Yuxarıdakı dörd kvadratın ölçü və rəngə görə fərqləndiyini gördünüz.
Burada təbii olaraq belə bir sual yaranır:
altproqramını çağıran za-
man çəkiləcək kvadratın tərəfinin uzunluğunu və rəngini bildirmək olmazmı?
kvadrat
71
70
4
Aşağıdakı proqramı ALPLogo mühitində yazıb icra edin. Nəticədə nə
alındı? Altproqramı necə adlandırmaq olardı? O, neçə dəfə çağırılır?
ilkinvəziyyət
sil
get 100, 150
cizgi()
get 600, 150
cizgi()
get 100, 400
cizgi()
get 600, 400
cizgi()
altproqram cizgi ()
[
qələminrəngi 4
qələmineni 120
qələmiendir
təkrarla 36 [
irəli 10
sağa 10]
qələmiqaldır
]
Altproqramlardan istifadə olunması həm proqramın yazılması vaxtını
qısaldır, həm proqram kodunun həcmini azaldır, həm də proqramın struk-
turunu daha anlaşıqlı edir. Eyni zamanda bu yanaşma proqramın yazılışında
səhvlərin sayının azalmasına da təsir göstərir.
20.
ALTPROQRAMDA DƏYİŞƏNLƏR
·
·
Bu kvadratlar bir-birindən nə ilə fərqlənir?
Yalnız bir altproqramdan istifadə etməklə bu şəkli çəkmək olarmı?
Araådıraq – öyränäk
Araådıraq – öyränäk
Öyrändiklärinizi yoxlayın
Öyrändiklärinizi yoxlayın
1. Altproqram nədir?
2. Altproqramların hansı üstünlükləri var?
3. Kvadrat altproqramından istifadə etməklə
I fiqurunu çəkən proqram yazın.
4. İki altproqramın (kvadrat və üçbucaq) köməyi ilə aşağıdakı fiquru çəkən
proqram yazın.
?
Fäaliyy t
ä
Fäaliyy t
ä
Verilmiş proqram tərəfinin uzunluğu 200 piksel olan qırmızı kvadrat çəkir.
üzərində
elə dəyişikliklər edin ki, şəkildə göstərilmiş qaydada yaşıl, göy və sarı
kvadratlar çəkilsin.
Nəticəni müzakirə edək:
- Növbəti kvadratı çəkmək üçün proqram kodunda hansı dəyişiklikləri etdiniz?
- Dəyişənlərdən istifadə etməklə bu proqram kodunu necə yazmaq olar?
Proqram
ilkinvəziyyət
sil
qələmiendir
qələminrəngi 4
təkrarla 4 [
irəli 200
sağa 90]
Sözlük
Sözlük
Parametrli altproqram
Altproqramın başlığı
Altproqramın adı
Altproqramın parametri
Bu halda proqram kodunun həcmi önəmli dərə-
cədə azalardı. Proqramlaşdırma dillərində belə im-
kan nəzərə alınıb. Məsələn, ALPLogo mühitində
tərəfi a olan kvadrat çəkən altproqram aşağıdakı
şəkildə ola bilər.
Çap üçün deyil
73
72
4
altproqram kvadrat (a)
[
təkrarla 4 [irəli a sağa 90]
]
irəli
a
a
kvadrat
sil
qələmiendir
kvadrat (80)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (120)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (160)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (200)
kvadrat (80)
a
altproqram keçid ()
[
qələmiqaldır
geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
]
Bu yazılış onu göstərir ki,
komandası üçün qiymət altproqramın
başlığındakı dəyişənindən götürülür. Belə dəyişənə altproqramın para-
metri deyilir. Parametrin qiyməti altproqramın daxilində dəyişmir. Onun
qiyməti əsas proqramda göstərilir. Bir altproqramın bir neçə parametri ola
bilər. Onlar mötərizələrin içində göstərilir.
Dörd müxtəlif ölçülü kvadrat çəkmək üçün hər dəfə dəyişəninə yeni
qiymət vermək lazımdır. Bu zaman əsas proqramdan
altproqramı
dörd dəfə çağırılmalıdır. Hər bir növbəti kvadratın çəkilişinə başlamaq üçün
yeni mövqeyə keçmək lazımdır.
İlk olaraq tərəfi 80 olan kvadrat çəkilir. Belə ki,
yazısı çağı-
rılan altproqramın parametrinə ( dəyişəninə) 80 qiymətinin göndərildiyini
göstərir. Sonra qələm qaldırılaraq yeni mövqeyə keçirilir və yeni ölçülü kvad-
rat çəkilir. Sonuncu çəkilən kvadratın ölçüsü 200 olur.
Bir kvadratdan digərinə keçidi altproqram şəklinə salmaqla proqramı daha
da qısaltmaq olar.
Beləliklə, proqram belə bir şəkil alacaq:
sil
qələmiendir
kvadrat(80)
keçid
kvadrat(120)
keçid()
kvadrat(160)
keçid()
kvadrat(200)
altproqram kvadrat (a)
[
təkrarla 4 [irəli a sağa 90]
]
altproqram keçid ()
[
q
ələmiqaldır
geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
]
()
Proqramın icrasından sonra Bağa iç-içə dörd qara kvadrat çəkəcək.
kvadrat
altproqram kvadrat (a, r)
[
qələminrəngi r
təkrarla 4 [
irəli a
sağa 90]
]
r
kvadrat
(80,6)
altproqramını aşağıdakı şəkildə dəyişdirin.
Başqa sözlə, altproqrama yeni parametr ( ) əlavə edin. Əsas proqramda bu alt-
proqramı hər dəfə çağıranda uyğun rəngi də göstərin məsələn,
. Proqramı yerinə yetirib nəticəni izləyin. Unutmayın ki, altproqra-
mın neçə parametri varsa, onu çağıran zaman uyğun sayda qiymət göstərmək
lazımdır.
;
1. Parametrli altproqramlardan nə zaman istifadə olunur?
2. Mövzunun əvvəlindəki kvadratları böyükdən kiçiyə doğru çəkən proqram
yazın.
3. Parametrli altproqramdan istifadə edərək aşağıdakı təsviri yaradın.
Araådıraq – öyränäk
Araådıraq – öyränäk
Öyrändiklärinizi yoxlayın
Öyrändiklärinizi yoxlayın
parametr
Çap üçün deyil