ƏHMƏd-cabiR ƏHMƏdov zeytun və zeytun yağI (Monoqrafiya)

1.8. Zeytun meyvəsinin standart üzrə
keyfiyyət göstəriciləri və saxlanılması

AZS 233 – 2006 saylı Texniki şərtlər tədarük edilən və sənaye emalına göndərilən təzə yaşıl və qara zeytuna şamil edilir.

Bu texniki şərtlərdə istinad edilən normativ sənədlərin siyahısı kitabın sonunda verilir.
Təyinatından asılı olaraq yaşıl və qara zeytun iki yerə ayrılır:
- konservləşdirmə üçün yaşıl və qara zeytun;
- zeytun yağı istehsalı üçün qara zeytun.
Konservləşdirmə üçün nəzərdə tutulan yaşıl və qara zeytun keyfiyyətindən asılı olaraq iki əmtəə növünə ayrılır: birinci və ikinci.
Keyfiyyət göstəricilərinə görə konservləşdirmə üçün nəzərdə tutulan yaşıl və qara zeytun 1.5. saylı cədvəldə göstərilən tələblərə uyğun olmalıdır.


Cədvəl 1.5. Təzə yaşıl və qara zeytunun
keyfiyyət göstəriciləri.

Göstərici- lərnin adı	Xarakteristikası və norması
	Yaşıl zeytun				Qara zeytun
	Birinci növ		İkinci növ		Birinci növ		İkinci növ
1	2		3		4		5
Xarici görünüşü	Təzə, sağlam, bütöv, təmiz, lətli, ölçüləri yetişmiş qara zeytunun ölçülərinə çatmış, xəstəlik və ziyanvericilərlə zədələnməmiş, mexaniki zədələrsiz və ləkələrsiz				Təzə, sağlam, bütöv, təmiz, tam bioloji yetişmə dərəcəsinə çatmış, xəstəlik və ziyanvericilərlə zədələnməmiş, mexaniki zədələrsiz
		ən çoxu 2 yerdə çanaqlı yastıca tərəfindən sancılmaya yol verilir			ən çoxu 2 yerdə çanaqlı yastıca tərəfindən sancıl- maya yol verilir			ən çoxu 5 yerdə çanaqlı yastıca tərəfin- dən sancıl- maya yol verilir
Rəngi	Sarımtıl samanı çalarlı açıq yaşıl				Qara
						Tünd bənövşəyi, qonur, qırmızımtıl-qəhvəyi çalarların olmasına yol verilir. Yaşıla çalar meyvə-lərin olmasına yol verilmir
En kəsiyinin ən böyük diametri üzrə meyvələrin ölçüsü, mm, ən azı: bütöv halda konservləşdiril-mə üçün		16		14	16	14
Zeytun kürüsünün istehsalı üçün		M ə h d u d l a ş d ı r ı l m ı r
Daxili quruluşu	Ləti sıx, yetişməmiş, çəyirdəyi bərkimiş				Ləti yetişmiş, sıx, zərif, mövcud pomoloji növə məxsus rəngdə, çəyirdəyi asanlıqla ayrılan

Q e y d. Azca əzilmiş, qabığı azacıq ölüşkəmiş və qaralmış meyvələrin zeytun kürüsü istehsalında istifadə edilməsinə yol verilir.

Zeytun yağı istehsalı üçün nəzərdə tutulan qara zeytun 1.6. saylı cədvəldə göstərilən tələblərə uyğun olmalıdır.

Yaşıl və qara zeytunun tərkibində toksiki elementlərin, pestisidlərin və radionuklidlərin miqdarı “Ərzaq xammalı və yeyinti məhsullarının keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə olan gigiyenik tələblər” – SanPiN 2.3.2.560 ilə müəyyən edilmiş və 2.4. saylı cədvəldə göstərilmiş yol verilən hədlərdən yüksək olmamalıdır.
Yaşıl və qara zeytun QOST 10131, QOST 17812 üzrə yeşiklərə qablaşdırılır.
Qablaşdırma tarası möhkəm, təmiz, quru, kənar iysiz olmalıdır.
Qablaşdırılacaq zeytunların səthi nəm olmamalıdır.
Hər bir nəqliyyat tarasının üzərinə aşağıdakı məlumatlar göstərilən etiket yapışdırılmalıdır:
yük göndərən təsərrüfatın adı;
məhsulun adı, pomoloji və əmtəə növü;
məhsulun yığım və yüklənib göndərilmə tarixi;