G e n d e r V ə İ n s a n h ü q u q u
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
seksual fılmlərin və p a rn o q ra fık nəşrlərin yayılmasına qarşı çox həssaslıqia reaksiya verir və onların ləğvini tələb edirdilər. S kandinaviya ölkələrində məsələn N orveçin paytax- tı Oslo şəhərində də "Böhranh vəziyyətlər mərkəzləri" ya- radılmışdı. Belə mərkəzlərin yaradılması ideyasma bələdiy- yə o r q a n la r ın ın qərəzli y a n a ş d ıq la r m a b a x m a y a ra q , Q A U H - u n nümayəndələri öz tələblərinin N o rv eç parla- m entinin q ad ın d ep u tatları tərəfm dən dəstəklənməsinə nail oldular. Bu ölkədə fəaliyyət göstərən mərkəzlər sosial mə- sələlər üzrə Dövlət d ep artam en ti tərəfindən maliyyələşdi- rihr. B u n d an əlavə, Q A U H -un iştirakçıları öz qrupiarı nəzdində uşaq b ağ ç alan və körpələr evləri təşkil etmiş, bo- şa n an q ad ın lar üçün qadın evləri və m əsləhətxanalan aç- mışJar. Eyni z a m a n d a o n la r həbsdə olan q ad ın larm azad edilmələri məqsədi ilə xüsusi fondlar yaratm ışlar. Q a rşıy a q o y u lm u ş tələblərin h a m ı h q la qəbul olunması, k o n k re t fəaliyyət istiqamətləri, aktiv iş metodla- n , q arşıh q h an laşm a və köm ək etmə m ühitinin yaradılma- sı üçün edilən səylər, neofeminist q a d m hərəkatm ı güclü və sayılan qüvvəyə çevirmişdi. "Təmiz q a d m probIemİəri"nin d a r çərçivəsindən tədricən çıxaraq, d a h a geniş spektrə m a h k qlobal problemlərə müdaxilə edildikcə, Q A U H -u n nümayəndələri dem o k ratik və mütərəqqi qüvvəlirin ümumi m übarizəsinə q o ş u lm a ğ a başladılar. L a k in bu proses tədricən baş verirdi. Belə ki, hərəkatm lap başlanğıcmda Q A U H - u n nüm ayəndələri ənənəvi q a d m təşkilatlarına q o ş u lm a y a ra q öz fəaliyyətilərini d a r çərçivədə həyata keçirirdilər. Düzdür, ayrı-ayrı hallarda beynəlxalq əlaqələr y a ra tm a q təşəbbüsləri olm uşdu. A n c a q bu təşəbbüslər x a o tik şəkil a la ra q tənzim lənm ədiyindən in k işa f ta p a bilməmişdi. Q eyd etm ək lazım dır ki, sol qüvvələrin q a d ın --------------------------------------- 35 --------------------------------------- h ərək a tın d a baş verən prosesləri dərk e tm ə b ri üçün də uzun m üddət laznn gəlmişdi. H ə tta o n la r bir m ü d d ət neo- feminist q ad n ı h ə rə k a tm a şübhə ilə yanaşm ışdılar, lakin, tədricən vəziyyət dəyişmiş və feminist - solçu q a d m la r, pro- k o m m u n ist q a d m la r o rq a n la rd a çıxışlar edərək, kişilərin q a d m İa ra qarşı d a v ra n ış la n n d a dəyişikliklər baş verməsinə nail o h n a ğ a başlamışdılar. Nüvə q a rş ıd u rm a s m m gətirə biləcəyi ölümcül təhlü- kə və yer kürəsinin m ü x təh f hissələrində olan irtica ocaqla- rı q a d m la rm m üharibələr əleyhinə kütləvi surətdə çıxışla- rm m aktivləşməsinə gətirib çıxardı. M ü h a rib ə əleyhinə a p a n la n h ə rə k a td a feminist qa- d m la rm d a yerləri olm uşdur. Bu q ad ın larm d a h a mübariz- ləri 198I-Cİ ildə A B Ş -d a n , D a n i m a r k a d a n , Q ə rb i B erlindən, N o r v e n ç d ə n P r a q a y a gələrək B D Q F - n i n (Beynəlxalq D e m o k ra tik Q a d m Federasiyası) təşəbbüsü ilə keçirilən Q a d m l a n n Ü m u m d ü n y a K onqresinin işində işti- rak etmişiər. O n la rm məruzələrinin m övzusu və m əzm u n u 1975-ci il Berlin K o n q r e s in d ə k i ç ıx ış la rm d a n köklü dərəcədə fərqlənirdi. Ə gər I975-ci ildə o n la rm a ra sm d a üstünlüyü rad ik al feminist q a d m la rm çıxışları təşkil edirdi- sə və bu Beynəlxalq Q a d m ilinə həsr o lu n m u ş Berlin K onqresinin üm um i m ü d d ə a la rm d a n k ə n a rd a qalırdısa, artıq P ra q a d a neofeminist q a d m la r diqqəti kapitalist və sosialist ölkələrindəki q a d m la r a ra s m d a q arşıh q h inam y a ra n m a s m m əldə edilməsinin vacibliyinə yönəldirdilər. O n la r Şərqlə Q ərb nümayəndələri arasın d a bu məsələnin həll olunm ası məqsədilə m üzakirələr başlanm ası fıkrini irəli sürürdüiər.' Birinci ad d ım kimi təkİif o lu n u rd u ki, beynəlxalq ■ Ə li S e y d a b b a s o ğ lu v ə R a n a S e y d r z a qızı " G e n d e r t ə d q i q a t l a n " sə h . 20 -------------------------------------- 36 --------------------------------- m ünasibətlərin müzakirəsi birgə keçiriləcək tədbirlərlə əvəz olunsun. K o n k r e t olaraq sükut növbələrinin təşkili, sülh yürüşlərinin keçirilməsi və sülh düşərgələri yaradılm ası id e y alan m e y d a n a çıxdı. Fem inisl q ad ın iar həmçinin an- tikişi əqidəsindən də imlina etmirdilər. Eyni z a m a n d a mü- haribə əieyhinə çağnnşlarla bərabər həmçinin patriarxatı tənqid edən çıxışlar səslənir, lıətta uşaq d o ğ u şu n d a n imti- na etm ək ak tı kimi qəti tədbirlərə əl atnıağa çağu’ihrdı. B u n d a n əlavə M üdafıə Nazirliklərinin qarşısm da piketlər və hərbi b a z a la rm ə tra fm d a sülh düşərgələrinin yara- dılması tələbləri səslənirdi. F em inist q a d m la rm və sosialist ölkələri q a d m la n m n P ra q a konqresi çərçivəsində keçirdikləri görüşlərin və danı- şıqlarm m əntiqi olaraq onlarm "Tərkisilahla əlaqədar" B M T -n in Baş A ssam bleyasm m II xüsusi Sessiyasma ün- vanlanm ış və birgə hazırladıqları petisiyanı misal gətirmək olar. Bu sənəd kütləvi nüvə qırğın silahlarınm tafhamilə ləğv o lu n m a s m a çağırış tələbi idi. N ə h ay ət, 1982-ci ildə Q ərb və Şərq ölkələrindən keçməklə birgə sülh yürüşü keçirilməsi ideyası həyata keçi- rildi. D a n im a r k a n m K op en h ag en şəhərindən başlanğıcmı g ö tü rm ü ş b u yürüş F in la n d iy a , so v e t şəhərləri o lan L e n in q ra d (indiki S ankt-Peterburq) və M in sk d ən keçərək X a tm d a (Belorusiyada m em orial-xatirə kompleksi) sona yetdi. Bu yürüşün İsveçdən. D a n im a rk a d a n , N orveçdən, F in la n d iy a d a n və keçmiş Sovetlər İttifaqm dan olan işti- rakçılarm ı eyni şüarlar və tələblər birləşdirirdi. EIə həmin 1982-ci ildə feminist q a d m la r özlərinin tərksilaha çağıran U m u m u d ü n y a K onqrensinə toplaşdılar. Bu konqresin işti- ra k ç ıla n yekdillik nümunəsi göstərərək ham ıhqla am erika- Iı q a d m la rm P e n ta q o n u n p lan larm a qarşı "Q adm lar, sülh u ğ r u n d a m übarizə ap arın " h ərək a tm ın Q rinem K o m - m o n d a n olan q a d m la n ilə və sufrajist q a d m hərəkatm m Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|