77.2. İştirakçı tam ortaqlıqda iştirakdan imtina etdiyini ortaqlıqdan faktik çıxmasına ən
geci altı ay qalmış bildirməlidir.
77.3. Ortaqlıqdan çıxmaq hüququndan imtina haqqında ortaqlıq iştirakçıları arasında
razılaşma əhəmiyyətsizdir.
Maddə 78. İştirakçının tam ortaqlıqdan çıxmasının nəticələri
78.1. Tam ortaqlıqdan çıxmış iştirakçıya, əgər nizamnamədə ayrı qayda nəzərdə
tutulmayıbsa, həmin iştirakçının şərikli kapitaldakı payına uyğun ortaqlıq əmlakı
hissəsinin dəyəri ödənilir. Çıxan iştirakçı ilə qalan iştirakçılar arasında razılaşmaya
əsasən əmlak dəyərinin ödənilməsi əmlakın naturada verilməsi ilə əvəz edilə bilər. Çıxan
iştirakçıya ortaqlıq əmlakından çatası hissə və ya onun dəyəri, bu Məcəllənin 80-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla, onun çıxdığı məqamda tərtib edilən
balans üzrə müəyyənləşdirilir.
78.2. Tam ortaqlığın iştirakçısı öldükdə onun vərəsəsi tam ortaqlığa, əgər ortaqlığın
nizamnaməsində ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, yalnız digər iştirakçıların razılığı ilə
daxil ola bilər. Tam ortaqlıqda iştirak etmiş və yenidən təşkil edilmiş hüquqi şəxsin
hüquq varisi olan hüquqi şəxs, əgər ortaqlığın nizamnaməsində ayrı qayda nəzərdə
tutulmayıbsa, ortaqlığa onun digər iştirakçılarının razılığı ilə daxil ola bilər. Ortaqlığa
daxil olmayan vərəsə (hüquq varisi) ilə hesablaşmalar bu Məcəllənin 78.1-ci maddəsinə
uyğun aparılır. Tam ortaqlıq iştirakçısının vərəsəsi (hüquq varisi) bu Məcəllənin 75.2 və
75.3-cü maddələrinə uyğun olaraq, çıxan iştirakçının üçüncü şəxslər qarşısında cavab
verməli olduğu ortaqlığın öhdəlikləri üzrə ortaqlığın çıxan iştirakçısından ona keçmiş
əmlak həddində məsuliyyət daşıyır.
78.3. Əgər iştirakçılardan biri ortaqlıqdan çıxırsa, ortaqlığın şərikli kapitalında qalan
iştirakçıların payları, əgər nizamnamədə və ya iştirakçıların başqa razılaşmasında ayrı
qayda nəzərdə tutulmayıbsa, müvafiq surətdə artır.
Maddə 79. İştirakçının tam ortaqlığın şərikli kapitalındakı payının verilməsi
79.1. Tam ortaqlığın iştirakçısı onun qalan iştirakçılarının razılığı ilə şərikli kapitaldakı
payını və ya onun bir hissəsini ortaqlığın başqa iştirakçısına və ya üçüncü şəxsə verə
bilər.
79.2. Pay (pay hissəsi) başqa şəxsə verildikdə payı (pay hissəsini) vermiş iştirakçıya
mənsub hüquqların hamısı və ya müvafiq hissəsi ona keçir. Pay (pay hissəsi) verilmiş
şəxs bu Məcəllənin 75.2-ci maddəsində müəyyənləşdirilmiş qaydada ortaqlığın
öhdəlikləri üzrə məsuliyyət daşıyır.
79.3. Ortaqlıq iştirakçısının özünün bütün payını başqa şəxsə verməsi onun ortaqlıqda
iştirakına xitam verir və bu Məcəllənin 75.2 və 75.3-cü maddələrində nəzərdə tutulan
nəticələrə səbəb olur.
Maddə 80. İştirakçının tam ortaqlığın şərikli kapitalındakı payına tutmanın yönəldilməsi
80.1. İştirakçının ortaqlıqda iştirakla bağlı olmayan borcları (şəxsi borcları) üzrə tutmanın
iştirakçının tam ortaqlığın əmlakındakı payına yönəldilməsinə yalnız onun başqa
əmlakının borcları ödəməyə kifayət etmədiyi halda yol verilir. Həmin iştirakçının
kreditorları tam ortaqlıqdan tutmanın borclunun şərikli kapitaldakı payına uyğun ortaqlıq
əmlakı hissəsinə yönəldilməsi məqsədi ilə həmin hissəni ayırmağı tələb edə bilərlər.
Ortaqlığın əmlakının ayrılmalı hissəsi və ya onun dəyəri kreditorların ayırma tələbini irəli
sürdükləri məqamda tərtib edilmiş balans üzrə müəyyənləşdirilir.
80.2. İştirakçının tam ortaqlığın şərikli kapitalındakı payına uyğun əmlaka tutmanın
yönəldilməsi onun ortaqlıqda iştirakına xitam verir və bu Məcəllənin 75.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulan nəticələrə səbəb olur.
Maddə 81. Tam ortaqlığın ləğvi
81.1. Tam ortaqlıq bu Məcəllənin 59-cu maddəsində göstərilən əsaslar üzrə, habelə
ortaqlıqda yeganə bir iştirakçının qaldığı halda ləğv edilir. Həmin iştirakçının ixtiyarı var
ki, ortaqlıqda yeganə iştirakçı kimi qaldığı andan altı ay ərzində ortaqlığı bu Məcəllədə
müəyyənləşdirilmiş qaydada təsərrüfat cəmiyyətinə çevirsin.
81.2. Bu Məcəllənin 76.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan hallarda da tam ortaqlıq, əgər
ortaqlığın nizamnaməsində və ya qalan iştirakçıların razılaşmasında ortaqlığın öz
fəaliyyətini davam etdirəcəyi nəzərdə tutulmayıbsa, ləğv edilir.
Maddə 82. Kommandit ortaqlığı
82.1. Kommandit ortaqlığı elə bir ortaqlıqdır ki, ortaqlığın adından sahibkarlıq
fəaliyyətini həyata keçirən və ortaqlığın öhdəlikləri üzrə öz əmlakı ilə məsuliyyət daşıyan
iştirakçıları (tam ortaqlar) ilə yanaşı ortaqlığın fəaliyyəti ilə bağlı zərər üçün qoyduqları
mayaların məbləği həddində risk daşıyan və ortaqlığın sahibkarlıq fəaliyyətində iştirak
etməyən bir və ya bir neçə iştirakçısı—maya qoyanı (kommanditçi) vardır.
82.2. Kommandit ortaqlığında iştirak edən tam ortaqların hüquqi vəziyyəti və ortaqlığın
öhdəlikləri üzrə onların məsuliyyəti bu Məcəllənin tam ortaqlıq iştirakçıları haqqında
qaydaları ilə müəyyənləşdirilir.
82.3. Şəxs yalnız bir kommandit ortaqlığında tam ortaq ola bilər. Tam ortaqlığın
iştirakçısı kommandit ortaqlığında tam ortaq ola bilməz. Kommandit ortaqlığındakı tam
ortaq tam ortaqlığın iştirakçısı ola bilməz.
82.4. Kommandit ortaqlığının firma adında bütün tam ortaqların adları ilə «kommandit
ortaqlığı» sözləri və ya «və ortaqları» və «kommandit ortaqlığı» sözləri əlavə edilməklə
azı bir tam ortağın adı göstərilməlidir.
82.5. Əgər kommandit ortaqlığının firma adına maya qoyanın adı daxil edilərsə, həmin
maya qoyan tam ortağa çevrilir.
82.6. Bu Məcəllənin tam ortaqlıq haqqında qaydaları kommandit ortaqlığına bu şərtlə
tətbiq edilir ki, həmin qaydalar bu Məcəllənin kommandit ortaqlığı haqqında qaydalarına
zidd olmasın.
Maddə 83. Kommandit ortaqlığının nizamnaməsi
Kommandit ortaqlığının nizamnaməsində bu Məcəllənin 47.2-ci maddəsində göstərilmiş
məlumatlardan savayı, ortaqlığın şərikli kapitalının miqdarı və tərkibi haqqında; tam
ortaqlardan hər birinin şərikli kapitaldakı payının miqdarı və dəyişdirilməsi qaydası
haqqında; onların qoyduqları mayaların tərkibi və maya qoyması qaydası haqqında; maya
qoyulması üzrə vəzifələri pozmağa görə onların məsuliyyəti haqqında; maya qoyanların
verdikləri mayaların məcmu miqdarı haqqında şərtlər göstərilməlidir.
Maddə 84. Kommandit ortaqlığında idarəetmə və onun işlərinin aparılması
84.1. Kommandit ortaqlığında idarəetməni tam ortaqlar həyata keçirirlər. Onun tam
ortaqlar tərəfindən idarə edilməsi və işlərinin aparılması qaydasını tam ortaqlar bu
Məcəllənin tam ortaqlıq haqqında qaydalarına əsasən müəyyənləşdirirlər.
84.2. Maya qoyanların kommandit ortaqlığının idarə edilməsində və işlərinin
aparılmasında iştirak etmək, onun adından etibarnaməsiz çıxış etmək ixtiyarı yoxdur.
Onlar ortaqlığın idarə edilməsi və işlərinin aparılması üzrə tam ortaqların hərəkətləri
barəsində mübahisə edə bilməzlər.
Maddə 85. Kommandit ortaqlığına maya qoyanın hüquq və vəzifələri
85.1. Kommandit ortaqlığına maya qoyan şərikli kapitala maya qoymağa borcludur.
Mayanın qoyulması maya qoyana ortaqlıq tərəfindən verilən iştirak şəhadətnaməsi ilə
təsdiqlənir.
85.2. Kommandit ortaqlığına maya qoyanın aşağıdakı hüquqları vardır:
85.2.1. ortaqlığın mənfəətinin onun şərikli kapitaldakı payına düşən hissəsini
nizamnamədə nəzərdə tutulan qaydada almaq;
85.2.2. ortaqlığın illik hesabatları və balansları ilə tanış olmaq;
85.2.3. maliyyə ili qurtardıqda ortaqlıqdan çıxmaq və nizamnamədə nəzərdə
tutulan qaydada öz mayasını almaq;
85.2.4. şərikli kapitaldakı payını və ya onun hissəsini digər maya qoyana və ya
üçüncü şəxsə vermək.
Dostları ilə paylaş: |