I- mühaziRƏ. İNformatika haqqinda ümumi MƏlumat

İnformasiyanın əsas anlayışları

İnformasiya nədir? “Informasiya” termini latın sözü olub “in­formation” sözündən götürülmüşdür ki, onun da mənası mə­lumat, xəbər, fakt, izah etmək, öy­rət­mək, öyrəlinən obyekt haq­qında biliklər toplusu və s. demıkdir. Digər tərəfdən infor­ma­si­ya müəyyən qay­da­da sistemləşdirilmlş formada saxlanılan mə­lu­matlar topluaudur. Deyilənlərdən belə nüticə çıxarıla bilir ki, in­formasiya həmişə məlumatdır, məlumat isə həmişə in­for­ma­si­ya deyil (əgər o təkrarlanırsa və ya istifadəçi üçün əhəmiyyət kəsb etmirsə).
Yaranmasına, ötürülməsinə və ictimai təyinatına görə informa­si­ya­nın növləri aşağıdakılardır:

1. 
   cansız təbiətdə yaranan informasiya elementar, bitkilər və heyvanlar aləmində yaranan infor­ma­si­ya bioloji, insan cəmiyyətində yaranan informasiya isə so­sial informasiya adlanır.
   
2. 
   gözlə görünən sürətdə və simvollarla ötürülən informasiya – video (vizual), səslə ötü­rülən informasiya - audio, hisələrlə, toxunmaqla ötü­rü­lən informasiya - taktlı informasiya adlanır.
   
3. 
   Ictimai təyinatına görə - insan tərəfindən yaranan və istifadə olunan informasiya-kütləvi, xüsusi və şəxsi növlərə bölü­nür. Kütləvi informasiya yaşından, cunsindən və məşğuliy­yə­tindən aslı olmayaraq bütün əhali üçün nəzərdə tutulur. Xüsusi informasiya müxtəlif kateqoriyalı mütəxəssislərə aid edilir. Şəxsi informasiya isə məhdud dairədə bir-biri ilə qohumluq, dostluq və digər münasibətlərlə bağlı şəxslərə aiddir.
   

Informasiya harada mövcudur? Informasiya möv­­cudur - mətinlərdə, şəkillərdə, çertyoclarda, foto şə­killərdə, işıq və səs siqnararında, radio dalgalarıda, elek­trik və sinir impluslarında, maqnit yazılarında, hə­rəkət və mimikalarda və s.
Informasiya üzərində əməliyyatlar – Infor­masi­ya üzərində aşağıdakı əməliyyatlar mümkündür – top­la­­maq, ötürmək, çevirmək, hissələrə bölmək, istifadə etmək, axtarmaq, ölçmək, silmək, sürətini çıxarmaq, təsvir etmək, sadələşdirmək, emal et­mək və s.