daşıyır. Fəaliyyət qabiliyyəti məhdudlaşdırılmış fiziki şəxsin himayəçinin razılığı tələb
olunan hallarda, belə razılıq olmadan bağladığı əqd sonradan himayəçinin yazılı razılığı
ilə etibarlı hesab edilə bilər.
32.2. Fiziki şəxsin fəaliyyət qabiliyyətinin məhdudlaşdırılmasına səbəb olan əsaslar
aradan qalxdıqda məhkəmə onun fəaliyyət qabiliyyətinin məhdudlaşdırılmasını ləğv edir.
Fiziki şəxsin üzərində təyin edilmiş himayəçilik məhkəmənin qərarına əsasən ləğv
olunur. (
12
,
22
)
Maddə 33. Qəyyumluq və himayəçilik
33.1. Qəyyumluq və himayəçilik fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya məhdud fəaliyyət
qabiliyyətli fiziki şəxslərin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi üçün təyin edilir. Yetkinlik
yaşına çatmayanlar üzərində qəyyumluq və himayəçilik həmçinin onların
tərbiyələndirilməsi məqsədi ilə təyin edilir. Qəyyumların və himayəçilərin buna uyğun
hüquq və vəzifələri
Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsi
ilə müəyyənləşdirilir.
33.2. Qəyyumlar və himayəçilər istənilən şəxslərlə münasibətlərdə, o cümlədən
məhkəmədə öz qəyyumluğunda olanların hüquq və vəzifələrini xüsusi səlahiyyət
almadan müdafiə edirlər.
33.3. Yetkinlik yaşına çatmayanların valideynləri, onları övladlığa götürənlər olmadıqda,
valideynləri məhkəmə tərəfindən valideynlik hüquqlarından məhrum edildikdə, habelə bu
cür fiziki şəxslər başqa səbəblərə görə valideyn himayəsindən məhrum olduqda, o
cümlədən valideynləri onları tərbiyələndirməkdən və ya hüquq və mənafelərini müdafiə
etməkdən boyun qaçırdıqda onların üzərində qəyyumluq və himayəçilik təyin edilir.
33.4. On dörd yaşı tamam olmamış yetkinlik yaşına çatmayanlar, habelə psixi pozuntuya
görə məhkəmə tərəfindən fəaliyyət qabiliyyəti olmayan sayılmış fiziki şəxslər üzərində
qəyyumluq təyin edilir.
33.5. Qəyyumlar qəyyumluqda olanların qanun üzrə nümayəndələri olur və onların
adından və onların mənafeləri üçün bütün zəruri əqdləri bağlayırlar.
33.6. On dörd yaşından on səkkiz yaşınadək olan yetkinlik yaşına çatmayanlar üzərində,
habelə spirtli içkilərdən, narkotik vasitələrdən və ya psixotrop maddələrdən sui-istifadə
etməsi və ya qumara qurşanması nəticəsində fəaliyyət qabiliyyəti məhkəmə tərəfindən
məhdudlaşdırılmış fiziki şəxslər üzərində himayəçilik təyin edilir. (
22
)
33.7. Himayəçilər himayəçilikdə olan fiziki şəxslərin müstəqil surətdə bağlamağa ixtiyarı
çatmadığı əqdlərin bağlanmasına razılıq verirlər. Himayəçilər himayədə olanlara öz
hüquqlarını həyata keçirməkdə və vəzifələrini icra etməkdə kömək göstərir, habelə onları
üçüncü şəxslərin sui-istifadəsindən qoruyurlar.
Maddə 34. Qəyyumluq və himayəçilik orqanları
34.1. Qəyyumluq və himayəçilik orqanları qanunvericiliklə müəyyənləşdirilir.
34.2. Fiziki şəxsin fəaliyyət qabiliyyəti olmayan sayılması və ya fəaliyyət qabiliyyətinin
məhdudlaşdırılması barədə qərarın qanuni qüvvəyə mindiyi gündən etibarən üç gün
ərzində məhkəmə həmin fiziki şəxs üzərində qəyyumluq və himayəçilik təyin edilməsi
üçün onun yaşayış yeri üzrə qəyyumluq və himayəçilik orqanına bu barədə məlumat
verməlidir.
34.3. Qəyyumluqda olanların yaşayış yeri üzrə qəyyumluq və himayəçilik orqanı onların
qəyyumlarının və himayəçilərinin fəaliyyətinə nəzarət edir.
Maddə 35. Qəyyumlar və himayəçilər
35.1. Qəyyumu və ya himayəçini qəyyumluğa və ya himayəçiliyə ehtiyacı olan şəxsin
yaşayış yeri üzrə qəyyumluq və himayəçilik orqanı fiziki şəxs üzərində qəyyumluq və ya
himayəçilik qoyulması zərurətinin ona məlum olduğu andan üç ay ərzində təyin edir.
Qəyyumluğa və ya himayəçiliyə ehtiyacı olan şəxsə qəyyum və ya himayəçi təyin
edilənədək qəyyum və ya himayəçi vəzifələrini qəyyumluq və himayəçilik orqanı icra
edir. Qəyyumun və ya himayəçinin təyin edilməsi barədə maraqlı şəxslər məhkəməyə
etiraz verə bilərlər.
35.2. Qəyyumlar və himayəçilər yetkinlik yaşına çatmış fəaliyyət qabiliyyətli fiziki
şəxslərdən təyin edilir. Valideynlik hüquqlarından məhrum edilmiş fiziki şəxslər qəyyum
və himayəçi təyin oluna bilməzlər.
35.3. Qəyyum və ya himayəçi öz razılığı ilə təyin edilir. Bu zaman onun əxlaqi və digər
şəxsi keyfiyyətləri, qəyyumluq və ya himayəçilik vəzifələrini yerinə yetirmək qabiliyyəti,
onunla qəyyumluğa və ya himayəçiliyə ehtiyacı olan şəxs arasında mövcud münasibətlər,
mümkünsə, həm də qəyyumluqda və ya himayədə olanın arzusu nəzərə alınmalıdır.
35.4. Qəyyumluğa və ya himayəçiliyə ehtiyacı olan və müvafiq tərbiyə, müalicə, əhalinin
sosial müdafiəsi və ya digər oxşar müəssisələrdə olan və ya bu müəssisələrə
yerləşdirilmiş fiziki şəxslərin qəyyumları və himayəçiləri həmin müəssisələrdir.
35.5. Qəyyumluq və himayəçilik vəzifələri, qanunla nəzərdə tutulan hallardan başqa,
əvəzsiz icra edilir.
35.6. Yetkinlik yaşına çatmayan fiziki şəxslərin qəyyumları və himayəçiləri öz
qəyyumluğunda və ya himayəsində olanlarla birlikdə yaşamalıdırlar. Himayəçi ilə on altı
yaşına çatmış himayədə olanın ayrılıqda yaşamasına qəyyumluq və himayəçilik orqanının
razılığı ilə bu şərtlə yol verilir ki, ayrı yaşama himayədə olanın tərbiyəsinə, hüquq və
mənafelərinin müdafiəsinə mənfi təsir göstərməsin. Qəyyumlar və himayəçilər yaşayış
yerinin dəyişməsi barədə qəyyumluq və himayəçilik orqanlarına məlumat verməyə
borcludurlar.
35.7. Qəyyumlar və himayəçilər öz qəyyumluğunda və ya himayəsində olanların
saxlanması, onlara baxılmasının və onların müalicəsinin təmin edilməsi, onların təhsil
alması və tərbiyələnməsi qayğısına qalmağa, onların hüquq və mənafelərini qorumağa
borcludurlar.
35.8. Bu Məcəllənin 35.7-ci maddəsində göstərilən vəzifələr məhkəmə tərəfindən
fəaliyyət qabiliyyəti məhdudlaşdırılmış yetkinlik yaşına çatmış fiziki şəxslərin
himayəçilərinə həvalə edilmir.
35.9. Fiziki şəxsin fəaliyyət qabiliyyəti olmayan və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətli
sayılmasına səbəb olmuş əsaslar aradan qalxdıqda qəyyum və ya himayəçi qəyyumluqda
və ya himayədə olanın fəaliyyət qabiliyyətli sayılması və onun üzərindən qəyyumluğun
və ya himayəçiliyin götürülməsi barədə məhkəmə qarşısında vəsatət qaldırmağa
borcludur.
Maddə 36. Qəyyumluqda və himayədə olanın əmlakı barəsində sərəncam verilməsi
36.1. Qəyyumluqda və ya himayədə olan fiziki şəxsin müstəqil surətdə sərəncam
verməyə ixtiyarı çatdığı gəlirlər istisna olmaqla, onun gəlirləri, o cümlədən qəyyumluqda
və ya himayədə olana onun əmlakının idarə edilməsindən çatası gəlirlər qəyyum və ya
himayəçi tərəfindən yalnız və yalnız qəyyumluqda və ya himayədə olanın mənafeləri
üçün, həm də qəyyumluq və himayəçilik orqanının qabaqcadan icazəsi alınmaqla
xərclənir. Qəyyumluq və himayəçilik orqanının qabaqcadan icazəsi olmadan qəyyum və
ya himayəçi qəyyumluqda və ya himayədə olanın saxlanması üçün zəruri xərcləri
qəyyumluqda və ya himayədə olana onun gəliri kimi çatası məbləğlər hesabına ödəyə
bilər.
36.2. Qəyyumluq və himayəçilik orqanının qabaqcadan icazəsini almadan qəyyum
qəyyumluqda və ya himayədə olanın əmlakının özgəninkiləşdirilməsinə, o cümlədən
dəyişdirilməsinə və ya bağışlanmasına, bu əmlakın icarəyə, əvəzsiz istifadəyə
verilməsinə və ya girov qoyulmasına dair əqdləri, qəyyumluqda və ya himayədə olana
mənsub hüquqlardan imtinaya, onun əmlakının bölüşdürülməsinə və ya bu əmlakdan
payların ayrılmasına səbəb olan əqdləri, habelə qəyyumluqda və ya himayədə olanın
əmlakının azalmasına səbəb olan hər hansı digər əqdləri bağlaya bilməz, himayəçi isə
onların bağlanmasına razılıq verə bilməz. Qəyyumluqda olanın əmlakının idarə edilməsi
qaydası qanunvericiliklə müəyyənləşdirilir.
36.3. Qəyyumun, himayəçinin, onların ərinin (arvadının) və yaxın qohumlarının ixtiyarı
yoxdur ki, qəyyumluqda və ya himayədə olana hədiyyə kimi əmlak verilməsi və ya onun
əvəzsiz istifadəsinə əmlak verilməsi istisna olmaqla, qəyyumluqda və ya himayədə olanla
əqdlər bağlasın, habelə əqdlər bağlanarkən və ya qəyyumluqda və ya himayədə olanla
qəyyumun və ya himayəçinin əri (arvadı) və onların yaxın qohumları arasında məhkəmə
işləri aparılarkən qəyyumluqda və ya himayədə olanı təmsil etsinlər.
Maddə 37. Qəyyumluqda və ya himayədə olanın əmlakının etibarnamə ilə idarə edilməsi
Dostları ilə paylaş: |