Экономика и социум

________________________________________________________________ 
"Экономика и социум" №12(91) 2021 www.iupr.ru
Ijtimoiylashuv
- bu shaxs o’z hayoti davomida o’zi tegishli bo’lgan jamiyatning 
ijtimoiy me’yorlari va madaniy qadriyatlarini o’zlashtirish jarayoni. 
Ijtimoiylashuvning maqsadi- bola egallashi kerak bo’lgan shaxsiy xususiyatlar va u 
o’rganishi kerak bo’lgan ijtimoiy xatti-harakatlardir.Ijtimoiylashuv ob’ekti-bu 
shaxs. 
Shaxs 
– muayyan jamiyatning a’zosi bo’lib, u psixologik jihatdan taraqqiy 
etgan, o’z xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turadi.
Odamning ijtimoiy mavjudot sifatida shaxsga aylanishi uchun ijtimoiy muhit 
sharoitlari va tarbiya kerak bo’ladi. Ana shular ta’sirida odam inson sifatida 
rivojlanib boradi va shaxsga aylanadi.
Rivojlanish
-oddiydan murakkabga, quyidan yuqoriga, eski sifatlardan yangi 
holatlarga o’tish, yangilanish, yangining paydo bo’lishi, eskining yo’qolib borishi, 
miqdor o’zgarishining sifat o’zgarishiga o’tishini ta’minlovchi murakkab harakat 
jarayoni sanaladi. 
Adabiyotlar tahlili va metodologiyasi 
Rivojlanishining manbai qarama-qarashliklarni o’rtasidagi kurashdan iboratdir. 
Bola shaxsining rivojlanishi inson ijtimoiy mavjudotdir, degan falsafiy ta’limotga 
asoslanadi. Ayni vaqtda inson tirik, biologik mavjudot hamdir. Demak, uning 
rivojlanishida tabiat rivojlanishining qonuniyatlari ham muhim ahamiyatga ega. 
Shuningdek, shaxs bir butun mavjudot sifatida baholanar ekan, uning 
rivojlanishiga biologik va ijtimoiy qonuniyatlar birgalikda ta’sir etadi, ularni bir-
biridan ajratib bo’lmaydi. Chunki shaxsning faoliyati, hayot tarziga yoshi, bilimi, 
turmush tajribasi bilan birga boshqa fojiali holatlar, kasalliklar ham ta’sir etadi. 
Insonning ijtimoiylashuvi jarayoni uning hayoti davomida davom etadi, ammo 
bu ayniqsa bolalik davrida intinsiv ravishda amalga oshiriladi. Aynan o’sha paytda 
shaxsning ma’naviy rivojlanishining poydevori yaratiladi, bu ta’lim sifatining 
ahamiyatini oshiradi, jamiyat mas’uliyatini oshiradi, bu ta’lim jarayoni uchun 
ma’lum koordinatalar tizimini belgilaydi, bu umuminsoniy va ma’naviy 
qadriyatlarga asoslangan dunyoqarashni shakllantirishni o’z ichiga oladi; ijodiy 

---