Bu kitab Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin 19 May 2016-cı IL dk-435/M
Yüklə 6,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Ey insanlar! Sizdən əvvəlki millətlərin həlak olma səbəblərindən biri də bu idi. Aralarından zəif və kimsəsiz olanlar bəzi günahlar
- Allaha and içirəm ki, oğurluq edən qızım Fatimə də olsa, ona həd cəzası tətbiq etməkdə bir an belə tərəddüd etməyəcəyəm.” 169
- “Düşməninə də ölçülü bir şəkildə nifrət et. Çünki bir gün dostun ola bilər.”
- “Vəfaən ləhu bimə fəalə yəvmussahifə (Sahifə günü (Şibi Əbi Talib boykotunda) bizə etdiyi yaxşılığa qarşı bu vəfanı haqq edir.”
peyğəmbərimizi Səhabəni necə sevdi? 161 artıq gec idi. 168 Dediyi bir söz səbəbilə Peyğəmbərimizin çox sevdiyi bir insana belə reaksiya verməsi, ancaq Onun nə qədər böyük bir müvazinət sahibi olduğunu gös tərir. Peyğəmbərimiz bu məsələnin əhəmiyyətinə görə sonradan insanları Kəbənin qarşısına topladı, hündür bir yerə çıxaraq dedi ki: “Ey insanlar! Sizdən əvvəlki millətlərin həlak olma səbəblərindən biri də bu idi. Aralarından zəif və kimsəsiz olanlar bəzi günahlar işlədikdə onlara cəzalar verilirdi. Ancaq aralarında nüfuzlu, əsilnəcabətli, vəzifə sahibi olanlar günah işlədikləri zaman onlara cəza verilməzdi. Ancaq mən Allaha and içirəm ki, oğurluq edən qızım Fatimə də olsa, ona həd cəzası tətbiq etməkdə bir an belə tərəddüd etməyəcəyəm.” 169 Bundan sonra insanlar məsələnin nə qədər əhəmiyyət daşıdığını daha yaxşı başa düşdülər. Məhz sevgidə orta yolu tutmaq budur. Sevgidə mərkəzə ədaləti yerləşdirmək belə bir şeydir. İndi isə gələk hədisin ikinci cümləsinə... İkinci cümlə necə idi? “Düşməninə də ölçülü bir şəkildə nifrət et. Çünki bir gün dostun ola bilər.” Hədisin bu cümləsinin Peyğəmbərimizin həyatında necə əks olunduğuna dair də onlarla misal verilə bilər. Məsələn, Peyğəmbərimizin əmisi Həmzəni Uhud 168. Buxari, Ənbiya, 54; Məğazi, 53; Müslim, Hudud, 11, 12;İbn Macə, Hudud, 6; M. Asım Köksal, Hz. Muhamməd və İslamiyyət, c.6, s. 864 169. Buxari, Fədaili Əshabun-Nəbi, 23 peyğəmbərimizi Səhabə kimi Sevmək 162 meydanında şəhid edən Vəhşiyə qarşı düşmən münasibətdə olmaması, onun hidayəti üçün bir neçə məktub göndərməsi bu hədisin bir təfsiri deyilmi? 170 Həmçinin ona Məkkədə ən çox düşmənçilik edənlər həmin dövr üçün Hz. Ömər və dayısı Amr bin Hişam, yəni Əbu Cəhl olmasına baxmayaraq, onların hidayətə gəlməsinə dua etməsi, düşmənçilikdə orta yolu tutmaq baxımından veriləcək bir nümunə deyilmi? 171 Bir çox hadisə qeyd edilə bilər bu mövzuda. Ancaq biz bir rəvayətlə bu məsələni başa düşməyə çalışacağıq. Nübuvvətin 7-ci ilində Məkkə ucalan İslam dövlətinin qarşısını ala bilmədiyini görüb müsəlmanlara qarşı bir boykot qərarı alır. Bu qərar Kəbənin qapısına asılır ki, bütün Məkkə əhalisi bu qərarı tətbiq etsin. Həmin günlərdə ticarət məqsədi ilə Məkkədən uzaqda olan nüfuzlu tacirlərdən biri olan Əbul-Buxtir bin Hişam səfərdən qayıtdıqda Kəbədən asılan bu qərarı görür. İslam dövlətinə qarşı olmasına baxmayaraq, “bu qədər də olmaz” deyərək asılan qərarı alıb cırar və qərara qarşı olduğunu deyər. Bundan başqa bir neçə dəfə Şibi-Əbi Talibdə mühasirədə saxlanılan müsəlmanlara yemək göndərər. Allah Rəsulu Əbul-Buxtirin bu vic- danlı davranışını vəfa dəftərinə silinməz hərflərlə yazar. İman etməməsinə baxmayaraq, onun şirkinə düşmən ol- sa da, insaniyyətinə düşmən olmaz. Aradan düz yeddi il 170. İbn Hacər, əl-İsabə, c.3, s.2080 171. Əhməd bin Hənbəl, Müsnəd, 2/95; Tirmizi, 3681; Hakim, Müstədrək, 3/83 peyğəmbərimizi Səhabəni necə sevdi? 163 keçər və Bədirdə iman ordusu ilə inkar ordusu qarşı-qar- şıya gələr. Peyğəmbərimiz bir də eşidər ki, Əbul-Bux- tir də müsəlmanlarla döyüşmək üçün hərb meydanına gəlmişdir. Ancaq vəfanın sultanı sultanlara yaraşan bir tərzdə qarşısındakı səhabəsinə belə deyər: َة َرِت ْخُبْلا اَبَأ ْمُكْنِم َيِقَل ْنَم !ُهوُلُتْقَي َلاَف “Mən ləkiyə minkum Əbul-Buxtira fə lə yəqtuluh (Hər kim döyüş meydanında Əbul-Buxtir ilə qarşılaşarsa, əsla onu öldürməsin).” Döyüş meydanında Əbul-Buxtirə belə bir toxunulmazlı- ğın nə üçün verildiyini bilməyən bəzi səhabələr təəccüblə: “Ya Rasulullah! Bu şəxsin hansı xüsusiyyəti var ki, döyüşdə belə bir xüsusi imtiyaza layiq görülür?” - deyə soruşurlar. Allah Rəsulu deyir ki: ةَف ْي ِح َّصلا ُمْوَي َلَعَف اَمِب ُهَل ًءاَفَو “Vəfaən ləhu bimə fəalə yəvmussahifə (Sahifə günü (Şibi Əbi Talib boykotunda) bizə etdiyi yaxşılığa qarşı bu vəfanı haqq edir.” Bədir döyüşü başlayır, iman ilə inkarın ilk qarşı- laşmasında şəhidlər verilir, düşmən tərəfdən bir çox insan öldürülür. Belə bir vaxtda ənsarın igidlərindən Mücəzzir bin Ziyad Əbul-Buxtirin qarşısına çıxır. Mücəzzir Allah Rəsulunun onun haqqındakı xəbərdarlığını xatırlayır və dərhal Əbul-Buxtiri sərbəst buraxıb, başqa bir düşmənlə döyüşməyə başlayır. Bu hadisə bir neçə dəfə təkrar olunur. Əbul-Buxtir təəccüb edir və qarşısındakı İslam əsgərindən soruşur: “Ey əsgər! Nə üçün mənimlə döyüşmürsən? Məndən qorxursan, yoxsa məni bəyənmirsən?” Mücəzzir bin Ziyad peyğəmbərimizi Səhabə kimi Sevmək 164 Əbul-Buxtirə deyir ki: “Nə səndən qorxuduğum üçün, nə də bəyənmədiyimə görə səndən qaçıram.” Əbul-Buxtir daha da təəccüb edir: “Bəs nə üçün mənimlə döyüşməkdən qaçırsan?” Mücəzzir Allah Rəsulundan eşitdiyi cüm- ləni eynilə təkrar edir: ةَف ْي ِح َّصلا ُمْوَي َتْلَعَف اَمِب َل ًءاَفَو “Vəfaən ləkə bimə fəaltə yəvmus-sahifə (Sahifə günü etdiyin yaxşılığa görə bir vəfa olaraq sənə qılınc qaldırmayacağam.” Təəssüf ki, Əbul-Buxtir Bədir günü ona göstərilən bu vəfaya qarşı vəfakar davranmaz, təkidlə Mücəzzir bin Ziyadla döyüşmək istəyər və nəhayət onun əli ilə orada öldürülür. 172 İnsanı heyrətə salan bu misal belə hədisin: “Düşməninə də ölçülü bir şəkildə nifrət et. Çünki bir gün dostun ola bilər.” cümləsinin necə başa düşülməsini aydın şəkildə göstərir. • Sevgidə nisbət və dərəcə Bu bölmədə diqqət etməli olduğumuz digər bir mə- sələ də sevgidə nisbət və dərəcə amilidir. Bir halda ki, sev- məyi, sevilməyi, sevdirməyi, yəni sevgiyə dair hər şeyi biz Peyğəmbərimizdən öyrənirik, öyrənəcəyimiz bir xü sus da sevgidə nisbət və dərəcə mövzusudur. Sevgidə nis bət və dərəcə nə deməkdir? Bu, sevilən insana layiq ol- duğu nisbətdə, haqq etdiyi miqdar və ölçüdə dəyər vermə məsələsidir. Layiq olduğundan artıq və ya əskik dəyər ver- 172. İbn Hişam, Sirə, c.2, s.281, 282; Təbəri, Tarix, c.2, s.282 Yüklə 6,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|