Hüseyn caviD
Yüklə 1,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
275 Evlənmək məsələsinə gəlincə: fəna şey deyil... şübhəsiz, kəskin bir mühakimə və səmimi bir hiss ilə birləşən iki könül daima məs’uddur. Şimdi bir az da kəndimdən yazım: “Şeyx Sən’an”ı vaqtsız nəşr etdim. Daha münasib vaqtda bıraqmalıydım, çünki o, nəşr edildiyi günlərdə siyasət aləmi həyəcanlı dəqiqələr keçiriyordu. Xalq da, təbii, bütün ruhuyla müharibəyi tə’qib ediyordu. Zatən bu bir qanundur: siyasət rol oynarkən, ədəbiyyat susar. Təbii, susmalıdır da... Əgərçi məşhur ədiblər və tənqidçilərimiz tərəfindən bir çoq təqdirlər eşidildi, sükut ilə keçmədi, fəqət bən çoq arzu edərdim ki, yalnız təqdir ilə qalmasın, qüsurları da göstərilsin. Şübhəsiz, “İstiqbal” er-gec onu da yapar. Keçən sentyabrdan bəri hiç bir iş gördüyüm yoq, yalnız dərslər ilə məşğul oluyorum. Lakin bir ay var ki, mənsur olaraq “Şeyda” adlı bir faciə, sadə bir şey yazmağa başladım. Yazın narahat olmazsam, bəlkə yazar, bitiririm. Bədənim qüvvətcə fəna deyil, fəqət ciyərimdəki xəstəlik keçən yıla nisbətlə yarıya enmiş kibidir. Baqalım, sonu nə olur. Yazın hər halda tədavi etməliyim. Iştə onun için də, əfsus, çox əfsus ki, Naxçıvana gələmiyəcəyim. Sənin və Məşhədinin o ruhaşina söhbətlərindən uzaq olacağım. Ehtimal ki, Rza da gəlməz. Kəndisi sana kağız yazar. Pədəri-möhtərəminə, validən həmşirə xanıma səmimi ərziehtiram... Həmsöhbətin olan arqadaşlara məxsusi səlam... Səni və Cavadı dərin bir səmimiyyətlə öpər, əllərinizi sıqar, Allaha ısmarlarım, qardaşım!.. Qardaşın Hüseyn Cavid Məktub yazmaqda son dərəcə tənbəl olduğumdan Məşhədiyə qarşı pək məhcubum. Qısa, qırıq, mə’nasız bir məktub yazmağı pək mə’nasız buluyorum. Onun için də şimdiyə qədər bir şey yazdığım yoq. Hər halda onun ruhu böyükdür, qəlbi genişdir. Təbii, əfv edər, mə’zur görər. Bəndən ona təkrar səlam... Adres: Bakı, “Açıq söz” idarəsi Hüseyn 276 2 Bakı, 22 iyun, 1916 Əziz! Keçən məktubun bəni nə qədər məsrur etdisə, şu məktubun da bir o qədər məhzun və mütəəssir etdi. Sana təsəlli vermək istəməm, çünki bənim düşündüklərimi, şübhəsiz, sən də düşünmüşsün. Ancaq qısacıq bir sözlə deyə biliyorum ki, İbrahim mühit və əqrəbaca, dost və aşinalarca pək böyük bir itkidir. Əvət, İbrahim yazıq və məzlum oldu. Məşhədiyə, ata və anasına səmimi ərzi-təsliyət. Hüseyn Cavid 3 13 yanvar, 1917 Əzizim! Məktubunu aldım. Şahbəyim xanım tərəfindən yazılacaq məktubu yazıb idarəyə verdim. Məzkur məbləğ hənuz postadan alınmamış, şübhəsiz, alındıqda məktub ilə bərabər təb’ və e’lan edilir. Məşhədinin xəstəliyi bəni nə dərəcədə sıqdığını təsvir edəməm, qardaşım! Dəhşətli bir fəlakətdən qurtulduğum sırada böylə qorqunc bir xəbər bəni daha ziyadə dəhşətləndirdi. ...Əziz! Ilk postadan Məşhədiyə dair qısaca bir məktubunu gözlərim, saqın, unutma. Məşhədiyə məxsusi ərzi-ehtiram... Adres: Bakı, “Təbriz” mehmanxanası, otaq №21 Qardaşın Hüseyn Cavid 4 Bakı, 24 yanvar, 1917 Möhtərəm Əziz! İkinci məktubunu aldım. Məşhədinin səhhətinin iadə edilməsindən son dərəcə məmnun və məsrur oldum. Məzkur əlbisə cəmiyyəti-xeyriyyəyə verilməlidir. Lakin sən bana göndərdiyin 410 rublənin 10 rubləsi qəzetə üçündür deyə, hiç bir şey işarə etməmişdin, şübhəsiz o da başınızın qarşıqlığından nəş’ət etmə bir hal olsa gərək. “Açıq söz” idarəsinə söylədim, idarə on rublə geri alaraq bu günlərdə xanımın qəzetəsini göndərəcəklər. Məşhədiyə və bildiklərə məxsusi ərzi-ehtiram... Qardaşın Hüseyn Cavid 277 5 4 mart, 1923 Pək hörmətli və dəyərli qardaşım Əziz! Lütfən yazmış olduğun məktubu dün ikindi çağı möhtərəm Artaş bana verdi, kəndisini bozbaş yeməyə də’vət etdimsə də, qəbul etmədi, yalnız məktubun cəvabı için gələcəyini bildirdi. “Sən’an” və “Uçurum” haqqındakı yazılarını bana söylədilər, fəqət oquyamadım. “Yeni fikir” bizim məktəbə martın 28-dən bəri gəlməyə başladı. Mümkün olsa, məzkur nömrələri bulub oqurum. “Uçurum” haqqında məktubən yazacaqlarını arzu edərim. “Şeyx Sən’an”ın mənzum oynanmasını bən də arzu edərim. Lakin keçən sənələrdə aktyorlar mənzum pyesdən qorqduqlarından həpsini nəsrə və yerli şivəyə çevirmişdim. Şu sonlarda ehtimal ki, onu da “İblis” kibi nəzmən islah edərim, gələcək sonbahar için aktyorlarımıza veririm. “Plamya” jurnalı münasibətilə əsərlərimi istəmişdiniz. Əziz, ehtimal ki, inanmazsın, əfsus, hiç birindən yoqdur. Mətbu mevcud olmadığı kibi, qeyri-mətbular da qurşun qələmilə pozulmuş, bərbad bir haldadır. Təmiz yazılmışını teatroya verdiyim için bəndə hiç yoq... Basılmış əsərlərimdən yalnız 25 danəsi və hər birindən 100-ə yaqın kitabçılar aldıqdan sonra səkkiz bin kitabça 1918 mart hadisəsində bir saatda mətbəədə yandı. Onun için də deyil bəndə, hətta kitabçılarda da bulunmaz. Bulunsaydı, şübhəsiz, satın alıb göndərirdim. Yalnız ümidim bir Naxçıvana gəliyor. Çünki Şeyx Məhəmməddə hər birindən bir qaç nüsxə var idi. Naxçıvana yazarsınız, mevcudu qalmış olsa, şübhəsiz, göndərər. Mişkinaz və Toquş səlamətdirlər. Sana, anana, rəfiqənə, qardaşına ərzi-ehtiram edərlər. Bənim halıma gəlincə, pək durğun və donuq bir haldayım. Yeni yazmış bulunduğum “Peyğəmbər”i islah edib ortaya çıqarmağa vaqtım yoq... Çünki qardaşım Əlirza üç aydır ki, vodyanka xəstəliyilə yatıyor. Pək zəifdir. Başım bir qədər onunla məşğul, həm də fəzləcə yoruluyorum. Baqalım, sonu nə olur. Rzaya səlamını söylədim... ...Əziz, yenə təkrar edərim: kitabçaları göndərəmədiyimdən pək mütəəssifim, təbii, əfv edərsin... Qardaşın Hüseyn Cavid Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|