Həmidli Aqşin Ceyhun oğlu
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 1 2010-cu ildə “Azneftkimyamaş” ASC müəssisələri üzrə əmtəəlik məhsul istehsalı planının yerinə yetirilməsi
59
Son illər “Azneftkimyamaş” SC-nin müəssisələrinin fəaliyyətində və davranışında xeyli dəyişikliklər baş vermişdir. SC partnyorların, rəqiblərin, alıcıların və s. maraqli təsir qüvvələrinin əksər bazarlarının əlaqələr mərkəzinə çevrilməkdədir. Məhz bu, cəmiyyəti məcbur edir ki, müxtəlif cinsli fəaliyyət növlərinin əlaqələndirilməsi və müxtəlif əmtəə bazarlarında rəqib mövqelərin möhkəmləndirilməsi ilə məşğul olsunlar. SC qarşısında duran vəzifələr ondan innovasiya reinjinirinqi tədbirlərinin aparılmasını tələb edir. SC-nin fəaliyyətinin strateji planlaşdırılması və idarə edilməsi innovasiya reinjinirinqinin əsas istiqaməti sayılır. İri çox profilli diversifikasiya olunmuş şirkətlər üçün strategiyanın işlənib hazırlanması aşağıdakı təşkilati səviyyələrdə baş verir: 1. İri çox profilli şirkətlər və onun bütün fəaliyyət sferaları üçün korporativ strategiya; 2. Çoxsahəli şirkətlər üçün və ya hər bir fəaliyyət üçün işgüzar strategiya; 3. Hər bir funksional istiqamət və müəyyən fəaliyyət sferası üçün funksional strategiya; 4. Əməliyyat strategiyası. Bu strategiya əsas struktur vahidləri üçün dar strategiya sayılır və funksional istiqamətlərin daxilində işlənib hazırlanır. İqtisadi inkişafın xarakterinin dəyişməsi reinjinirinq metodlarına əsaslanan yeni idarəetmə parodiqmasının yaradılmasını tələb etdi. Açıq sistem kimi nəzərdən keçirilən təşkilat maraqlı qrupların:investorların, sifarişçilərin, təhcizatçıların, dövlət orqanlarının, müştərilərin, rəqiblərin və başqalarının tələbatının daha tam ödənilməsi prinsipləri ilə idarə olunmalıdır. İnnovasiya reinjinirinqinin aparılması zamanı müştərilərin tələbatının ödənilməsi strategiyasının hər bir növü aktiv ünsürlərin təkmilləşməsinə yönəldilir və köhnə ünsürlərin aradan çıxarılmasını nəzərdə tutur. İnnovasiya reinjinirinqi strategiyasının xarakteristikası aşağıdakı cədvəldə verilmişdir. Reinjinirinq konsepsiyasına əsasən təşkilatın ətraf mühitin dəyişməsinə vaxtında reaksiya göstərməsi mütləqdir. Bu, müəssisənin gələcəyini dəqiq görməsini və reinjinirinq menecerinin bütün mərhələlərdə qrupun işində bilavasitə iştirakını nəzərdə tutur. Bu cür yanaşmada müştərilərin tələbatının ödənilməsi və
60
rəqiblərin fəaliyyətinin nəzərə alınması strategiyası sərt şəkildə daxili dəyişikliklər strategiyasına uyğunlaşdırılır. Təsərrüfat fəaliyyətində və biznes işində təşkilat bir çox çətinliklərlə üzləşir ki, bunlar da ilk görünüşdə öncə iqtisadi, siyasi, bazar, rəqabət, sosial, beynəlxalq və sair amillərlə əhatə olunur. Neft maşınqayırması məhsulları istehsalında bazar prinsiplərində əks olunan strateji planlaşdırmada baza göstəriciləri və nəzarət rəqəmləri kimi natural ölçüdə illik istehsal həcmi, məhsul vahidinin maya dəyəri, rentabellik dərəcəsi və onunla bağlı mənfəət nəzərdə tutula bilər. Bununla belə, dövlətin yaxın müddət üçün məşğulluğun radikal ixtisarını aparmamaq məqsədli planları da diqqətdən yayınmamalıdır. Bütün bu göstəricilər əsasında digər iqtisadi komponentlər-pullu xidmətlər, kəşf olunmuş ehtiyatların artımı, qazma tempi, elmi-texniki tərəqqi və sosial inkişafı təmin edən sair müvafiq göstəricilər sistemi də işlənib hazırlana bilər. İstehsal həcmi, maya dəyərinin əlverişli parametri qeyd edildiyi kimi, bağlanmış müqavilələrdə əks olunduqda daha əhəmiyyətlidir. Bu planlaşdırmada mənfəətin bölgüsünün normativi əmək haqqı, mal-material qiymətlərinin ehtiyat həcminin və sair müvafiq normativlərin də işlənib hazırlanmasında mühümdür. “Azneftkimyamaş” ASC-nin müəssisələri üzrə 2010-cu ildə əmtəəlik məhsul istehsalı planının yerinə yetirilməsinin təhlilini aparsaq görərik ki, onların arasında yalnız Səbail maşınqayırma zavodu nəzərdə tutulan planı yerinə yetirilmiş, qalan zavodlar isə planı kəsirlə yerinə yetirilmişdir (Cədvəl 1). Məhz bunun nəticəsində bütövlükdə cəmiyyət üzrə əmtəəlik məhsul istehsalı planı 24,7% kəsirlə yerinə yetirilmişdir. İstehsal edilən neft maşınqayırması məhsulu məlum olduğu kimi, ümumi və əmtəəlik olmaqla təsnifləşdirilir. Məhz əmtəəlik məhsul nəticə etibarilə maliyyə resursuna çevrilir. Son zamanlar bu göstəricilər arasında fərq normal sabitləşməyə doğru meyl edir. Planlaşdırmada əmtəəlik məhsulun ümumi məhsulda çəkisi texnoloji normativ və standartlara uyğun müəyyən edilir. Müvafiq normativlərin hesablanmasında minimumlaşdırma strategiyası əhəmiyyətlidir. 61
2010-cu ildə “Azneftkimyamaş” ASC müəssisələri üzrə əmtəəlik məhsul istehsalı planının yerinə yetirilməsi Müəssisələr 2009 2010 2010-cu il 2009-cu ilə nisb. %-lə plan fakt y/yet% BNMZ
3161,2 8000,0
6889,1 86,1
217,9 “Bakı fəhləsi” 3679,2 6000,0
5271,5 87,9
143,3 Suraxanı 4797,7 5000,0
3606,3 72,1
75,2 Sabunçu EİB 2522,9 3200,0
2535,3 72,4
100,5 B.Sərdarov 418,1 2000,0
777,0 24,3
185,8 Zabrat
1373,5 1000,0
1317,6 65,9
95,9 Bakı NQMA 340,1 1300,0
211,8 21,2
62,3 Balaxanı 567,9 1000,0
1022,3 78,6
180,0 Səbail
518,4 200,0
1059,2 105,9
204,3 Təcrübə-sınaq 13,9
4,4 62,6
AzINMAŞ 315,6
424,6
134,5
Maş.Tex.Ins-tu 228,4
285,1
124,8
XKB Neftmaş 75,3
89,0
118,2
Yekun 18012,2
31200,0 23497,5
75,3 130,5
Bazar seqmentlərinin planlaşdırmada tətbiqi biznes planların işlənməsi ilə daha çox bağlıdır. Ənənəvi olaraq biznes planlar kiçik və orta biznesi əhatə edərək, firmadaxili planlaşdırmanın vacib elementi sayılır. Biznes planının rolu bizim iqtisadi məkanda da yüksəlməkdədir. Bu həm də strateji marketinqin yüksəlişi, təsərrüfat fəaliyyətində çoxvariantlılıq, istehsalın sərbəstləşməsi ilə əlaqədardır. Biznes plan zərərsizlik nöqtəsi, təşkilatın xalis dəyərinin, onun likvidliyinin təyinatında da xüsusi əhəmiyyətlidir. İndi Azərbaycanda da təşkilatların plan- iqtisad şöbələrinin ənənəvi funksiyalarını biznes planlar əsasında işləmə əvəz etmişdir. Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|