Dünya ədəbiyyatı incilərini bizə bəxş edənlər
Yüklə 0,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Haqqında
25
Onun başqa bir vuruşması çaxır tuluqlarını div sayıb tuluğu deşməsi ilə başlamışdır. Açılan deşiklər artdıqca qırmızı çaxır Don Kixotun gözündə div qanına, boşalıb yapıxan tuluqlarsa ölməkdə olan divlərə oxşayırdı. II Oxucu: Don Kixot kənardan gördüyü karvansaranı da qəsr saymış, qəsr də, guya, əsil-nəcabətlilərə məxsus olmalı idi. Don Kixot bu qəsri ziyankarlardan qorumaq şərəfini öhdəsinə götürüb, gecə sabaha qədər qəsrin keşiyini çəkmiş, nə cidasını, nə qılıncını bir an əlindən buraxmamışdır. Bu sayaq sərgüzəştləri saymaqla qurtarmaq olmaz. Romanda Don Kixotun sərgüzəştləri zəncir halqaları kimi bir-birinə bağlanıb, getmişdir. Don Kixot iki dəfə öz malikanəsinə dönmüşdür. Birinci dəfə himayəsində olan bacısı qızı və qulluqçusu, Don Kixotun dəlləyi və bakalavrı bu biçarənin bir də səfərə çıxmağına imkan vermək istəmirdilər. Yalnız bakalavr Karrasqo dönüb Don Kixotun tərəfini saxlamışdır. Nəyə görə? Evdəkilərdən yalnız Karrasqo başa düşmüş ki, Don Kixotu cəngavərlik səfərindən döndərməyin bircə çarəsi var: onunla təkbətək vuruşub məğlub etmək və dəbə görə, məğlub kimi onu cəngavərlikdən çəkindirmək. Belə də olur. Don Kixot tanımadığı bir cəngavərlə vuruşanda özünün “üz qırxanı” bakalavr Karrasqoya məğlub olmuşdur. Don Kixot ölməyincə dirilə bilməzdi, onun ölümü cəngavərlik romanlarının təsiri ilə hidalqoluğu da, şəxsən özünü də rüsvay etmişlərin ölümüdür. III Oxucu: Bu eybəcər qeyri-adilikləri nəzərə alan Servantes əsərin “İthaf”ında Lamançlı Don Kixotu Behar hersoqu, Hibrallon markizi, Benares qrafı, Alkoser vikontu, kapilyas, kurel və buzqilos senyoruna “ağıl dəryası əsilzadə” kimi təqdim etmişdi.“Ağıl dəryası” epitetini həm istehza kimi, həm də müsbət mənada qəbul etmək olar. O ağıllı fikirləri ki, Servantes öz dövrünün intibah ideyaları baxımından təzə və mütərəqqi
26
sayırdı və bu fikirləri mütləq yaymalıydı, onları hidalqonun dili ilə verməliydi. Əlbəttə, buna görə ispan hidalqosunu “ağıl dəryası” saymamaq olmazdı. Amma Don Kixot nə qədər ağılsız işlər görür və özü də bunların əzabını çəkirdi; bir əkinçini də ailəsindən, torpağından didərgin salmışdı, bunların heç biri Don Kixota “ağıl dəryası” demək haqqı vermir. Don Kixot ürəklidir, qorxmazdır, xeyirxahdır, bacısı qızını himayəsinə götürüb onu böyüdən yaxşı dayıdır, ürəyi təmizdir, neçə-neçə adama yaxşılıq etmiş, bunlar da onun nəcibliyinə yazılmalıdır. Bununla belə, rast gəldiyi zorakılığa, zalımlığa nifrət edib, nökəri olan oğlan uşağını döyən bir ağaya tövbələtmə vermişdir. Bəs sonu nə olur? Don Kixotun bu sonluqdan xəbəri yox idi. O bilmirdi ki, Don Kixot çıxıb gedəndən sonra zalım ağa uşağı ağaca bağlayıb elə döymüşdü, yazığın öfkəsi ağzına gəlmişdi. Don Kixot özünü ədalət bərpaçısı saysa da, ədalətsizlik İspaniyada baş alıb gedirdi. IV Oxucu: Bütün bunları cəmləşdirib bir yerdə götürərək təhlil edəndə donkixotluğun nə olduğu aydınlaşırdı: içərisində yaşadığı cəmiyyəti tanımayıb hər zülmü, haqsızlığı ortadan götürmək iddiası Don Kixotluqdur, arzusu, niyyəti və əməli ilə gördüyü qəribə işlərin qeyri-reallığı donkixotluqdur. Qız görmədən onun xülyasına qanadlanmaq da donkixotluqdur. Donkixotluq həmişə hər ölkədə, hər cəmiyyətdə olub, ola da bilər. Don Kixot milliyətcə ispandır, o, İspaniya hidalqosudur, donkixotluğunsa nə vətəni var, nə milliyəti. Migel de Servantesin “Lamançlı Don Kixot” romanı ispanlara məxsus olmaqla yanaşı, onun hər fəslində görünən donkixotluq ümumbəşəri anlayışdır. Don Kixot surəti timsala dönmüş ümumbəşəri surətdir. Onu tanımağın hər yerdə, hər zaman tərbiyəvi, həm də idraki əhəmiyyəti vardır.
27
Lamançlı Don Kixot. – Bakı : Şərq-Qərb, 2013. – 624 s. Qaraçı qızı ; Valyadolid hospitalının keşikçi itləri - Sipion və Berqansa ; Möcüzələr teatrı : hekayələr // İspan ədəbiyyatı antologiyası. - Bakı : Şərq-Qərb, 2007. - S. 13-29.
Мигел де Сервантес // ru.wikipedia.org Мигел де Сервантес // www.calend.ru
Müasir Amerika yazıçısı Ketrin Paterson 31 oktyabr 1932-ci ildə Çində dünyaya gəlmişdir. O, 1966-1983-cü illərdə bədii yaradıcılıqla məşğul olub, çin və ingilis dillərini mükəmməl öyrənmişdir. O, uşaqların sevimli yazıçısı olmuş, onlar üçün maraqlı əsərlər yazmışdır. K.Patersonun uşaqlar üçün “Terabitiyada körpü” (1977), “Mən İakovu sevdim” (1981) adlı kitabları nəşr olunmuşdur. O, bu kitablara görə “Andersen” mükafatı (1998), “A. Lindqren” mükafatı (2006) və iki Nyuberi medalı ilə təltif olunmuşdur. K.Paterson uşaq ədəbiyyatına böyük töhfələr vermişdir.
Патерсон, К. Великолепная Гилли Хопкинс : Повесть. - М. :Детская литература, 1982. - 127 с.
Yüklə 0,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|