553
Fərruxi eşqdən dəli, divanə,
Bizimçün nə yazmış gör tale yazan:
Bütün zəncirləri əritmək üçün
Dəmirçi kürəsi, od olmalısan!
AZƏRBAYCAN
Yadına salsaydı qardaş ölkəni,
İnsafı olsaydı azca Tehranın,
Məgər qalxardımı yeddinci qata
Naləsi, fəryadı Azərbaycanın?
Rey mülkü xudpəsənd, dikbaş, abırsız.
Abırsız, daş üzlər! Barı utanın!
Kəsib başdanbaşa yelə verdiniz
Bütün köklərini Azərbaycanın.
Dəhşətdir Tehranın biganəliyi,
Hanı göbək ətri o şux ceyranın?
Deyin, heç insafmı qüruba varsın
Tanrısal şəfəqi Azərbaycanın?
Daxildən, xaricdən min bəla gəlir,
Ey bütün dərdlərə qucaq açanım!
Həmişə qəm yemiş, şadlıq görməmiş
Anası, övladı Azərbaycanın!
Mokri, Salmas, Sulduz, Xoy, Soyuqbulaq
Növnöv çələngiydi bir gülüstanın.
Döndü cəhənnəmə namərd əlilə
Cənnət guşələri Azərbaycanın.
Səs yox, nalə qalxır Urmidən bu gün:
Namərd! Qalmayıbmı bir damla qanın?
Bəs kimlər dərdinə əlac edəcək,
Qolundan tutacaq Azərbaycanın?!
554
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Qorxudan saralıb valinin rəngi,
Qarışıb heyrətə hisshəyəcanı:
Möhnət dağlarını daşdaş qoparır
Yaralı əlləri Azərbaycanın!
Bəs kimlər ovacaq burunlarını
Bunca qansoranın, şahın, sultanın?
Kar edib fələyin qulaqlarını
Tufan bağırtısı Azərbaycanın!
Rəvamı həmişə zəncirdə qalsın
Bahadır qolları ər pəhləvanın?
Sökək zindanları, dinc nəfəs alsın
Qeyrətli milləti Azərbaycanın!
RÜBAİ
(Ölümü ərəfəsində öz qanı ilə
zindan divarına yazdığı son şeir)
Bizim ürəklərimiz – cəsur qartal qanadı,
Heç bir rütbə önündə enmədi, alçalmadı!
Qurbanam o şəxsə ki, düşmənlər qarşısında
Cismi təslim olsa da, özü təslim olmadı!
555
JALƏ
MƏN YABANI DAĞ OTUYAM
Mən güldan laləsi deyiləm, ey dost,
Bax, tanı... yabanı dağ otuyam mən.
İşrət məclisinə dartıb aparma,
Çox da xoşlanmıram eyşiişrətdən.
Məni dağlar doğub. Anam – dağlardır,
Ayrıla bilmirəm o daş xilqətdən.
Fikir ver, göz yaşım daşlar boydadır,
Üzümdə, gözümdə sayrışır dəndən.
Daşdan baş qaldırdım... təki daş içrə
Bir gün lələ dönsün bu can, bu bədən.
Məndən ətir, boya, təravət umma,
Varlığım yoğrulub qəmdən, həsrətdən.
Diyarımdan uzaq, yarımdan uzaq
Saralan bir otam dərddən, firqətdən.
Baharı gözlərəm, yalnız baharı,
Yalnız o, qurtarar məni möhnətdən.
Nəvaziş göstərmə, ağlaram, ey dost,
Ağlatma, ölərəm, inan, riqqətdən.
556
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
MƏHƏMMƏDHÜSEYN ŞƏHRİYAR
ƏZİZ AZƏRBAYCANIMA
Can qurban etməyin vaxtı çatıbsa,
Səndən hansı namərd əsirgəyər can?
Qoyuram başımı ayaqlarına,
Ey ana torpağım! Ey Azərbaycan!
Gücü dağlar qədər, səadəti kəm,
Qüdrətli, yaralı, bağrı qan ölkəm!
Amandı, heç kəsə boyun əymə sən,
Özüməm yolunda birinci qurban.
Ey İran qəsrini əlilə tikən,
İrandan həmişə bəlalar çəkən,
Bulaq gözlərinə dumanlar çökən,
Pərişan məmləkət, dərdli aşiyan!
Yenə bəla gəlir buludlar kimi.
Səni nişan alır yadlar, eləmi?
Bəxtini tufana tapşıran gəmi,
Udmaqmı istəyir səni bu tufan?
Sən hüma quşusan bütün ölkənin,
İpək qanadların bir cüt yelkənin:
Eşq ilə azadlıq canındır sənin!
Görüm titrəməsin əlində sükan.
Bəla gürşad kimi yağsa səmadan,
Sənsən o gürşadın altında novdan.
Başına döndüyüm dərdli Savalan,
Mətin ol, qalib çıx qanlı qovğadan.
Üstünə atəşlər yağan torpağım,
Məhəbbət ocağım, ülfət ocağım.
557
A mənim hamıya bar verən bağım,
Ah çəkmə, buludlar yanar ahından.
Ey çörək yerinə yaralar yeyən,
Aləlvan yerinə qaralar geyən,
Anam, mehribanım,
söylə bəs haçan
Qandal açılacaq əlayağından?
Şölə çək, qızınım ocaq istinə,
Yolum saçlarımı, verim tüstünə.
Ağlayaağlaya gəlim üstünə,
Gəlim ayaqyalın, pəjmürdə, nalan!
Mən qanadı sınıq bir quşam sənsiz,
Sən isti yuvamsan, əzizdənəziz.
Quruyar ürəyim, quruyar dəniz,
Əlim ətəyindən üzülsə bir an.
Ellər var: qisməti sevinc, səadət.
Bəs səni qarğadı de hansı namərd?
Nədir bu fəlakət, nədir bu möhnət,
Ey bütün dərdlərə könlünü açan!
Səadət müjdəsi alan nə çoxdur,
Sənə başsağlığı verən də yoxdur.
Bu dərdlər sinəmdə güllədir, oxdur,
Baxıram yollara, gözüm nigaran.
Dostluqdan dəm vuran, vəfadan deyən
Yalançı “dostlardan” nələr çəkdin sən.
Zərbə ki, almısan “dost” əllərindən,
Onu düşmən belə qıymazdı, inan.
Ayıra bildinmi yaxını yaddan?
Qoruya bildinmi özünü oddan?
Sən bir körpə kimi saf olduğundan
Fikrinə gəlmədi özgə bir güman.
558
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Qayda belədir ki, çöldə qoyunlar
Çobanı özünə gözətçi sanar.
Quzu nə bilsin ki, enər canavar
Çoban paltarında çomaqla... dağdan.
Ayıl, aldatmasın səni həriflər,
Buğdanı alırlar, arpa verirlər.
Səni öz günündə görməkmi istər
Bir vaxt qoza yeyən, otələf tıxan?
Sən saxsı deyilsən, ey parlaq almaz,
Min bulud gəlsə də, nurun azalmaz.
Xalqın şərəfilə oynamaq olmaz,
Qansın bu hikməti qoy hər hökmran.
Tarix az görməyib qudurğanları,
Qanlını qan tutar, qandır onları.
Ey mənim xalqımın qartal vüqarı,
Enmə öz zirvənin ucalığından!
Gün gələr açılar bağlı qapılar,
Əsrin arxivindən nələr tapılar.
Sənin Qır atına arıq yabılar
Arxadan baxarlar həsrətlə, heyran.
Hanı bu dünyada elə oğul ki,
Sındırsın yolunu kəsən tilsimi?
Ey milyon ürəyi bir məşəl kimi
Qaldırıb əlində, ovcunda tutan!
Düşmən bağlarını qoysa da viran,
Səni dayaq bilir özünə İran.
Sən onun qəlbisən, qanadlarısan,
Həmişə özünsən birinci qalxan.
Amandır, ayırd et dostu düşməndən,
Dostunu düşmənə qurban vermə sən.
Dostları ilə paylaş: |