Hissi reseptorların iki tipinin sxematik forması Hissi reseptorlar



Yüklə 1,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/4
tarix15.05.2023
ölçüsü1,18 Mb.
#110431
1   2   3   4
analizator 2

hissi 
komponenti 
əmələ gətirir. Əksər hallarda afferent neyronun 
periferik ucu çoxlu şaxələrə ayrılır ki, bu şaxələrin hər birində 
reseptorlar olur.
Qıcıqlandığı zaman, bəlli bir afferent neyronun aktivləşməsinə səbəb olan 
bədən sahəsinə o neyronun 
reseptiv sahəsi 
deyilir.
Hissi komponent reseptorlarına təsir edən 
qıcığın şiddəti artdıqca, afferent neyrondakı 
FP tezliyi də artır.
Əlavə reseptorların fəaliyyətə keçirilməsinə 
komplektləşdirmə (recruitment) 
deyilir.
xudiyevorxan@mail.ru


Hissi komponentin çoxluğu və böyüklüyünün kəskinliyə təsiri
Bir qıcığın digər qıcıqdan ayırd edilməsi və yerinin təyin edilməsi 
kəskinlik 
adlanır. Kəskinlik yuxarı qalxan yollarda qovşaq 
yaradan neyronların necəliyinə bağlıdır. Qovşaq sayı çoxaldıqca, kəskinlik azalır. Kəskinlik həmçinin 
reseptiv sahənin 
böyüklüyü, hissi komponentlərin çoxluğu və qonşu reseptiv sahələrin üst
-
üstə düşmə dərəcəsindən 
də asılıdır.
Hissi komponentlər kiçik və çox olduqda, kəskinlik artır.
Reseptiv sahəsi kiçik olduqda kəskinlik artır.
xudiyevorxan@mail.ru


Reseptiv sahələrin üst
-
üstə düşməsi (örtüşməsi)
Bir afferent neyrona aid reseptiv sahədə iki qıcıq 
nöqtəsi. A
-
nın ətrafındakı reseptor terminallarının sayı 
çox olduğundan, qıcığa cavab olaraq yaranan FP
-
larının 
tezliyi də B
-
dən çox olacaqdır.
Bir
qıcıq birdən çox
hissi komponent
aktivliyinə təsir edən
bilir.
Qıcıq
A

C-

daha az reseptiv
sahəyə təsir etdiyindən,
daha
az sayda FP
yaranır
.
xudiyevorxan@mail.ru


Lateral inhibisiya
Lateral inhibisya qıcıq nöqtəsinin yerini 
təyin edən mexanizmdir. 
Reseptorları qıcığın kənarında yerləşən (A 
və C kimi) afferent neyonlardan gələn 
məlumat inhibisya edilir.
Mərkəzi afferent neyron (B) daha yüksək 
başlanğıc tezliyinə malikdir.
A və C
-
də B
-
ni inhibisya edir. Amma, A və 
C çox daha aşağı başlanğıc tezliyə malik 
olduğundan, mərkəzi yola çox zəif 
inhibəedici təsir göstərir.
RF və beyin qabığı aşağı enən 
yollarla, gələn məlumata nəzarət 
edir.
xudiyevorxan@mail.ru


xudiyevorxan@mail.ru


Hissi sistemlərdə yuxarı qalxan yollar
a)
Bir afferent neyronun birçox ara neyron üzərində sonlanması
b)
Birçox afferent neyron çıxıntısının tək bir bir ara neyron 
üzərində sonlanması.
Afferent neyronların qovşaq yaratdığı ara neyronlara 

Yüklə 1,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə