Nafas olish
- asosiy
hayotiy jarayonlardan biri, organizmda birinchi
navbatda gazlar almashinuvini ifodalaydi. Nafas olish deganda atmosfera
havosidan O, olib, uni organizmda sodir boiadigan oksidlanish-qaytarilishi
reaksiyalari
uchun sarflanishi, m oddalar alm ashinuvining oxirgi
mahsulotlaridan - C 02 ning chiqarib yuborilishi tushuniladi. Nafas olish tashqi
va ichki boiadi. Tashqi yoki o‘pka bilan nafas olish tashqi muhitdan o ‘pka
orqali 0 ? olish va CO? ni chiqarishdan iborat.
Ichki nafas olish yoki
to sqimalarning nafas olishi esa qon bilan to'qim alar orasidagi gazlar
almashinuvidir.
Neyron, nerv hujayrasi,
- odam va hayvonlar
nerv sistemasining asosiy
elementi, qo'zg'aluvchanlik xususiyatiga ega b o ig a n hujayralar. Nerv
hujayrasining tanasi (soma) va uzun (akson) hamda kalta (dendrit) o'simtalari
boiadi. O'simtalar soniga qarab, neyronlar unipolyar (bir o'simtali), bipolyar
boiadi. O^simtalar soniga qarab, neyronlar unipolyar (bir o'simtali), bipolyar
(ikki o‘simtali) va multipolyar (ko'p o ‘simtali) boiadi. Akson juda uzun (1 m)
va yo'g'on (1 mm) boiishi mumkin.
Nerv markazlari
- organizm turli-tuman vazifalarini boshqarishda maium
guruh nerv hujayralarining to‘planib faoliyat k o i’satishi. Sezuvchi, harakatga
keltiruvchi, vegetativ, hissiy va boshqa nerv markazlari tafovut qilinadi.
Nerv sistemasi
- nerv hujayralari, nerv tolalari,
nerv markazlari, miya va
uning turli qismlaridan iborat morfofunksional tuzilma, organizm qismlarini
bir-biri bilan, organizmni tashqi va ichki muhit bilan bogiab turadi,
har xil
taassurotlarni qabul qiladi, analiz va sintez qiladi. Qo‘zg‘alish, tormozlanish
jarayonlari va ularning bir-biriga almashinishi nerv sistemasi ishining asosini
tashkil qiladi. Turli-tuman hissiyotlar ham nerv sistemasining mahsuli. Nerv
sistemasi markaziy (orqa miya va bosh miya), periferik nerv sistemasi, vegetativ
nerv tizimlariga boiinadi.
Nerv tolalari
-
nerv hujayralarining uzun
0
‘simtalari (oksonlar). Nerv
tolalari ikki xil: miyelin роЧН va miyelinsiz b o iad i. Odatda sezuvchi,
harakatga keltiruvchi va vegetativ nerv tolalari miyelin po'stli boiadi. Simpatik
nerv tolalari koincha miyelin po'stisiz boiadi. Har bir nerv tarkibida ham
miyelinli, ham miyelinsiz nerv tolalari boiadi.
Nog‘ora parda
- tashqi quloq bilan o ita quloqni
bir-biriga tutashtirib
turadigan parda. Qalinligi 0Д mm. Uning asosiy vazifasi kelib urilgan tovush
toiqinlariga aynan xos tebranma harakat qilish va bu harakatni o4rta quloqqa
o'tkazish.
Dostları ilə paylaş: 
