Dərslikdə yığcam və anlaşıqlı şəkildə müasir beynəlxalq hüququn

vo  ya  istənilən  belə  məsələlərə  aid  Baş  Məclisə,  Birləşmiş  Millətlərin 
Üzvlərinə və maraqlı ixtisaslaşmış təsisatlara tövsiyələr edə bilər. 
2.
 
Şura  hər  kəsin  əsas  hüquq  və  azadlıqlarına  hörmət  edilməsinə  və 
riayət edilməsinə dəstək vennək üçün tövsiyələr edə bilər. 
3.
 
Şura, Baş Məclisə təqdim etmək üçün öz səlahiyyəti çərçivəsində 
olan məsələlərə aid konvensiya layihələri hazırlaya bilər. 
4.
 
Şura,  Birləşmiş  Millətlər  tərəfindən  müəyyən  edilmiş  qaydalara 
uyğun  olaraq,  öz  səlahiyyəti çərçivəsində olan  məsələlərə  aid  beynəlxalq 
konfranslar çağıra bilər. 
Maddə 63 
1.
 
İqtisadi və Sosial Şura 57-ci maddədə göstərilmiş təşkilatlann hər 
hansı biri ilə sazişlərə girə bilər. Baş Məclis tərəfindən təsdiq edilməli olan 
bu sazişlər müvafiq losLsatm Birləşmiş Millətlərlə əlaqəyə gətirilməsinin 
əsası olan şərtləri müəyyən edir. 
2.
 
Şura,  ixtisaslaşmış  təsisatlarla  məsləhətləşmələr  aparmaq  və 
tövsiyələr etmək yolu ilə və Baş Məclisə və Birləşmiş Millətlərin Üzvlərinə 
tövsiyələr vasitəsilə həmin təsisatların fəaliyyətini əlaqələndirə bilər. 
Maddə 64 
1.
 
İqtisadi  vo  Sosial  Şura  ixtisaslaşmış  tə.sisatlardan  müntəzəm 
məruzələr  almaq  üçün  müvafiq  addımlar  ala  bilər.  O  öz  tövsiyələrini  və 
səlahiyyətləri  çərçivəsində  olan  məsələlər  üzrə  Baş  Məclis  tərəfindən 
edilmiş tövsiyələri həyata keçirmək üçün atılmış addımlar barədə məruzələr 
almaq  məqsədilə  Birləşmiş  Millətlərin  Üzvləri  ilə  vo  ixtisaslaşmış 
təsisatlarla sazişlər bağlaya bilər. 
2.
 
Şura, bu məruzələrə aid öz qeydləri barədə Baş Məclisə məlumat 
verə bilər. 
Maddə 65 
İqtisadi  və  Sosial  Şura  Təhlükəsizlik  Şurasına  məlumat  təqdim  edə 
bilər və Təhlükəsizlik Şurasının müraciəti ilə ona kömək edə bilər. 
Maddə 66 
l.
 
İqtisadi vo Sosial Şura o funksiyaları yerinə yetirir ki, bunlar Baş 
Məclisin  tövsiyələrini  həyata  keçirməklə  əlaqədar  Şuranın  səlahiyyətləri 
çərçivəsinə aid edilmiş olur. 
334 

---

2.
 
Baş Moclis buna razılıq vcrərso, Şura, Toşkilalın Üzvlərinin xahişi 
ilə və ixtisaslaşmış təsisatların xahişi ilə xidmətlər göstərə bilər. 
3.
 
Şura  habelə  bu  Nizamnamənin  digər  müddəalarında  öz  əksini 
tapmış  və  ya  Baş  Məclis  tərəfindən  onun  üzərinə  qoyulmuş  funksiyalan 
yerinə yetirir. 
Səsvermə 
Maddə 67 
1.
 
İqtisadi və Sosial Şuranın hər bir üzvü bir səsə malikdir. 
2.
 
İqtisadi  və  Sosial  Şuranın  qərarları  iştirak  edən  və  səs  verən 
üzvlərin səs çoxluğu ilə qəbul olunur. 
Prosedur 
Maddə 68 
İqtisadi  və  Sosial  Şura  iqtisadi  və  sosial  sahələrdə  və  insan  hüquq- 
lanna dəstək vermək üçün komissiyalar və habelə öz funksiyalanmn icrası 
üçün tələb olunan digər bu cür komissiyalar təsis edir. 
Maddə 69 
İqtisadi və Sosial Şura Birləşmiş Millətlərin hər hansı Üzvünü, bu Üzv 
dövlət  üçün  xüsusi  maraq  kəsb  edən  istənilən  məsələnin  müzakirəsində, 
səsvermə hüququ olmadan, iştirak etməyə dəvət edir. 
Maddə 70 
İqtisadi  və  Sosial  Şura  ixtisaslaşmış  təsisatlann  nümayəndələrinin 
Şurada  və  onun  təsis  etdiyi  komissiyalarda  keçirilən  müzakirələrdə 
səsvermə  hüququ  olmadan  iştirakı  üçün  və  habelə  öz  nümayəndələrinin 
ixtisaslaşmış  tosisat-  lardakı  müzakirələrdə  iştirakı  üçün  tədbirlər  həyata 
keçirə bilər. 
Maddə 71 
İqtisadi  və  Sosial  Şura  onun  səlahiyyətləri  çərçivəsində  olan 
məsələlərlə məşğul olan qeyri-hökumət təşkilatlan ilə məsləhətləşmə aparıl 
335 

---

ması  üçün  müvafiq  tədbirlər  həyata  keçirə  bilər.  Bu  tədbirlər  beynəlxalq 
təşkilatlarla  vo  buna  lü/um  varsa,  maraqlı  1  əşkilat  Üzvü  ilə 
məsləhətləşmədən sonra milli təşkilatlarla razılaşdırıla bilər. 
Maddə 72 
1.
 
İqtisadi vo Sosial Şura öz Sədrini seçmək qaydası da daxil olmaqla, 
özünün prosedur qaydalarını müəyyən edir. 
2.
 
İqtisadi və Sosial Şura, buna lüzum olduqda, öz qaydalanna uyğun 
olaraq çağırılır; bu qaydalar Şuranın üzvlərinin əksər hissəsinin tələbi ilə 
iclasların çağırılması barədə müddəanı özündə əks etdirməlidir. 
XI
 
FƏSİL 
ÖZÜ-ÖZÜNÜ İDARƏ ETMƏYƏN 
ƏRAZİLƏRƏ DAİR BƏYANNAMƏ 
Maddə 73 
Xalqları  hələ  tam  özünüidarəyə  nail  olmamış  ərazilərin  idarə 
edilməsinə  görə  məsuliyyət  daşıyan  və  ya  belə  məsuliyyəti  öz  üzərinə 
götürən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Üzvləri belə bir prinsipi tanıyırlar 
ki,  bu  ərazilərin  əhalisinin  mənafeyi  ümdə  əhəmiyyətə  malikdir  vo 
müqəddəs borc kimi belə bir öhdəlik qəbul edirlər ki, bu Nizamnamə ilə 
müəyyən  olunmuş  beynəlxalq  sülh  və  təhlükəsizlik  sistemi  çərçivəsində 
həmin ərazilərin əhalisinin rifah halına maksimal dərəcədə dəstək versinlər 
və bu məqsədlə: 
a)
 
həmin xalqların mədəniyyətinə lazımi hömıət göstərməklə, onların 
siyasi,  iqtisadi,  sosial  tərəqqisini  və  təhsil  sahəsində  tərəqqisini,  onlarla 
ədalətli rəftarı və sui-istifadələrdən müdafiəsini təmin etsinlər; 
b)
 
özünüidarəni  inkişaf  etdirsinlər,  həmin  xalqların  siyasi  səylərini 
lazımi qaydada nəzərə alsınlar və hər bir əraziyə və onun xalqlarına xas olan 
spesifik hallara və müxtəlif inkişaf səviyyələrinə uyğun olaraq, onlann azad 
siyasi institutlarının mütərəqqi inkişafında kömək etsinlər; 
e) beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi möhkəmləndirsinlər; 
d)  konstruktiv  inkişaf  tədbirlərinə  dəstək  versinlər,  tədqiqatlan 
həvəsləndirsinlər  və  bu  maddədə  göstərilmiş  sosial,  iqtisadi  və  elmi 
məqsədlərə praktik nail olmaq məqsədilə bir-birilə və münasib olan vaxtda 
vo yerdə, ixtisaslaşmış beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq etsinlər və 
336 

---