-estetik tarbiyalashning muhim vositasi sifatida qaraladi. 
Sinfdan tashqari o
ʻ
qishning maqsadi – kichik yoshdagi o‟quvchilarni bolalar 
adabiyoti va xalq og‟zaki ijodining xilma-xil namunalari bilan tanishtirish, ularda 
kitobxonlik madaniyatini tiklab tarkib toptirishdir. 
Sinfdan tashqari o
ʻ
qish dasturining mazmuniga ko
ʻ
ra ta‟limning har bir 
bosqichida ikki asosiy bo‟lim ajratiladi: 1-bosqichda o‟qish doirasi, ya‟ni 
o
ʻ
qitiladigan kitoblar va ularni qaysi tartibda o
ʻ
qish bilan tanishtirish yuzasidan 
o‟quvchilarga ko
ʻ
rsatma beriladi. 2-bosqichda shu o‟quv materiallari asosida bilim, 
ko‟nikma va malakalar shakllantiriladi. Umumiy o
ʻ
rta ta‟limning davlat 
standartlari va o
ʻ
quv dasturiga ko‟ra 1-sinfda sinfdan tashqari o
ʻ
qish 
mashg
ʻ
ulotlarida savod o‟rgatish darslarida hosil qilingan ko‟nikma va malakalar 
asosida bolalarning ona-vatan, istiqlol, milliy qadriyatlar haqidagi tasavvurlar-
tushunchalari kengaytiriladi, boyitiladi. 
Sinfdan tashqari o
ʻ
qish va qiroatxonlik saboqlari 1-sinfda haftada 1 marta 
saboq o‟rgatish darslarining 20 daqiqasida bolalar badiiy adabiyoti bilan 
tanishtiriladi. Maqsad kichik yoshdagi bolalarda kitobga mehr uyg‟otish, mustaqil 
uquvlarini paydo qilishdir. Asosan bu sinf o
ʻ
quvchilariga kitob bilan muomala 
qilish, kitob o
ʻ
qish qoidalari, 
kitobni asrash, 
asar qahramonlarining hatti harakatini 
kuzatish, ijobiy tomonlarini o
ʻ
rganish, obrazli qilib qayta hikoya qilib berish bilim, 
ko‟nikma va malakalar shakllantiriladi. Bu sinf ovquvchilari uchun asosan 
rasmlarga boy kitoblar olinadi. O
ʻ
qituvchi bolalarning his-tuyg‟ularini o
ʻ
stiradigan 
kitoblarni o‟qib berish orqali mustaqil mamlakatimiz, uning go
ʻ
zal shaharlari, 
qishloqlari, milliy urf-odatlari, qadriyatlari, o
ʻ
tmishi, insonlarning orzu-istaklari 
bilan tanishtiriladi. Ularda bilimga havas uyg
ʻ
otadi
[1].

---