483
3
Istehsalat müdiri
1
1
1
4
Heyət üzrə
menecer
1
0
0
5
Texniki katib
1
1
1
6
Anbardar
2
2
1
7
Kimyaçı
1
1
1
8
Usta, briqadcı
4
0
0
9
Dəmirçi
2
0
0
10
Zaqatovkaları
hazırlayan
2
0
0
11
Polad tökən
4
3
3
12
Zərgər
15
8
8
13
Eksklüziv
işlər
üzrə zərgər
2
0
1
14
Anbar müdiri
1
1
0
15
Qablaşdıran
1
1
0
16
Çəkini
müəyyənləşdirən
1
0
0
17
Rəssam-zərgər
1
1
0,5
18
Laborant
1
0
0
Cəmi
42
21
17,5
ş
çilərin belə paylanması nəticəsində istehsalın həcmi böyük
olmayacaq və birinci etapda kifayət edəcək. şçilərin sayının tamam-
lanması aşağıdakı qaydada keçirilə bilər:
1)
əridənlər;
2)
zaqatovşiklər;
3)
zərgərlər-işləyənlərin işi artdıqca;
4)
laborant;
5)
qablaşdıran;
6)
anbar müdiri;
7)
ustalar;
8)
heyət üzrə menecer.
Işin əvvəlində, işlər kiçik həcmdə minimal tələblər şəraitində
484
keçirilə bilər. Bu halda ambarda çətinliklər yarana bilər: tək bir ambar
işçisi işini çatdıra bilməyəcək. Ola bilsin ki, (ehtimal var ki,) ona bəzi
kommunikasiya funksiyaları, hansılar ki, sxem üzrə istehsalat müdiri
yerinə yetirir, verilsin.
stehsalat müdiri olmayan da, baş müdirə onun bütün vəzifə
borcları tapşırılır, bu da öz növbəsində idarəetmədə böhrana gətirib
çıxara bilər. Gravör əgər qabaqlama və daimi şəraitində işləməsə,
formalarla polad tökmələri vaxtında təmin edə biməz (işin xüsusiy-
yətləri). Bu i
sə o deməkdir ki, hazırki sxem effektiv deyil.
Növbəti addımlar və istehsalatın kommunikasiyaların (real
sxemə) və həll edici pozisiyaların təsviri ilə bağlıdır.
Həlledici pozisiyalar üzrə fəaliyyətin təsviri
Baş müdir – təşkilatın resurslarını idarə edir və onların isti-
fadəsi haqqında qərar edir: gündəlik rəhbərlik fəaliyyətini həyata keçirir
və lazımı yerdə dəstək göstərir (qeydiyyat; lisenziyalaşma və sairə);
lazımi maliyyələşdirmə, xammal vaxtında çatdırılmasını, firmanın
marketinq şöbəsi ilə əlaqə saxlayır; fəaliyyətin strateji və gündəlik
planlaşdırmasını həyata keçirir.
Istehsalat rəhbəri – məhsulun həcminin istehsalını, xammalın
və istənilən malların alınmasını planlaşdırır; sahələr üzrə xammalın
hərəkətini planlaşdırır və nəzarət edir (kəmiyyət və vaxt üzrə); kimyəvi
analizlərin nəticələrini təhlil edir ki, daha yaxşı ya da pis padratçılara
(mal verənləri) müəyyən etmək üçün; baş müdir üçün əsaslandırılmış
məlumat hazırlayır; mövcud plana uyğun olaraq xammalın paylan-
masında iştirak edir; zərgər işlərin keyfiyyətinə nəzarət edir; hazır
məhsulun təfil verilməsində iştirak edir; instrumentlərin alınmasına və
texnoloji bazanın işlək vəziyyətinə nəzarət edir; sahələrarası əsas kom-
munikator rolunu oynayır; qonşu firmanın marketing şöbəsinin təklif-
lərinə əsasən qravörlar qabaqlayıcı tapşırıqlar verir; hazır məhsulların
qəbul edilməsində iştirak edir; bütün istehsalat proseslərə nəzarət edir;
rəbərliyə lazımlı məsləhətlər verir; strateji və gündəlik planlaşdırmada
iştirak edir.
Anbarcı– məhsulu kimyəvi analizə verir; xammalı qəbul edir;
xammalı kimyəvi analizdən sonra qəbul edir və aktı tərtib edir;
xammalı sənəd əsasında əridilməyə təhvil verir; əridilmədən sonra
xammalı qəbul edir və akt tərtib edir; istehsalat rəhbərin ərizəsinə
485
ə
sasən xammalın iş sahələri üzrə qruplaşdırmasını aparır; əridilmə;
həcminə görə əridilmə; materialları sənədlər əsasında verir; işlər sahələr
üzrə görüldükdə akt əsasında qəbul edir; zaqatovkaları gruplaşdırır;
istehsalat rəhbərin ərizəsinə əsasən paket - zakazları formalaşdırır.
Onları işə və əlavə materialları (zərgərlərin ərizəsinə əsasən) verir;
yığılmış hazır məhsulu miqdarına və çəkisinə görə qəbul edir; Dövlət
nəzarət inspeksiyanın tələbinə əsasən onları qablaşdırır; lomu hesabat
cıxarır; zərgərlərin ərizəsinə əsasən daşları verir; hazır məhsulu çəkisinə
və miqdarına görə qəbul edir; çəkisini müəyyənləşdirir, qiymət kağız-
larını bərkidir və qablaşdırır (əgər qablaşdırma və çəkisi müəyyən-
ləşdirmə sahəsi yoxdursa); məhsulu secdirir; onu hazır məhsul am-
barına təhvil verir; firma üzrə (texnoloji prosesə əsasən) xammalın
dövriyyəsinə nəzarət edir; istehsal rəhbərin tələbinə əsasən malların
mövcud məbləği, hərəkəti, itkiləri və qalığı haqqında, hazır məhsul
haqqında hesabat hazırlayır.
Qalan pozisiyalar mövcud standart vəzifə instruksiyaya
ə
sasən təsvir olunur.
Yeni təşkilatın yaradılmasında növbəti addımlar yönəldilir:
daxili əlaqələr formalizasiyasına; daxili tənzimləyici qaydaların yara-
dılmasına; heyətin və sahələr haqqında sərəncamların hazırlanması;
bütün mövcud sahələr üzrə fəaliyyətin təhlili; fəaliyyətin təhlili və
standart vəzifə instruksiyalara əsasən bütün qalan işçilər üçün vəzifə
instruksiyalar tərtib edilir.
Bununla hazırlıq mərhələsi yekunlaşır, bunun dalınca gəlir
avadanlığın quraşdırılması və işçilərin işə götürülməsi.
Nəzərə alsaq ki, X firmasının ştatı Z firmanın keçmiş işçilərindən
secilirdi, bu sual ayrıca baxılmayacaq. şə qəbul olunan bütün işçilər yeni
qaydalarla, normativ sənədlərlə, qaydalarla tanış olacaq və əmək müqavi-
ləsinə qol çəkəndən sonra işə başlaya biləcəklər.
Qeyd eləmək lazımdır ki yeni təşkilatın planlaşdırılması
aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır:
- “ deal” təşkilatın sürətinin yaradılması, hansı ki iqtisadi- tex-
niki əsaslandırmaya uyğun olaraq məhsulu istehsal eləmək iqtidarın-
dadır.
- Bu günkü günə olan situasiyanı təhlili və qeyri mümkün olan
səhvlərin müəyyənləşdirilməsi, hansı ki idarəetmənin böhranına aparır.
- Bu səhvlərin mümkün olmaması üçün yolların seçilməsi:
- Təşkilatın yaradılması üçün addımların planlaşdırılması