Elektrotexnika fanidan O‘zgarmas tok chiziqli elektr zanjirlari va ularni hisoblash uslublari

Nominal rejim. Har qanday qurilma o’zining ishlab chiqarish jarayoni bilan aniqlanuvchi xususiy kattaliklariga ega. Masalan, oddiy elektr lampasi o’zining massa va geometrik o’lchamlariga ega, bundan tashqari u ishchi kuchlanishi, quvvat, tola qarshiligi kabi elektrik kattaliklarga ham egaki, bu lampaning ishlash xususiyatilarini aniqlaydi. Amalda keng tarqalgan oddiy cho’g’lanma tolali lampada 150 Vt, 225 V, IV 2014 yozuvlari bor deylik. Demak bu lampa 225V kuchlanishga ulanganda 150 Vt quvvat hosil qiladi.

• Nominal rejim. Har qanday qurilma o’zining ishlab chiqarish jarayoni bilan aniqlanuvchi xususiy kattaliklariga ega. Masalan, oddiy elektr lampasi o’zining massa va geometrik o’lchamlariga ega, bundan tashqari u ishchi kuchlanishi, quvvat, tola qarshiligi kabi elektrik kattaliklarga ham egaki, bu lampaning ishlash xususiyatilarini aniqlaydi. Amalda keng tarqalgan oddiy cho’g’lanma tolali lampada 150 Vt, 225 V, IV 2014 yozuvlari bor deylik. Demak bu lampa 225V kuchlanishga ulanganda 150 Vt quvvat hosil qiladi.
• Quvvat formulasidan foydalanib lampadagi tokni topamiz
• I = R / U = 150 Vt /225 V = 0,6 A,
• Om qonunidan foydalanib, lampa tolasi qarshiligini topamiz
• R = U / I = 225 V/ 0,6 A = 375 Om.
• Demak, berilgan lampa tolasining qarshiligi 375 Om va bu tola 225 V kuchlanishga ulanganda undan 0,6 A tok oqib o’tib 150 Vt elektr quvvatini hosil qiladi.

Salt rejim. Qurilma hali tokga ulanmagan bo’lsaiste’molchiningqarshiligi cheksiz katta va zanjirdagi tok kuchi nolga teng bo’ladi. Bu holat salt rejim deb yuritiladi.Salt rejim odatda manbaning parametrlarini, aniqrog’i manba kuchlanishini baholashda ishlatiladi. Manba kuchlanishi unga tashqi zanjir ulanmagan holatda o’lchanadi.

• Salt rejim. Qurilma hali tokga ulanmagan bo’lsaiste’molchiningqarshiligi cheksiz katta va zanjirdagi tok kuchi nolga teng bo’ladi. Bu holat salt rejim deb yuritiladi.Salt rejim odatda manbaning parametrlarini, aniqrog’i manba kuchlanishini baholashda ishlatiladi. Manba kuchlanishi unga tashqi zanjir ulanmagan holatda o’lchanadi.