Azérbaycan respublikasi iQTİsadi İNKİŞaf naziRLİYİ
Yüklə 205,07 Kb. Pdf görüntüsü
|
| AZéRBAYCAN RESPUBLİKASI İQTİSADİ İNKİŞAF NAZİRLİYİ İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ-TéDQİQAT İNSTİTUTU www.ier.az İQTİSADİ RAYONUNUN P A S P O R T U YUXARI QARABAĞ
İQTİSADİ İNKİŞAF NAZİRLİYİ İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ-TƏDQİQAT İNSTİTUTU
PASPORTU
BAKI-2011 AZ-1011, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, H.Zərdabi prospekti, 88-a Telefon: 430 01 70, Fax: 430 02 15, Elektron poçt: office@ier.az İnternet səhifəsi: www.ier.az 2
PASPORTU Adı – Yuxarı – Qarabağ iqtisadi rayonu Ərazisi – 7,25 min km 2 Əhalinin sayı – 624,1 min nəfər (01 yanvar 2011-ci il) Əhalinin sıxlığı – 1 km 2 -ə 86 nəfər (01 yanvar 2011-ci il) Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonuna daxildir: Ağdam rayonu Tərtər rayonu Xocavənd rayonu Xocalı rayonu Şuşa rayonu Cəbrayıl rayonu Füzuli rayonu Xankəndi şəhəri
3
GIRIŞ ........................................................................................................................................... 4 1. İNZİBATİ VƏ İDARƏETMƏ QURULUŞU....................................................................... 5 2. İQTİSADİ RAYONUN COĞRAFİ MÖVQEYİ................................................................. 6 3. TƏBİİ EHTİYATLAR.......................................................................................................... 7 4. SOSİAL-İQTİSADİ İNKİŞAFIN MÜASİR VƏZİYYƏTİNİN TƏHLİLİ...................... 8
6. ƏMƏK BAZARI.................................................................................................................... 13
7. SƏNAYE................................................................................................................................ 16 8. KƏND TƏSƏRRÜFATI........................................................................................................ 18
9. TİKİNTİ VƏ İNVESTİSİYA................................................................................................ 20 10. TİCARƏT VƏ XİDMƏT...................................................................................................... 22
11. NƏQLİYYAT VƏ RABİTƏ.................................................................................................. 25
12. BÜDCƏ-MALİYYƏ SEKTORU.......................................................................................... 30
13. SOSİAL SFERA..................................................................................................................... 33
13.1. Səhiyyə.................................................................................................................................... 33
13.2. Təhsil....................................................................................................................................... 35
13.3. Mədəniyyət.............................................................................................................................. 36
13.4. Sosial təminat......................................................................................................................... 38
13.5. Mənzil təsərrüfatı................................................................................................................... 39
13.6. Turizm..................................................................................................................................... 41
13.7. Cinayətkarlıq və hüquqpozmalar......................................................................................... 42
14. EKOLOGİYA........................................................................................................................ 43
15. MÜHÜM ƏHƏMİYYƏTLİ MÜƏSSİSƏLƏRİN VƏ OBYEKTLƏRİN İSTİFADƏYƏ VERİLMƏSİ................................................................................................ 44
16. SAHİBKARLIĞA KÖMƏK MİLLİ FONDU TƏRƏFİNDƏN SAHİBKARLIQ SUBYEKTLƏRİNƏ VERİLMİŞ KREDİTLƏR HAQQINDA MƏLUMATLAR.........
45 17. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI REGİONLARININ 2009-2013-CÜ İLLƏRDƏ SOSİAL-İQTİSADİ İNKİŞAFI DÖVLƏT PROQRAMI ÜZRƏ YUXARI–QARABAĞ İQTİSADİ RAYONUNDA İNVESTİSİYA QOYULUŞLARININ HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ NƏZƏRDƏ TUTULAN SAHƏLƏR..................................... 47
18. YUXARI–QARABAĞ İQTİSADİ RAYONUNNUN İŞGÜZAR FƏALLIĞI NİSBƏTƏN AŞAĞI SƏVİYYƏDƏ OLAN İNZIBATİ RAYONLARINDA POTENSİAL İNVESTİSİYA İSTİQAMƏTLƏRİ....................................................................................... 49
4
İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunda 2011-ci ilin iş planına uyğun olaraq “Sahibkarlıq və regional inkişaf problemləri” şöbəsində “Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunun pasportu” hazırlanmışdır. Tədqiqat işinin yerinə yetirilməsi prosesində həm inkişaf etmiş ölkələrin, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrin, xüsusilə Rusiya, Belarus, Ukrayna respublikalarının təcrübələri öyrənilmiş və Azərbaycan şəraiti üçün məqbul hesab olunan struktur müəyyən olunmuşdur. Müəyyən olunmuş struktura uyğun məlumatların toplanılması işi aparılmış, həmin məlumatlar emal olunmuş və struktura uyğun yerləşdirilmişdir. Tədqiqat işində iqtisadi rayonun ərazisi, inzibati ərazi bölgüsü, coğrafi yerləşməsi, relyef, iqlimi, faydalı qazıntı ehtiyatları, iqtisadi potensialı, o cümlədən iqtisadi rayonun əhalisi, əmək ehtiyatları, məhsul buraxılışı, sənaye, kənd təsərrüfatı, tikinti, nəqliyyat, rabitə, təhsil, elm, mədəniyyət, turizm, ticarət və xidmət, ekologiya sahələrinin əsas göstəriciləri müxtəlif cədvəl, diaqram və şəkillərdən istifadə etməklə verilmişdir. Həmçinin regionun investisiya istiqamətləri göstərilmiş və burada olan müəssisə və təşkilatların siyahısı da göstərilmişdir. Tədqiqat işi iqtisadi rayonun sosial-iqtisadi vəziyyəti haqqında informasiya verməklə, mövcud potensialdan istifadə səviyyəsini qiymətləndirmək, regionun iqtisadiyyatının ayrı-ayrı sahələrinə xarici və yerli investorları cəlb etmək üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. 5
İNZİBATİ VƏ İDARƏETMƏ QURULUŞU Ölkənin digər regionlarında olduğu kimi Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda da inzibati və idarəetmə quruluşu yerli icra hakimiyyətləri və bələdiyyələrdən ibarətdir. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu Ağdam, Tərtər, Xocavənd, Xocalı, Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli inzibati rayonlarını və Xankəndi şəhərini əhatə edir. Bu rayonlar və Xankəndi şəhəri inzibati ərazi vahidlərinə, şəhər, qəsəbə və kənd yaşayış məntəqələrinə bölünürlər. İqtisadi rayonda 7 rayon, 8 şəhər, 8 qəsəbə vardır və ümumilikdə 87 bələdiyyə fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Respublikasının konstitusiyasına əsasən yerlərdə icra hakimiyyətinin başçısı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamları, bələdiyyələr isə seçkilər yolu ilə formalaşdırılır. Rayon, şəhər və şəhər rayonlarının icra hakimiyyəti başçıları öz ərazilərində yerləşən kənd və qəsəbələrdə icra hakimiyyətinin nümayəndəliklərini yaradır və icra nümayəndələrinin təyinatını həyata keçirirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, kəndlərə və qəsəbələrə bölünmüş rayonlarda bələdiyyələr ümumilikdə rayon üzrə deyil, ərazi vahidləri prinsipi əsasında yaradılmışdır. Belə hallarda bələdiyyələr arasında heç bir şaquli və üfüqi asılılıq yoxdur. Rayonlara və qəsəbələrə bölünmüş şəhərlərdə isə bələdiyyələr inzibati-ərazi vahidləri üzrə formalaşdırılmışdır.
6
2. İQTİSADİ RAYONUN COĞRAFİ MÖVQEYİ
Azərbaycanın zəngin bölgələrindən olan Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu Ağdam, Tərtər, Xocavənd, Xocalı, Şuşa, Cəbrayıl, Füzuli inzibati rayonlarının və Xankəndi şəhərinin ərazisini əhatə edir. İqtisadi rayonun ərazisinin ümumi sahəsi 7.25 min kv. km olmaqla ölkə ərazisinin 8.4 faizini təşkil edir. Burada, relyefin mürəkkəbliyi ilə əlaqədar, iqlimlərin müxtəlifliyi mövcuddur: quru qış ilə mülayim isti iqlimdən soyuq iqlim növlərinə qədər. Şərq və aran rayonlarına aid olan hissədə yay mülayim istidir. İyul ayının orta temperaturu 22-25 o C təşkil edir. Fəal temperaturların cəmi burada 3500-4000 o arasında tərəddüd edir. Qış fəsli mülayim keçir. Yanvar ayının orta temperaturu 0.2-1.8 o , mütləq minimumların orta temperaturu 9-13 o şaxta təşkil edir. Qar örtüyü ilə olan günlərin sayı 30-dan artıqdır. Yüksək ərazilərdə yay sərin, qış isə şaxtalı və qurudur. Fəal temperaturların cəmi burada 3500-4000 o arasındadır. İyul ayının orta temperaturu 18-19 o –dir, yanvar ayının orta temperaturu -2-4 o -dir, Qar örtüyünün davamiyyəti 60-70, şaxtasız günlərin sayı 215-240 gün təşkil edir. İllik yağıntıların miqdarı 460-650 mm-dir. Ərazisinin nəmlənmə şəraiti qeyri-nəm və mülayim-nəm kimi qiymətləndirilir.
Hal-hazırda iqtisadi rayonun 4 inzibati rayonu (Xocavənd, Xocalı, Şuşa, Cəbrayıl) və Xankəndi şəhərinin ərazisi tamamilə, Ağdam, Füzuli və Tərtər rayonlarının ərazisi isə qismən Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altındadır. İqtisadi rayonun əhalisinin ümumi sayı 1 yanvar 2011-ci il tarixinə 624.1 min nəfər olmaqla ölkə əhalisinin 6,84 faizini təşkil edir. Əhalinin 32.9 faizi şəhərlərdə, 67.1 faizi kəndlərdə yaşayır. Rayonda əhalinin sıxlığı ölkə üzrə orta göstəricidən aşağı olmaqla hər kv. km-ə 86 nəfər təşkil edir. Rayon iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Ölkə üzrə kənd təsərrüfatı məhsullarının əmək bölgüsündə rayon meyvəçilik, taxılçılıq, ət-süd və ət- yun təmayüllü qoyunçuluqla təmsil olunur. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə
7
kənd təsərrüfatı məhsullarının tədarükü ölkə üzrə həmin məhsulların tədarükünün 3.57 faizini təşkil edir.
8
3. TƏBİİ EHTİYATLAR İqtisadi rayon faydalı qazıntılarla zəngin olmaqla, ərazisində kükürd kolçedanı, əhəngdaşı, sement xammalı, iri polimetal yataqları yerləşir. Dağlıq və dağətəyi yerlərdə çınqıl, qum və başqa tikinti materialları mövcuddur.
9
SOSİAL-İQTİSADİ İNKİŞAFIN MÜASİR VƏZİYYƏTİNİN TƏHLİLİ
Ölkə iqtisadiyyatında həyata keçirilmiş iqtisadi islahatlar, regionların sosial-iqtisadi inkişafı istiqamətində aparılan davamlı tədbirlər, sahibkarlığın inkişafı sahəsində görülən işlər öz müsbət təsirlərini göstərməyə başlamışdır. 2005-2010-cu illərdə iqtisadi rayonun ümumi məhsul buraxılışının həcmi demək olar ki, 2,0 dəfə artmışdır. Həmin dövrdə sözügedən göstəricinin ölkə üzrə orta artımı 2,8 dəfəyə qədər qeydə alınmışdır. Göründüyü kimi region üzrə ümumi məhsul buraxılışının artım sürəti ölkə üzrə olan artım sürətindən geri qalmışdır. Həmçinin, müqayisə aparılan illər üzrə adambaşına ümumi məhsul buraxılışı ölkə üzrə 2,5 artdığı halda, iqtisadi rayonda artım 1,8 dəfə təşkil etmişdir. Ölkənin ümumi məhsul buraxılışında Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunun payı 2005-cü ildəki 0,79 faizdən 2010-cu ildə 0,57 faizə qədər aşağı düşmüşdür.
Cədvəl 1 Təsərrüfat subyektlərinin sayı, ilin sonuna
hüquqi fiziki hüquqi fiziki hüquqi fiziki hüquqi fiziki hüquqi fiziki Ölkə üzrə cəmi 70287 209170 79147 259808 86117 275006 89939 272597 93416 306933 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu 1578 1408 1767 2391 1822 3680 1860 3721 1918 4357 Ağdam rayonu 306 473 339 748 351 982 347 920 356 1167 Tərtər
Xocavənd rayonu
133 15 140 65 147 199 153 207 159 215 Xocalı
rayonu 55 - 56 - 52 2 49 2 45 2 Cəbrayıl rayonu 177 - 191 1 165 2 174 2 187 2 Füzuli 460 40 563 276 610 1135 653 1324 692 1454 Şuşa 110 - 117 - 107 - 100 - 112 - Cədvəl 1-dən göründüyü kimi, təhlil aparıldığı 2005-2010-cu illərdə regionda təsərrüfat fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərin sayı 340 ədəd, fiziki şəxslərin sayı isə 3 dəfədən də çox artmışdır. Son illərdə regionda iqtisadi fəallığın artması orta aylıq 10
əmək haqqının da artmasına gətirib çıxartmışdır. Belə ki, 2005-ci ildə orta aylıq nominal əmək haqqı 55.8 manat olduğu halda, 2010-cu ildə həmin göstərici 193.1 manat və ya başqa sözlə 3.4 dəfə artıqdır.
11
Cədvəl 2 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunun ümumi iqtisadi göstəriciləri (faktiki qiymətlərlə)
Sənaye məhsulunun həcmi, mln. manat Cəmi kənd təsərrüfatı məhsulu, mln. manat 2005 2007 2008 2009 2010 2005 2007 2008 2009 2010 2005 2007 2008 2009 2010 Ölkə üzrə, cəmi 17194,9
34573,4 45213.3 339578.5 47659.9 9290,5 21807,7 29083.5 22563.6 27978.2 1732,1 2765 3308.4 3565.9 3877.7 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu 136.6 216.9 300.6 225.2 273.0 3.73 8.8 9.09 9.60 10.2 54.9 91.2 133.1 150.9 138.7 Ağdam rayonu 79.2 46.6 65.2 70.0
103.3 2.3
2.9 3.05
2.60 3.53
21.6 37.4
48.2 54.3 52.1 Tərtər
Xocavənd rayonu
2.3 3.7 7.5 9.8 6.4 0.16 0.14 0.14 0.15 0.19 2 3.8 7.3 8.5 60.6 Xocalı
rayonu 1 2.5 3.6
5.6 7.6
- - - - - 0.9
2.6 3.6
5.7 7.6
Cəbrayıl rayonu 2.3 4.8 5.5 6.6 7.6 - 0.1 0.16 0.18 0.37 2.2 4.3 5.4 6.9 7.2 Füzuli
19.8 110.4 148.7 62.5 68.4 0.02 2.59 2.25 3.68 2.93 9.9 14.7 32.7 34.2 27.7 Şuşa
0.8 1.2 1.8 2.8 3.6 0.04 0.03 - - - 0.7 1.1 1.8 2.7 3.5
12
5. DEMOQRAFİYA 1 yanvar 2011-ci ilin əvvəlinə olan məlumatına görə Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunun əhalisi 624.1 min nəfər və ya ölkə əhalisinin 6.84 faizini təşkil etmişdir. Əhalinin 32.9 faizi şəhərlərdə, 67.1 faizi kəndlərdə yaşayır. Ölkə üzrə bu göstəricilər müvafiq olaraq 51,5 faiz və 48,5 faiz təşkil edir. Göründüyü kimi iqtisadi rayon əhalisinin böyük hissəsi kənd əhalisinin payına düşür. Şəkil 1. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda əhalinin sayı (ilin əvvəlinə), min nəfər Şəkil 2. . Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda əhalinin kənd və şəhər əhalisi üzrə bölgüsü, faizlə 13
Şəkil 3. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə doğumun, ölümün və təbii artımın ümumi sayı, nəfərlə
Cədvəl 3 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda əhalinin yaş qrupları üzrə sayı, nəfərlə Yuxarı-Qarabağ İR Cəmi Kişi Qadın nəfər
faiz nəfər
faiz nəfər
faiz 555133 100,00 271714 100,00 283419 100,00 o cümlədən:
0-4 44358 7.99 23908 8.80 20450 7.22 5-9
44479 8.01 23711 8.73 20768 7.33 10-14
46485 8.37 24250 8.92 22235 7.85 15-19
55157 9.94 27705 10.20 27452 9.69 20-24
55958 10.08 27205 10.01 28753 10.15 25-29
49760 8.96 24323 8.95 25437 8.98 30-34
40057 7.22 19598 7.21 20459 7.22 35-39
38071 6.86 18204 6.70 19867 7.01 40-44
39091 7.04 18356 6.76 20735 7.32 45-49
38680 6.97 18418 6.78 20262 7.15 50-54
30847 5.56 14759 5.43 16088 5.68 55-59
19571 3.53 9198 3.39 10373 3.66 60-64
12417 2.24 5537 2.04 6880 2.43 65-69
10911 1.97 4729 1.74 6182 2.18 70-74
13521 2.44 5554 2.04 7967 2.81 75-79
8894 1.60 3729 1.37 5165 1.82 80-84
4349 0.78 1797 0.66 2552 0.90 85-89
1613 0.29 512 0.19 1101 0.39 90-94
498 0.09 142 0.05 356 0.13 95-99
252 0.05 57 0.02 195 0.07 100-
…. 164 0.03 22 0.01 142 0.05 14
6. ƏMƏK BAZARI 2010-cu ildə Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda muzdla işləyənlərin sayı 42.7 min nəfər olmuşdur ki, bu da, 2000-ci illə müqayisədə 4.6 min nəfər azdır.
Həmçinin müqayisə dövründə iqtisadi rayonda muzdla işləyənlərin orta aylıq nominal əmək haqqı 193.1 manat təşkil etmişdir ki, 2000-ci ilin müvafiq göstəricisindən 6.8 dəfə çoxdur. Lakin iqtisadi rayonda orta aylıq nominal əmək haqqı ölkə üzrə orta göstəricidən 1.7 dəfə aşağı qalır. 2000-ci ildə bu fərq 1.5 dəfə təşkil edirdi.
15
Şəkil 6. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə məşğulluq xidməti orqanlarında işsiz stasusu alan şəxslərin sayı, nəfər Şəkil 7. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda işsizliyə görə müavinət alanların sayı, nəfər 2010-cu ildə Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda 2325 yeni iş yerləri açılmışdır ki, ondan 1116 yer daimi iş yerləridir.
16
Şəkil 8. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə açılmış yeni iş yerləri, nəfər
orta aylıq gəlirlərin dəyişməsi, manat
17
7. SƏNAYE Şəkil 10. Fəaliyyət göstərən müəssisələrin sayı, vahid Şəkil 11. Sənaye məhsulunun (işlərin, xidmətlərin) həcmi, əvvəlki ilə nisbətən faizlə Şəkil 12. Sənaye məhsulunun (işlərin, xidmətlərin) həcmi (müvafiq ilin qüvvədə olan faktiki qiymətləri ilə, min manat) 18
Cədvəl 4 İstehsal edilmiş sənaye məhsulunun (işlərin, xidmətlərin) fəaliyyət növləri üzrə bölgüsü, min manat 2008
cəmi; 8794
içki və tütün də daxil olmaqla qida məhsullarının istehsalı 431.4
toxuculuq və tikiş sənayesi 586.8
rezin və plastik kütlə məmulatların istehsalı
digər qeyri-metal mineral maddələrin istehsalı 43.4 elektrik, optik və elektron avadanlıqların istehsalı 1231 emal sənayesinin digər sahələri 22.1 elektrik enerjisi, qaz və suyun istehsalı, bölüşdürülməsi 6472
19
8. KƏND TƏSƏRRÜFATI Cədvəl 5. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda kənd təsərrüfatı bitkiləri üzrə əkin sahəsinin bölgüsü (hektar)
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dənlilər və dənli paxlalılar 38063 34490 33779 33421 34909 34051 68600 110464 97750
Kartof 889 1047 1193 1225 1288 1387 1315 1388 1193 Tərəvəz 3592
3669 3858
3513 3650
4460 4368
4327 4158
Bostan bitkiləri 598 349 843 543 594 764 734 728 976 Üzüm bağları 223 6
54 96
148 124
119 121
Meyvə və giləmeyvə bağları 1051 1110 1275 1421 2209 2124 2147 2246 2255 Buğda 34156 29533 28110 25871 26470 23954 58161 101833 81251
Cədvəl 6. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunun kənd təsərrüfatı bitkiləri üzrə istehsal, ton
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dənli və dənli paxlalı bitkilər 100579
93920 93225 91379 97327 95250 195352 278816
183156 Buğda 34156 29533 28110 69218 72118 65794 163237 251628
146855 Kartof
889 1047
1193 16318 15681 17641 17147 18141 15212 Tərəvəz 3592 3669 3858 48048 51615 62458 61519 62026 60719
Bostan bitkiləri 598
349 843
6335 7194
9384 9391
9240 11567
Meyvə və giləmeyvə 1051 1110 1275 8665 10219 10721 11413 11716 11948
Üzüm 223
6 79 901 1033 1124
1359 1256
1290 Cədvəl 7. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunun kənd təsərrüfatı bitkiləri üzrə məhsuldarlıq, sent/ha
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Buğda 26,4
26,4 26,9
26,8 27,2
27,5 28,1
24,7 18,1
Meyvə və giləmeyvə 88,1 70,8 65,5
68,8 71,5
66,8 67,2
66,3 65,7
Üzüm 0,8
58 5,7
67,0 31,3
82,9 75,3
74,2 81,4
Kartof 93 126
134 133
122 127
130 131
128 Tərəvəz
95 112
127 137
141 140
141 143
146 Bostan bitkiləri 65 126 107 117
121 123
128 127 119
20
Şəkil 15. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda heyvandarlığın əsas göstəriciləri (mal-qaranın sayı, baş)
Cədvəl 8 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda əsas heyvandarlıq məhsullarının istehsalı (təsərrüfatın bütün kateqoriyalarında)
2003
2004 2005
2006
2007
2008 2009 2010 Ət (kəsilmiş çəkidə, ton)
4811 4296
4094
4212
4335
4293
4261 5273
Süd, ton
41550 45990
47555
49208
51148
52302 54927 58505 Yumurta, min ədəd
17628 22250
21986
20815
21141
20114
2230 22636
Yun (fiziki çəkidə), ton
650 641
561
553
564
593 607 616 21
9. TİKİNTİ VƏ İNVESTİSİYA Şəkil 16. Əsas kapitala investisiyalar, min manat Şəkil 17. İstifadəyə verilmiş əsas fondlar, mln. manat 22
Şəkil 18. Tikinti müəssisələrinin sayı, vahidlə Şəkil 19. Öz gücləri ilə yerinə yetirilmiş podrat işlərinin həcmi, min manat Şəkil 20. Yaşayış evlərinin istifadəyə verilməsi (fərdi yaşayış evləri nəzərə alınmaqla), min kv. m. 23
10. TİCARƏT VƏ XİDMƏT Şəkil 21. Yuxarı -Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə pərakəndə əmtəə dövriyyəsi, min manat Şəkil 22. Yuxarı -Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 24
Şəkil 23. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda əhaliyə göstərilmiş pullu xidmətlərin həcmi, min manat
pullu xidmətlər, əvvəlki ilə nisbətən, faizlə Şəkil 25. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda əhaliyə göstərilmiş pullu xidmətlər adambaşına, manatla
25
Şəkil 26. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda göstərilmiş məişət xidmətlərinin həcmi, min manat
adambaşına, manatla
əvvəlki ilə nisbətən, faizlə 26
11. NƏQLİYYAT VƏ RABİTƏ Şəkil 29. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə ümumi istifadədə olan avtomobil yollarının uzunluğu, km-lə
27
Şəkil 31. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda avtomobillərin tiplər üzrə bölgüsü, ədəd Şəkil 32. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşınması, min ton Şəkil 33. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda avtomobil nəqliyyatı ilə yük dövriyyəsi, mlyn. ton km
28
Şəkil 34. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin daşınması, min nəfər
dövriyyəsi, mlyn. sərnişin km
29
Şəkil 36. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda əhaliyə göstərilən telekommunikasiya və poçt xidmətlərinin həcmi, min manat Şəkil 37. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda rabitə müəsissələrinin sayı, vahid
30
Cədvəl 9 Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda əhaliyə göstərilən rabitə xidmətlərinin həcmi 2005
2006 2007
2008 2009
2010 Çıxan teleqramların sayı, min ədəd 3,7 3,9
4,1 3,7
3,0 3,0
Poçt göndərişlərinin sayı, min göndəriş 167 156
51 44
53 60 Şəhərlərarası telefon danışıqlarının sayı, min danışıq 916
1122 1016
1430 1464
1279 Şəkil 38. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda ATS-lərin əsas göstəriciləri Şəkil 39. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda mobil telefon nömrələrinin sayı, min abunəçi
31
12. BÜDCƏ-MALİYYƏ SEKTORU Şəkil 40. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda büdcə gəlirləri (mlyn. manat) Şəkil 41. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda büdcə xərcləri (mlyn. manat) 32
Şəkil 42. Yuxarı-Qarabağ yerli gəlir və xərcləri tənzimləmək üçün mərkəzləşdirilmiş xərclərdən ayrılan vəsait (mlyn. manat) Şəkil 43. Yuxarı-arabağ iqtisadi rayonunda bələdiyyələrin büdcəsinin gəlirləri (min man)
33
Şəkil 44. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda bələdiyyələrin büdcəsinin xərcləri (min man)
34
13. SOSİAL SFERA 13.1 . Səhiyyə Şəkil 45. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda səhiyyənin əsas göstəriciləri Şəkil 46. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda xəstəxana müəssisələrinin sayı, vahid 35
Şəkil 47. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda səhiyyənin əsas keyfiyyət göstəriciləri
36
13.2 Təhsil
Cədvəl 10 Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda təhsilin əsas göstəriciləri 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Məktəbəqədər müəssisələrin sayı 81
89
84 83
102 105
Məktəbəqədər müəssisələrdə uşaqların sayı, nəfər 4455
4680
4081
3905
5009 5111 Əyani ümumi təhsil müəssisələrinin sayı 392
395
388
387
378
376 Əyani ümumi təhsil müəssisələrində şagirdlərin sayı, nəfər 66372
64505
62599
61114
57486 55140 Şəkil 48. Məktəbəqədər müəssisələrdə (100 yerə düşən uşaq hesabı ilə) təminat Şəkil 49. II və III növbədə oxuyanların xüsusi çəkisi, faizlə 37
13.3 Mədəniyyət Şəkil 50. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda mədəniyyətin əsas göstəriciləri Şəkil 51. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda kütləvi kitabxanalarda kitab fondu, hər 1000 sakinə, nüsxə Şəkil 52. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda əhalinin hər 1000 nəfərinə muzeyə gələnlərin sayı 38
Cədvəl 11 2010-cu ilin sonuna Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə mədəniyyətin əsas göstəriciləri
Parkların sayı
onlardan Mədəniyyə t və Turizm
Nazirliyinə tabe
olanlar Ölkə əhəmiyyətli
Yerli əhəmiyyətli
memarlıq
arxeol oji bağ-park, monumenta l və xatirə abidələri
memarlıq
arxeoloji bağ-park, monumen tal və
xatirə abidələri dekorativ, tətbiqi
sənət abidələri 10 7 93 161 - 292 14 16 1
39
13.4 Sosial təminat Şəkil 53. 2010-cu ildə Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda təyin olunmuş sosial müavinətlər, nəfər Şəkil 54. 2008-ci ilin əvvəlinə Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda pensiyaçıların sayı, nəfər
40
13.5 . Mənzil təsərrüfatı Şəkil 55. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda bütün mənzil fondu, ümumi sahə, min kv.m. Şəkil 56. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda 1 nəfər sakinə orta hesabla düşən yaşayış sahəsi, kv.m. 41
Şəkil 57. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda özəlləşdirilmiş mənzillər, ədəd Şəkil 58. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda özəlləşdirilmiş mənzillər, ümumi sahə, kv.m. 42
13.6 . Turizm Şəkil 59. 2010-cu ilin sonuna Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə nömrələrin sayı, vahid Şəkil 60. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə cəmi gecələmələrin sayı Şəkil 61. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə yerləşdirilmiş şəxslər 43
13.7 . Cinayətkarlıq və hüquqpozmalar Şəkil 62. Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda qeydə alınmış cinayət hadisələri 44
14. EKOLOGİYA Şəkil 63. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə stasionar mənbələrdən çirkləndirici maddələrin atmosfer havasina atılması, min ton Şəkil 64. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə ekoloji göstəricilər Şəkil 65. Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə ekoloji göstəricilər
45
15. MÜHÜM ƏHƏMİYYƏTLİ MÜƏSSİSƏLƏRİN VƏ OBYEKTLƏRİN İSTİFADƏYƏ VERİLMƏSİ Cədvəl 12 Mühüm əhəmiyyətli müəssisələrin (istehsal güclərinin) və obyektlərin istifadəyə verilməsi s/s Müəssisə və istehsal güclərinin adı Ölçü vahidi İstifadəyə verilmiş güc İstifadəyə verildiyi yer 2004-cü ildə 1 10
kVt gərginlikdə elektrik xətti km 9.44 Füzuli 2
yarımtransformatorun tikintisi MVt 16
Füzuli 2005-ci ildə 3 35 kvt və ondan yüksək gücü olan aşağı gərginlikli transformator yarımstansiyaları MVt 25 Tərtər
2008-ci ildə 4 Olimpiya İdman Kompleksi obyekt
Ağdam
2010-cu ildə 5 Heyvandarlıq Kompleksi baş 460 Ağdam
6 Qaz kəməri km 30.4 Ağdam
7 Körpü paqon
metr 18.0
Ağdam 8 Tibb
Mərkəzi obyekt
Füzuli 9 Muğam Evi obyekt
10 Olimpiya İdman kompleksləri obyekt
Füzuli
46
16. SAHİBKARLIĞA KÖMƏK MİLLİ FONDU TƏRƏFİNDƏN YUXARI QARABAĞ İQTİSADİ RAYONUNDA SAHİBKARLIQ SUBYEKTLƏRİNƏ VERİLMİŞ KREDİTLƏR HAQQINDA MƏLUMATLAR
sahibkarlıq subyektlərinin sayı, vahid Şəkil 67. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən sahibkarlıq subyektlərinə verilmiş kreditlərin məbləğləri, min manat 47
Şəkil 68. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun kreditlər verdiyi sahibkarlıq subyektləri tərəfindən yeni yaradılmış iş yerləri, vahid 48
17. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI REGİONLARININ 2009-2013-CÜ İLLƏRDƏ SOSİAL-İQTİSADİ İNKİŞAFI DÖVLƏT PROQRAMI ÜZRƏ YUXARI QARABAĞ İQTİSADİ RAYONUNDA İNVESTİSİYA QOYULUŞ- LARININ HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ NƏZƏRDƏ TUTULAN SAHƏLƏR Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonu Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının genişləndirilməsinin dəstəklənməsinin davam etdirilməsi Rayonlarda sahə baytarlıq məntəqələrinin tikintisi Ölkə əhəmiyyətli avtomobil yollarının əsaslı təmiri Məskunlaşmanın, təbiətdən istifadənin və məhsuldar qüvvələrin ərazi təşkilinin regional planlaşdırma sxeminin işlənməsi
Taxılçılıq, üzümçülük, pambıqçılıq, tərəvəzçilik və heyvandarlığın inkişafının dəstəklənməsi Rayonda tikinti materialları (gil, qum və s.) yataqlarının axtarışı və kəşfiyyat işlərinin aparılması Rayonda yerli əhəmiyyətli avtomobil yolunun asfaltlaşdırılması və yeni kənd yollarının çəkilməsi Rayonun elektrik şəbəkələrinin yenidən qurulması və hava elektrik verilişi xətlərinin özünüdaşıyan izolyasiyalı naqillərlə əvəz olunması Rayonun yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması Rayonun kəndlərinin su təchizatının yaxşılaşdırılması Rayonda subartezian quyularının qazılması Rayon ərazisində meliorasiya-irriqasiya işlərinin həyata keçirilməsi İşğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi Rayon ərazisində mədəniyyət obyektlərinin təmiri Rayonda məktəblərin əsaslı təmiri, əlavə sinif otaqlarının və yeni məktəb binalarının tikintisi Füzuli rayonu Heyvandarlıq, taxılçılıq, pambıqçılıq və tərəvəzçiliyin inkişafının dəstəklənməsinin davam etdirilməsi Aqroservis xidmətlərinin yaxşılaşdırılması Rayonda tikinti materialları (gil, qum, mişar daşı və s.) yataqlarının axtarışı və kəşfiyyat işlərinin aparılması Rayon ərazisində kəndlərarası yolların əsaslı təmiri Rayonun elektrik şəbəkələrinin yenidən qurulması və hava elektrik verilişi xətlərinin özünüdaşıyan izolyasiyalı naqillərlə əvəz olunması Rayonun yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması 49
Rayonun kəndlərinin su təchizatının yaxşılaşdırılması Rayonda subartezian quyularının qazılması, kəndlərin içməli su xətlərinin çəkilməsi Horadiz şəhərinin su təchizatının yenidən qurulması və kanalizasiya şəbəkəsinin yaradılması Rayon ərazisində yaşayış məntəqələrinin telefonlaşdırılması Rayonun əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təminatının yaxşılaşdırılması Araz çayında sahilbərkitmə işlərinin davam etdirilməsi İşğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi Rayonun kəndlərində yeni səhiyyə müəssisələrinin tikintisi Rayonda yeni mədəniyyət obyektinin tikintisi, rayonun kəndlərində tarix-mədəniyyət abidələrinin bərpası Rayonda idman-sağlamlıq obyektlərinin tikintisi Rayonun orta məktəbləri ücün əlavə sinif otaqlarının tikintisi Tərtər rayonu Yerli əhəmiyyətli yolların əsaslı təmiri və asfalt-beton örtüyün çəkilməsi, Tərtər çayı üzərində körpünün tikintisi Tərtər şəhərində küçələrə asfalt-beton örtüyünün çəkilməsi Rayonda gil, tikinti qumları və s. tikinti materialları yataqlarının axtarışı və kəşfiyyat işlərinin aparılması Heyvandarlıq, taxılçılıq, pambıqçılıq və tərəvəzçiliyin inkişafının dəstəklənməsi Rayonun elektrik verilişi şəbəkələrinin yenidən qurulması Tərtər şəhərinin səhiyyə və təhsil müəssisələrinin istilik təchizatı sistemlərinin bərpası Rayonun təbii qaz təminatı sisteminin yaxşılaşdırılması üçün qaz kəmərlərinin yenidən qurulması, yeni qaz kəmərlərinin çəkilişi Rayonun mərkəzi ATS-nin rekonstruksiyası Tərtər şəhərinin su təchizatının yenidən qurulması və kanalizasiya sisteminin yaradılması Kəndlərin su təchizatının yaxşılaşdırılması Rayon ərazisində meliorasiya-irriqasiya tədbirlərinin həyata keçirilməsi Tərtər çayında sahilbərkitmə işlərinin davam etdirilməsi İşğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi Rayonda səhiyyə müəssisələrinin təmiri, avadanlıqlarla təchiz edilməsi və yenilərinin tikintisi Rayon ərazisində mədəniyyət obyektlərinin tikintisi və tarix-mədəniyyət abidələrinin bərpası Rayonda idman-sağlamlıq obyektlərinin təmiri, bərpası və tikintisi Rayonda məktəblərin əsaslı təmiri, idman zallarının, əlavə sinif otaqlarının və yeni məktəb binalarının tikintisi Rayon ərazisində müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkün ailələri üçün yeni qəsəbələrin salınması 50
18. YUXARI–QARABAĞ İQTİSADİ RAYONUNUN İŞGÜZAR FƏALLIĞI NİSBƏTƏN AŞAĞI SƏVİYYƏDƏ OLAN İNZIBATİ RAYONLARINDA POTENSİAL İNVESTİSİYA İSTİQAMƏTLƏRİ Tərtər rayonu 1.
Pay torpaqlarının kooperasiyalarda birləşdirilməsi yolu ilə iri fermer təsərrüfatlarının yaradılması; 2.
istehsalı sahələrinin müəyyənləşdirilməsi və həmin sahələrə dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi; 3.
4.
Rayonda kənd təsərrüfatı məhsullarının tədarükü (alışı, çeşidlənməsi, saxlanılması, emalı, qablaşdırılması və topdan satışı) ilə məşğul olan sahibkarlıq subyektlərinin yaradılmasının stimullaşdırılması; 5.
aparılması. 51
TƏDQİQAT QRUPU
Məsul icraçi: Eynullayev Nurəddin İcraçılar: Rauf Rzayev Ülkər Salıfova Nərminə İsmayılova Yüklə 205,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|