Geofizika fanidan mustaqil ish

Geofizika fanidan mustaqil ish

Tayyorladi: Raxmatov.O

Tekshirdi: Jurakulov.X

1-Mavzu: Zilzilalarning geografik taqsimlanishi.

• Reja:
• Zilzilalarning sodir boʻlishi.
• Zilzilalarning geogtafik taqsimlanishi.
• Zilzilani pragnoz qilish.

Zilzila roy berish sababiga kora quyidagi guruhlarga bolinadi tog qulashlari, surilma, opirilish zilzilalari vulkan zilzilalari tektonik zilzilalar suniy zilzilalar.

Zilzila roy berish sababiga kora quyidagi guruhlarga bolinadi tog qulashlari, surilma, opirilish zilzilalari vulkan zilzilalari tektonik zilzilalar suniy zilzilalar.

Opirilish zilzilalari. Bunga Pomir togida 1911 yil sodir bolgan zilzila misol boladi. Usoy qishlogi yaqinida juda katta hajmdagi tog massasining opirilib tushishi natijasida Murgob daryosi tosilib qolgan va Sarez koli hosil bolgan. Usoy qishlogi shu kolning ostida qolib ketgan Usoy kochkisiSarez koli

Vulkan zilzilalari Sonmagan vulkanlarning harakati natijasida ham zilzila bolib turadi. Bunday zilzila faqat vulkanli olkalarga xosdir. Vulkan harakatlanib turgan olkalarda zilzila kuchi balldan (bazilarini hisobga olmaganda) oshmaydi. Masalan, Tinch okean atrofidagi, Kamchatka yarimoroli, Kuril, Xokkaydo orollari shular jumlasidandir. Bu yerlarda zilzilalar ochogi km chuqurlikda joylashgan. Yerning chuqur qismida harorat yuqori bolishi tufayli hosil bolgan magmalardan ajralib chiquvchi gaz va bugning yer ostidan dahshatli kuch bilan otilib chiqishidan kuchli zilzila roy beradi. Bunday zilzilalar aholi yashaydigan joydan chetda bolsa talofat kam, agar ularga yaqin bolsa katta zarar keltiradi (Krakatau vulkani).

Tektonik zilzilalar Yer qatlamlarini ozgartirib toglar hosil qiluvchi energiya (kuch) zarbidan zilzila vujudga keladi. Tektonik jarayon natijasida yer postida qatlamlar burmalanadi, siqiladi, yoriladi, uziladi va yangi relef shakllanadi. Tektonik zilzilalar keng tarqalgan bolib, Yer sharida kechadigan barcha zilzilalarning 90% ga yaqinini tashkil etadi. Tektonik zilzilalar xalq xojaligiga katta talofat keltiradi.