Экономика и социум

________________________________________________________________ 
"Экономика и социум" №12(91) 2021 www.iupr.ru
opa-singillari bilan to’g’ridan-to’g’ri o’zaro munosabati jarayonida yuzaga keladi. 
Ikkinchi tomondan, ijtimoiylashuv boshqa oila a’zalarining bir-biri bilan ijtimoiy 
o’zaro ta’sirining xususiyatlarini kuzatish orqali amalga oshiriladi.
Bolaga nisbatan ota-onalar xatti-harakatlarining to’rtta parametrlari o’rganilgan: 
nazorat, yetuklik talabi, aloqa, yaxshi niyat
. 
Nazorat:
ya’ni bolaning faoliyatiga 
ta’sir ko’rsatishga urinish. Bolaning ota-onalarning talablariga bo’ysunish darajasi 
aniqlash. 
Yetuklikka talab:
 
Ota-onalar bolalarni aqliy qobiliyatlari chegarasida, 
yuqori ijtimoiy va hissiy darajada harakat qilishiga majburlash unga bosim 
o’tkazish. 
Aloqa:
 
ota-onalar tomonidan boladan imtiyoz olish, uning fikrini yoki 
biror narsaga munosabatini tushuntirish uchun e’tiqodlardan foydalanish. 
Yaxshi 
niyat:
 
ota-onalar bolaga qanchalik qiziqish ko’rsatish ya’ni maqtov, uning 
muvaffaqiyatlaridan xursandchilik, iliqlik, sevgi, g’amxo’rlik va unga mehr 
qo’yish kabilar.

Oilaning roli

 
bolani jamiyatga bosqichma-bosqich kiritishdan iborat bo’lib, 
uning rivojlanishi insonning tabiatiga va u tug’ilgan mamlakat madaniyatiga mos 
keladi. Bolaga insoniyat to’plagan ijtimoiy vazifani, u tug’ilib o’sgan mamlakat 
madaniyatini, uning axloqiy me’yorlari va xalq urf-odatlarini o’rganish ota-
onalarning bevosita vazifasidir. 
Har bir shaxs oilaning jamiyatdagi o’rni va funksiyalarini, qadr-qimmatini 
anglamasdan, Vatanning ostonadan boshlanishini tushunmasdan turib Vatan 
tuyg’usini tom ma’noda his qila olmaydi. Aynan har bir inson, “Vatan”, “xalq” 
tushunchalarining mohiyatini dastlab ana shu maskanda o’zlashtiradilar. 
Binobarin, oilaning o’zi Vatanning bir bo’lagidir. Oila sha’nini himoya qilish , uni 
saqlash to’g’risidagi qayg’urishning Vatanning sha’nini, el-yurt manfaati uchun 
kurashish tuyg’ulari bilan uzviy bog’liq bo’lishiga erishish oilada tashkil 
etilayotgan ijtimoiy-siyosiy tarbiyaning asosi bo’lishi lozim. Bu ish asosan har bir 
o’zbek oilasidagi tarbiya an’analari va ularni takomillashtirish, milliy qadriyatlarni 
turmush tarzining ajralmas bo’lagiga aylantirish, muloqot madaniyatining sharqona 
ko’rinishlari bilan zamonaviy shakllarini uyg’unlashtirish, mehnat tarbiyasi, uning 

---