Gurel emet alemjale
Yüklə 253,39 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. Postmodern Ba ğlamda Çizgi Dizi Simpsonlar
- 4. Postmodern Durum Komedisi Simpsonlar’ın çerik Analizi Yöntemiyle ncelenmesi
- 4.1. Ara ştırmanın Yöntemi ve Kapsamı
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume 3 / 10 Winter 2010
konusu yaratıcılık ve özen, başlangıç jeneriğinden itibaren kendini göstermekte ve yaklaşık yirmi bir dakika süren her bir bölümün final müziğinin bitişine dek kendini hissettirmektedir. Simpsonlar’ın en önemli ve seyirciyi ilk dakikalardan itibaren bağımlı kılan özelliklerinden biri, tüm bölümlerin jenerik kurgusunun dahi farklı olmasıdır. Bu bağlamda her bölümün jeneriğinde Bart tahtaya farklı bir cümle yazmakta, Lisa saksafonuyla farklı bir melodi çalmakta ve Simpson Ailesi televizyon karşısındaki kanepelerine farklı ve bölümün içeriğine uygun bir atraksiyonla oturmaktadır. Dolayısıyla izleyiciler, başlangıç jeneriğinden itibaren çizgi diziyle bütünleşmekte ve tüm detayları keyifle takip edebilmektedirler. Tüm bunların yanı sıra fanatik izleyiciler ‘www.snpp.com’, ‘www.simpsoncrazy.com’ ve ‘www.simpsonchannel.com’ gibi internet siteleri aracılığıyla Simpsonlar hakkındaki düşüncelerini ve diziyi izlerken yakaladıkları detayları birbirleriyle paylaşarak ortaklık duygularını hayata geçirmektedir. Örneğin bu sitelerin en popülerinden biri olan ve içeriği All.tv.simpsons adlı bir internet haber grubunun üyeleri tarafından gönüllü olarak oluşturulan ‘snnp.com’, dünyanın her yanından diğer Simpsonlar hayranı kişilerin bu içeriğe katkı sağlamak üzere davet edildiği online bir platform olarak hizmet vermektedir. Resmi Simpsonlar sitesi olan ‘www.thesimpsons.com’ ile dizinin yayıncısı 20th Century Fox Film Corporation tarafından desteklenmediklerini ve hiçbir ilgilerinin olmadıklarını da açıkça belirtmektedirler. Simpson Ailesi’nin eğlenceli maceralarının animasyon düzeninde anlatıldığı çizgi dizi, yergiyi ustalıkla kullanan bir şov olarak, 1990’ların televizyon anlayışına dair sınırın tanımlanmasını sağlamış (Rousseve 2007) ve televizyonculuk tarihine bir başarı öyküsü olarak geçmiştir. Bu başarının bir göstergesi olarak, 09.02.1997 itibariyle, 8. sezonun 14. bölümü olarak Fox Network’te yayınlanan ‘The Itchy&Scratchy & Poochie Show’ başlıklı yüz altmış yedinci bölümü ile televizyon tarihinin en önemli çizgi dizilerinden olan The Flintstones’u -Çakmaktaşlar- geride bırakmış ve ‘en uzun süren animasyon televizyon şovu’ olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi başarmıştır. zleyiciler nezdinde elde ettiği ününe paralel olarak, 2000 yılı itibariyle Hollywood’da bulunan ve ünlü yıldızların isimlerinin yazıldığı bir kaldırım olan Walk of Fame’de bir yıldıza sahip olan Simpsonlar, birçok akademik ve profesyonel kuruluş tarafından başarılı bulunarak ödüle layık görülmüştür. World
bağlamda örnek olarak gösterilebilmektedir. Simpsonlar’ın bir çizgi dizi olarak bu denli popüler olması ve başarılı bir yapım olarak tescillenmesi, farklı alanlarda da varlık göstermesini ve ticari olarak da kullanılmasını sağlamıştır. Pazarlama iletişiminin ifade ve eylem alanını her geçen gün genişlettiği çağcıl düzende, bireyler/izleyiciler özellikle kurgusal eserlerde beğeniyle karşıladıkları, bir anlamda kendileriyle özdeşim kurdukları ya da kurma eğiliminde oldukları kurgusal karakterleri ve onlarla ilintili öğeleri, eserin orijinalinin varlık bulduğu kitle iletişim aracının dışındaki diğer araçlarda ve gerçek yaşamda da somut birer obje olarak görme arzusu gütmektedirler. Bu bağlamda da, çizgi dizi karakterleriyle özdeşim kurmak ve en sevilen çizgi dizi karakterleri aracılığıyla kişilik analizleri yapmak mümkün olmaktadır. Dolayısıyla çizgi dizilerin popüler kültüre dahil olmaları ve çizgi dizi karakterlerinin popüler kültür ikonu hâline gelmeleri, tüketim amaçlı kullanılmalarına neden olmaktadır. Çizgi dizi kahramanlarının ticari objeler üzerinde yer alması, söz konusu objelerin tüketim değeri kazanmalarını ve bu objelere olan tüketici talebinin artmasını sağlamaktadır. Bu doğrultuda çizgi dizilerin çizgi roman versiyonları, DVD versiyonları, sinema filmleri, oyuncakları, ev aksesuarları, kırtasiye ürünleri, tişörtleri, posterleri ve oyunları piyasaya sürülmektedir. Tüm bunlara ek olarak bir televizyon şovu olarak büyük bir başarıya imza atan çizgi dizinin on üç yıldan bu yana üzerinde konuşulan sinema filmi, 27 Temmuz 2007 tarihi itibariyle vizyona girmiştir. Yapımcılığını Mike Reiss ile Al Jean’ın, yönetmenliğini ise David Silverman’ın üstlendiği The Simpsons Movie-Simpsonlar: Sinema Filmi- (www.simpsonsmovie.com), çizgi dizinin başarısına ve kalitesine eşdeğer bir proje olması için titiz bir çalışma sonucunda hayata geçirilmiştir. 3. Postmodern Bağlamda Çizgi Dizi Simpsonlar Bir düşünce akımı olarak postmodernizm, en genel anlamıyla geçmişten ve geçmişte egemen olan değerlerden köklü bir kopuşu ifade etmektedir. çinde bulunduğumuz ve geçmişe kıyasla farklı bir donanıma
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume 3 / 10 Winter 2010
sahip olan dönemi simgeleyen postmodernizm, yeni toplumsal-kültürel formasyonu tanımlamaktadır. Bu anlamıyla postmodernizm olarak adlandırılan kültürel ve estetik oluşum, bir dönüm noktası anlamına gelmekte ve bir çağ değişikliğine işaret etmektedir. Fredric Jameson’a göre geç kapitalizmin kültürel egemeni ya da kültürel mantığı olarak nitelenebilen postmodernizm, birçok disiplinin ilgi alanına girmekte ve çok çeşitli ekonomik, politik, toplumsal ve kültürel dönüşümlere göndermeler yapmaktadır. Bu bağlamda çağdaş toplumun kültürel ve toplumsal örgütlenmesine ilişkin doneler sunan postmodernizm, çeşitli sanat biçimlerindeki modernist üslubu karanlığa gömerek daha eski modernist biçimler üzerinde tahakküm kuran, yeni bilinç ve tecrübe biçimleri yaratan geç kapitalist toplumun kültürel egemenidir (Best ve Kellner 1998: 224). Sanatsal, felsefi, kültürel ve toplumbilimsel düşünceler dizisi olarak nitelenebilen postmodernizm, çağcıl dünyaya ve kültüre göndermelerde bulunmaktadır. Postmodernizm yüksek kültür ile popüler kültür arasındaki sınırların yanı sıra sanat ile günlük yaşam arasındaki sınırları bulanıklaştıran, derinlikten yoksun, merkezsiz, temelsiz, öz-düşünümsel, oyuncul, türevsel, eklektik, çoğulcu bir sanatta az veya çok yansıtan kültürel bir üsluptur (Eagleton 1999: 10). Postmodernizm, modernist öğretilerin ve sembolik düzenlerin çözülmesini beraberinde getirmektedir. Yaşam dünyalarının çoğullaşmasıyla ifade bulan postmodernizmin en göze çarpan özellikleri çeşitlilik, olumsallık ve muğlaklıktır. Bu anlamıyla postmodernizm; kültürlerin, komünal geleneklerin, ideolojilerin, yaşam biçimlerinin ya da dil oyunlarının sürekli ve indirgenemez çoğulculuğudur (Marshall 1999: 592-593). roniye, metinlerarasılığa ve paradokslara dayanan bir düşünce pratiği olan postmodernizm ile televizyon tarihinin en başarılı yapımları arasında yer alan çizgi dizi Simpsonlar arasında semantik ortaklıklar olduğu ileri sürülebilmektedir. 1989 yılından bu yana yayınlanan ve tüm dünyada geniş bir izleyici kitlesine sahip olan Simpsonlar, ironi ve hiciv sanatını ustalıkla kullanması, yapısal açıdan hem popüler kültürle hem de yüksek kültürle ilişkilendirilebilmesi ve göndermelerle dolu bir alt metne sahip olması nedeniyle geleneksel çizgi dizilerden ve benzerlerinden farklılaşmaktadır. Bu bağlamda Simpsonlar, postmodern döneme özgü bir çizgi dizi olarak nitelenebilmekte ve mercek altına alınabilmektedir (Cantor 1997, Gordon 2004; Irwin vd. 2003).
Popüler kültür ile elit kültüre ilişkin unsurlar içermesi ve tüm bunları bir potada eritebilen kurgusal niteliği, bir televizyon programı olarak Simpsonlar’ı farklı ve tekrar tekrar izlenmeye değer kılmaktadır. Televizyon tarihinin en başarılı yapımlarından biri olarak kabul gören Simpsonlar, çağcıl döneme özgü etkin ve yeni söylemlere aracılık eden postmodernizm ile bağlantılı bir görünüm arz etmektedir. Dolayısıyla çizgi dizinin postmodernizm ile ilişkili olarak incelenmesi ve postmodern söylem ile hangi noktalarda uyuştuğunun ortaya konması gerekmektedir.
Gerçekleştirilen literatür taramasına ek olarak Simpsonlar Sezon 1 -Simpsons The Complete First Season-; Simpsonlar Sezon 2 -Simpsons The Complete Second Season-; Simpsonlar Sezon 3 -Simpsons The Complete Third Season-; Simpsonlar Sezon 4 -Simpsons The Complete Fourth Season-; The Simpsons Classics (On Your Marks, Get Set, D’oh!); Simpsonlar Cennet ve Cehennem -Simpsons Heaven and Hell-, Seks, Yalanlar ve Simpsonlar -Sex, Lies and The Simpsons- ile Çılgın Simpsonlar -Simpsons Gone Wild- başlıklı DVD’ler izlenmiş ve çizgi dizi Simpsonlar ile postmodernizm bağıntısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında, Simpsonlar çizgi dizisine ait videolar içerik analizi -content analysis- yöntemi ile incelenmiştir. Tüm iletişim ortamları; sembolik bir inşa ürünü oldukları oranda, deşifre edilmeyi, kodçözümünü, yorum ve çıkarsamayı gerektiren söylemsel metinlerdir (Bilgin 1999). Bu nedenle nicel ve nitel göstergelerden hareket eden bu araştırmada, yöntem olarak içerik analizi kullanılmıştır. “ çerik analizi, metinlere ve kullanıldıkları bağlamlara yönelik anlamlı ve geçerli çıkarımlar yapabilmek için kullanılan bilimsel bir araştırma yöntemidir (Krippendorff 2004: 18). Çeşitli söylemlere Yüklə 253,39 Kb. Dostları ilə paylaş:
|