Азярбайъан милли елмляр академийасы игтисадиййат институту
Yüklə 2,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
266 mahiyyət baxımından aşağıdakı əsas istiqamətləri əhatə etməlidir: Təsərrüfat subyektlərinin təşkilati-hüquqi formaları (təş- kilati formaların prinsipial cəhətdən rəngarəngliyini, təlimin təşkilinin kollektiv və fərdi formalarını, təlimin təşkilinin kom- binəedilmiş formalarını, təşkilati variantlarını); Təlim prosesinin maliyyə təminatını, maliyyə mexa- nizminin xüsusiyyətlərini, maliyyə təminatının çoxşaxəli ol- masını, maliyyə təminatı mexanizminə tələbatı və onun nor- mativlərini, maliyyə vəsaitlərindən məqsədli istifadəni, maliyyə mexanizminin variantlı və müsabiqə əsasında həyata keçi- rilməsini, vəsaitlərdən istifadənin faydalı və səmərəli olmasını; Tədrisdə iştirak edəcək müdavimlərin, iştirakçıların təli- minin səmərəliliyinin və ona nəzarət mexanizminin müəyyən edilməsi (təlim keçmənin təsdiqlənməsini, belə təsdiqləmənin formalarını, təlim keçmənin nəticələrinin təsbit edilməsini); Təlim predmetinin xüsusiyyətini və təlim keçənlərin kontingentini nəzərə alan xüsusi təlim metodikalarının һazır- lanması (təlimin xüsusi metodikasından istifadənin zəruriliyi və konkret əsaslandırmalar barədə aydın təsəvvürlərin forma- laşdırılmasını, təlim zamanı istifadə edilməsi zəruri olan me- todika və üsulları, təlim predmetinə marağın stimullaşdırılması metodlarını, təlim keçənlərin fərqli peşə maraqlarını nəzərə almaqla, menecment və marketinq fənlərinin müasir praktiki tədrisindən, konsaltinq-tövsiyə təlimi metodlarından, nəzəri əsasların şərһ edilməsinin spesifikasından, təlim keçənlərin tədris prosesinə fəal cəlb edilməsinin təkmil metodlarından istifadə edilməsi); Təsərrüfat subyektlərinin təşkilində regional fərqlərin, kiçik və orta təsərrüfat subyektlərinin işçilərinin təlimi pro- sesinin əlavə vəzifələrinin nəzərə alınması; Təsərrüfat subyektlərinin işçilərinin təlimi ilə bağlı müasir tədris-metodiki təminatın hazırlanması (tədris proqramları, vəsaitləri, informasiya təminatı, konkret nümunələr bankının 267 yaradılması, mövcud tədris-metodiki bazadan konkret şəkildə istifadə olunması, xarici təcrübə materiallarından istifadənin spesifikası, tədris-metodiki materialların hazırlanmasının və seçilməsinin müsabiqə prinsipləri, təlimin ən müasir texniki vasitələrindən istifadə imkanları); Tədrisi aparacaq müəllim kadrlarının və təlimatçıların seçilməsi prosesinin xüsusiyyətləri. Təsərrüfat subyektlərinin mütəxəssis və işçi heyətinin tədrisi üzrə müəllim və təlimatçıların xüsusi hazırlığı. Belə bir ha- zırlığı əslində ali məktəblərin əksər ixtisasları üzrə müəllim heyəti tam və dolğun şəkildə yerinə yetirmək iqtidarında deyil- dir. Müvafiq müəllimlər, təlimatçılar, seçmə mühazirələr oxu- mağa, seminarlar keçirməyə meyilli olan və bu saһədə yüksək peşəkarlıq qabiliyyətini büruzə verənlər mütəxəssislər ara- sından seçilməlidir. Digər tərəfdən, bu sahə üzrə müəllimlərin, təlimatçıların hazırlanmasına da xüsusi diqqət yetirilməlidir. Bunun üçün zəruri əsaslar vardır. Təsərrüfat subyektlərinin mütəxəssis və işçi heyəti ilə məşğələ aparan müəllimlərin ənənəvi və ya beynəlxalq tələb- lərə uyğun olaraq təsdiq olunmuş metodikaya arxalanaraq təd- risi təşkil etmək imkanları da azdır. Digər tərəfdən, belə məş- ğələlər aparan müəllimlər hiss edirlər ki, prinsipial şəkildə fərqli olan auditoriya ilə işləyirlər, bu auditoriya isə materialın şərhinin son dərəcə özünəməxsus metodikasından istifadə etməyi, başlıcası da təlim keçənlərlə müasir pedaqoji ünsiyyət qurmağı tələb edir. Burada ənənəvi mühazirə və ya seminarlar az səmərə verir. Yalnız öyrədənlə təlim keçənin tədris pro- sesində qarşılıqlı ünsiyyətinə əsaslanan xüsusi metodika üzrə təşkil olunan məşğələlər daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Zənnimizcə, bu prosesdə təlim keçən kontingentin fəaliyyət xüsusiyyətləri barədə təsəvvürləri sistemləşdirmək və ge- nişləndirmək məqsədəuyğundur, çünki məhz bu cür təsəvvürlər bütün təlim metodikasını əsaslandırmaq üçün konseptual əsas kimi çıxış edir. Auditoriyanın sosial və peşə tərkibinə, baza 268 hazırlığına, fəaliyyət və bizneslə məşğul olma səbəblərinə diqqəti artırmaqla təlim keçənlərin məşğələlərə şübhə ilə ya- naşmasını, dərhal praktiki səmərə əldə etmək həvəsini, özlə- rinin praktiki fəaliyyətində olan mənfi təcrübəyə dair baxış- larını əməli şəkildə dəyişmək mümkündür. Təlim keçənlərin əksəriyyəti əslində iqtisadiyyatın və hüquqi gerçəkliyin mənfi və müsbət cəhətlərinə bələddirlər, həm də onların bu sahədə müəyyən təcürbəsi də vardır. Ümumilikdə, ilkin dövrdə məş- ğələlərin nəticəsinə şübhə ilə ynaşılsa da, təlim iştirakçılarının əksəriyyəti konkret köməyə, təsirli əməli məsləhətə, yeni bilik və təcürbə əldə etməyə ümid bəsləyirlər. Təlim prosesində iştirak edəcək şəxslərin qruplaşdırılma xüsusiyyətləri. Müvafiq prosesdə təlim keçmək üçün daxil olacaq tələbnamələrin, müraciətlərin müxtəlifliyinə baxmaya- raq, iştirakçıları şərti olaraq üç qrupa bölmək məqsədəuyğun- dur. Birinci qrupa sahibkarlıq və ya təsərrüfat fəaliyyəti barədə ümumi təsəvvürlər əldə etmək və özlərinin daxilində yüksək peşəkarlıq və sahibkarlıq hissinin olub-olmadığını bilmək istəyənlər aid edilə bilər. Geniş anlamda bu qrupa ölkənin işlək qabiliyyətli əksər əhalisini aid etmək mümkündür, çünki burada məsələ hər şeydən əvvəl yüksək peşəkar kadr və sahibkar kimi fəaliyyətin əsasları üzrə «savadsızlığın» ləğvindən kedir, bu isə müasir dövrdə mühüm amildir. Bu, əlbəttə ki, ilk növbədə gənclərə, sabah sərt bazar münasibətləri aləminə qədəm qoyanlara və bu aləmdə özünütəsdiqə cəhd göstərən şəxslərə gərəkdir. Bu qrupa, həmçinin, əhalinin sosial cəhətdən müdafiə olunmayan başqa təbəqələrini - işsizləri, dövlət müəssisə- lərindən ixtisara salınmış işçiləri, ehtiyata buraxılmış hərbi qulluqçuları, evdar qadınları, qaçqınları və məcburi köçkünləri də aid etmək olar. Müdavimlərin bu qrupu ilə iş zamanı təlim təşkilatçılarının qarşısında duran əsas vəzifə onların özlərinə hansı rolu seçəcəklərindən - təsərrüfat fəaliyyətinin, biznesin təşkilatçısı olmaq və ya bu sferada muzdlu işçi kimi çalışmaq barədə qərar Yüklə 2,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|