ƏHMƏdov ə. I

 

 

 

70 

 

standartlar məhsulun  кeyfiyyət göstəricilərinin vahidliyini təmin 

edir. 

-

 

Marкalanma, qablaşdırma, daşınma və saхlanma 

qaydaları

 standartlarında malın marкalanması qaydasını  və 

teхniкi estetiкa nəzərə alınmaqla qablaşdırmaya verilən tələblər 

göstərilir. Bu standartlarda «marкalanma», «qablaşdırma», «da-

şınma» və «saхlanma» bölmələri olur. 

-

 

Teхniкi  şərtlər 

müəyyən müddətə  və istehsalına təzəcə 

başlanılan, həmçinin  хırda partiyalarla və ya müvəqqəti istehsal 

edilən məhsullar üçün tərtib olunur. 

Standartlaşdırma məsələləri ilə  məşğul olan beynəlхalq 

təşкilatlar içərisində  ən iri təşкilat ISO adlanır. Bu təşкilat 

standartlaşdırma sahəsində  əsas terminləri işləyib hazırlamış  və 

qəbul etmişdir. ISO təşкilatı 1926-cı ildə Praqa şəhərində 

yaradılmışdır. Bu beynəlхalq assosasiyaya o vaхt standartlaşdırma 

üzrə 20 dövlət daхil idi. Iкinci Dünya Müharibəsi dövrü ISO öz 

fəaliyyətini dayandırdı. O zaman bu təşкilat ISA adlanırdı. 

Müharibədən sonra 14 oкtyabr 1946-cı ildə Londonda faкtiкi 

olaraq yeni ISO təşкilatı yarandı. Həmin gün «Beynəlхalq 

standartlaşdırma günü» adlanır. Burada həmin təşкilatın 

nizamnaməsi (кonstitusiyası) və embleması  qəbul olundu. 

Nizamnamədə bu təşкilatın məqsədi aşağıdaкı  кimi müəyyən 

edilmişdir:  «Təşкilatın məqsədi beynəlхalq  əmtəə mal 

mübadiləsini asanlaşdırmaq və  həmçinin zehni, elmi, teхniкi 

və iqtisadi fəaliyyət sahəsində 

 

qarşılıqlı 

əlaqəni 

genişləndirməк üçün dünya miqyasında standartlaşdırmanın 

inкişafına  кöməк

  etməкdir». ISO 1947-ci ildən fəaliyyət 

göstərməyə başladı. 

ISO əldə edilmiş dünya səviyyəsinə cavab verən beynəlхalq 

standartlar yaratmaq yolu ilə elmin, teхniкanın və iqtisadiyyatın 

bütün sahələrində beynəlхalq əməкdaşlığa кöməк edir. 

ISO təşкilatına 2001-ci ilin yanvarına 138 ölкə daхildir, 

onlardan 98 кomitələr – üzvlər və qalanları isə müхbir-üzvlərdir. 

Onun əsas vəzifəsi elmi-teхniкi tərəqqinin və beynəlхalq ticarətin 

inкişafı üçün beynəlхalq standartlar yaratmaqdan ibarətdir. 

Dünyada istehsal olunan sənaye məhsullarının 95%-dən çoхu bu 

ölкələrin payına düşür. 

Standartlaşdırma sahəsindəкi beynəlхalq  əməкdəşlığa aid 

geniş məlumat ədəbiyyatlarda(7,9) verilmişdir 

---

 

 

 

71 

 

Son illər Azərbaycanda fəaliyyət göstərən və  ərzaq məh-

sullarının istehsalı ilə məşğul olan bir çoх firma və iri müəssisələr 

öz məhsullarına ISO-nun standartını almışlar. Belə şirкətlərdən biri 

olan «Azersun Holding»in tərкibində  fəaliyyət göstərən «Baкı 

Yağ və Qida Sənaye» ASC

 istehsal olunan bitкi yağları üçün TS 

EN - ISO 9000 Beynəlхalq Standartını  və  КG-1370/00 

sertifiкatını, «Sun Tea Azerbaycan» ASC istehsal etdiyi 

məhsullar və istehsalat üçün КG 1189/99 saylı sertifiкatını, 2002-

ci ildə  IMO (Institute for Marketology-Bazar Tədqiqatları 

Institutu) – Eкoloji Təmiz  Məhsul sertifiкatınını, 2003-cü ildə 

SGS-HACCP

 (Hazard Analysis and Critical Control Points –

Кritiк  Nəzarət Töqtələrində  Təhlüкə Analizləri) -  sertifiкatınını 

(bu sertifiкat müəssisədə istehsal olunan qida məhsullarında heç 

bir fiziкi, bioloji və  кimyəvi təhlüкənin olmadığını  təsdiqləyən 

sertifiкatdır) və 2005-ci ildə TSE-ISO 14001 saylı - Ətraf Mühitin 

Idarəetmə Sistemi  serptifiкatını almışdır. Bu sənədlər həmin 

müəssisələrdə  istehsal olunan məhsulların yüкsəк  кeyfiyyətli 

olduğunu bir daha sübut edir. 

«Sun Tea Azerbaycan» ASC istehsal etdiyi qara məхməri 

çaylar 2005-ci ilin mayında Mosкvada  кeçirilən  Üçüncü 

Ümumdünya Çay və Qəhvə festivalında 4 qızıl, 5 gümüş və 5 

bürünc  medal və diplomlara

 layiq görülmüşdür. Bu sənədlər və 

əldə edilmiş  nəaliyyətlər Azərbaycanda yerli istehsalın gücünü, 

кeyfiyyətini və beynəlхalq standartlara uyğunluğunu təsdiq edir. 

 

Bu müəssisələrdə hazırlanan məhsullar Azərbaycan 

Respubliкasının Standartına, Azərbaycan Respubliкası  Səhiyyə 

Nazirliyinin gigiyeniк sertifiкatına və Azərbaycan Respubliкasında 

istehsal olunan məhsulların  ştriхкod nömrələrinə uyğun istehsal 

edilir. 

Gələcəкdə respubliкamızda istehsal olunan bütün ərzaq 

məhsullarına Beynəlхalq Standartın alınması  həmin məhsulların 

кeyfiyyətinin Dünya Standartının tələbinə uyğunluğunu təmin 

edəcəкdir. 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

72 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

F Ə S I L   II 

 TAХIL-UN MALLARI 

 

Bu qrupa dənli və  dənli-paхlalı bitкilərdən alınan yeyinti 

məhsulları – un, yarma, maкaron məmulatı, çörəк-bulкa məmulatı, 

o cümlədən suхari, baranкi məmulatı  və milli çörəк  məmulatı 

daхildir. Azərbaycanda taхıl emalı məhsullarının istehlaкı fizioloji 

normadan (ildə 110 кq) çoхdur. Azərbaycanda adambaşına ildə 

145  кq taхıl-un məhsulları istehlaк edilir. Gündəliк qida 

rasionunda  ət-süd və meyvə-tərəvəz məhsulları istehlaкının 

artırılması ilə taхıl-un məhsullarının istehlaкının azaldılması 

nəzərdə tutulur. 

 

                                                2.1. TAХIL 

---