Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/26
tarix01.11.2017
ölçüsü2,8 Kb.
#7958
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26

94 
 
əksəriyyəti KİV-in köməyi ilə ictimaiyyətdə geniş  əks-səda 
yaratmaq və bununla da ictimai diqqəti cəlb etmək məqsədi 
ilə törədilir. 
Təhlükəli tullantılar – insanın texnoloji fəaliyyəti 
nəticəsində  əmələ  gələn tullantılar, həmçinin yararsız hala 
düşmüş  və insan orqanizminə  və ekosistemlərə  zərər vuran 
kimyəvi məhsullar  
Tənəzzül - inkişaf prosesi nəticəsində hər hansı bir sistemin 
fəaliyyətini, onun davamlılığını  və  həyatiliyini təmin edə 
biləcək faydalı funksiyaların azalması, başlanğıc strukturların 
dağılması, sistemaltıların, element və əlaqələrin  sayının aşağı 
düşməsi. 
Tərəqqi  - aşağıdan yuxarıya doğru, daha az təkmil olandan 
daha çox təkmil olana doğru keçidlə xarakterizə olunan 
inkişaf növü, istiqaməti. Tərəqqi sistemin elementlərinin və 
əlaqələrinin elə differensasiyasını  və inteqrasiyasını  nəzərdə 
tutur ki, onlar bu sistemin tamlığını, mühitə uyğunluğunu, 
funksional səmərəliliyini, davamlılığını, etibarlılığını daha da 
yüksəldir və növbəti inkişaf mərhələsi üçün zəmin yaradır. 
Torpağın  şoranlaşması – torpaqda, torpaqəmələgətirən 
növlərin və tez həll olan duzların (karbonat-natri, xlorid və 
sulfatlar) miqdarının (0,25 %-dən artıq) çoxalması, ya da 
əksər hallarda qeyri-düzgün becərmə  işlərinin aparılması  və 
ya qrunt və  səth sularının gətirdiyi duzların hesabına 
şoranlaşma. 
Tullantıların dənizdə basdırılması – zərərli tullantıların 
açıq dənizdə basdırılması üzrə müxtəlif texnologiyaların 
istifadə olunması. Bu, əsasən maye tullantıların dənizə 
axıdılmasından, içərisində müxtəlif zərərli və toksiki 
tullantılar olan konteynerlərin dənizdə batırılmasından ibarət 
olur. 
Turş yağıntı – yağıntının bütün növlərini – yağış, qar, sulu 
qar, dolu və istənilən digər formasını turş yağıntı 
adlandırırlar. Turş yağıntı atmosferdə  tərkibində kükürd 


95 
 
oksidi və ya azot olan maddələrin reaksiyaya girməsi 
nəticəsində yaranır. Bu maddələr kömürün və neft 
məhsullarının yandırılması zamanı  əlavə maddə qismində 
əmələ gəlir. Turş yağıntı su hövzələrinin bütün canlı aləminə 
zərbə vurur, körpülərin və arxitektura abidələrinin 
koroziyasına səbəb olur, lak və  rəng örtüklərini dağıdır, 
meşələri məhv edir, kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı  aşağı 
salır, qurğuşunun borulara düşməsi nəticəsində içməli suyu 
zəhərləyir və görüntünü azaldır. 
Yaşıl inqilab – 1950-1980-ci illərdə dünyada kənd təsərrüfatı 
məhsulları istehsalının kəskin şəkildə artması prosesi. 
Zəhərli maddələr – insanların sağlamlığına və ətraf mühitə 
zərər vura bilən maddələr. 
Zəhərli tullantılar – tərkibində  insan orqanizminə  
toxunarkən xəstəlik və ya sağlamlığında müyyən yayınmalar 
əmələ gətirə bilən maddələrin olduğu tullantılar. 
Zəmanətli qarşılıqlı  məhvetmə - tərəflərdən birinin qarşı 
tərəfə öldürücü dağıdıcı zərbə endirə biləcəyi, lakin bu zaman 
eyni cavab zərbəsi ala biləcəyi situasiya. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


96 
 
 
 
8.2. 
KURS ÜZRƏ TƏKLİF OLUNAN        
Ə
SAS
 
 VƏ  ƏLAVƏ ƏDƏBİYYATIN 
SİYAHISI 
 
AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ 
 
Əsas ədəbiyyat 
1.  Həsənov  Ə.M. Müasir beynəlxalq münasibətlər və 
Azərbaycanın xarici siyasəti. Dərslik – Bakı, 
“Azərbaycan” nəşriyyatı, 2005. 
2.  Mazanlı 
İ.A. Söz azadlığı 
və informasiya 
təhlükəsizliyi: milli və beynəlxalq təminat. Terminlər 
və anlayışlar. Bakı, “UniPrint” nəşriyyatı, 2005. 
3.  Məmmədli C.Ə. Müasir jurnalistika. B., 2003.  
4.  Məmmədli C.Ə. Jurnalistikanın müasir inkişaf 
meylləri. B., 2006. 
5.  Rüstəmov A.R. Jurnalistika. Bakı, 2004. 
6.  Vəliyev H.A. Dünya informasiya agentlikləri. B., 
2003. 
7.  Vəliyev H.A. Beynəlxalq jurnalist təşkilatları. B., 
2005. 
 
Əlavə ədəbiyyat 
8.  Abasov Y. Mədəniyyət siyasi qloballaşmanın xəyali 
və real təhlükəsi altında. Beynəlxalq elmi konfransın 
materialları. Bakı, 2005. 
9.  Əliyev  Ə.İ. Müasir beynəlxalq hüquqda insan 
hüquqları, əhali və miqrasiya problemləri. Bakı, 2007.   
10. Gözəlov A.Y. Sosial və qlobal ekoloji sistemlərdə 
proqnozlaşdırma metodu. Bakı, 1998,  
11. Məmmədov Q.Ş., Xəlilov M.Y. Ekologiya və  ətraf 
mühit. Bakı, 2004. 


97 
 
12. Muradov Ş. İnsan potensialı. Əsas meyllər, reallıqlar, 
problemlər. Bakı, 2004. 
13. Rəhmanov F. Sosial sfera keçid iqtisadiyyatı 
şəraitində. Bakı, 2002. 
14. Salmanov M.Y. Ekologiya və biz. Bakı, 1989.  
15. Sərdarov M.Ə. Azərbaycanda miqrasiya prosesləri. 
Bakı, 2004. 
16. Şükürov A. Müasir dövrdə qlobal ekoloji və 
demoqrafik problemlərin sosial-fəlsəfi mahiyyəti. 
Bakı, 1998. 
17. Şükürov A. Qloballaşdırma: mahiyyəti və 
perspektivləri.,Bakı, 2001. 
 
İNGİLİS DİLİNDƏ 
 
Əsas ədəbiyyat 
18. Bak P. How Nature Works. The Science of Self-
organized Criticality. Oxford, Oxford University 
Press, 1997., p. 62. 
19. Held D., McGrew A., Goldblatt D., Perraton J. 
Global Transformations. Politics, Economics and 
Culture. Oxford, 2000. 
20. Gallopin G.C. Human dimensions of global 
change: Linking the global and the local processes 
// Intern. social science j.: ISSJ. - Oxford, 1991. - 
Vol.43, N 4. 
21. Global commons: site of peril, source of hope. - 
Oxford etc., 1991. (World development.: Vol.19, 
N 1). 
22. Graham Allison. Nuclear Terrorism: The Ultimate 
Preventable Catastrophe. – N.Y.: Times Books, 2004. 
23. Woods N. Order, Globalization, and Inequality in 
Word Politics. New York: Oxford University 
Press, 1999. 


98 
 
 
 
 
Əlavə ədəbiyyat 
24. Beyond the earth summit: Developing an energy-
efficient world. Hearing before the Comm. on gov. 
affairs, US Senate, 102d Congr., 2d sess., May 
21,1992. - Wash.: Gov.print.off, 1993. 
25. Encyclopedia of world problems and human 
potential / Ed. by Union of intern. assoc.. - 
Munchen etc.: Saur, 1994. Vol. 1: World 
problems.; Vol.2: Human potential - 
ransformation and values. 
26. Hala W.E. An international planning dialogue to 
help shape the new global system // Futures. - 
Guildford, 1993. - Vol. 25, N 1. 
27. Reich R.B. The work of nations: Preparing 
ourselves for 21st-centurq capitalism. - N.Y.: 
Knopf, 1991. 
28. Swift A. Global political ecology: The crisis in 
economy a. gov.. - L.; Boulder (Col.): Pluto press, 
1993. 
29. The Global focus: People a. environment in change 
/ Bonnor Ch., Hammond Ch., Hutchinson N. et 
al.. - Milton: Jacaranda press, 1989. 
30. Vaga  Т. Profiting from Chaos. Using Chaos 
Theory for Market Timing, Stock Selection and 
Option Valuation. McGraw-Hill, New York, 1994. 
 
RUS DİLİNDƏ 
 
Əsas ədəbiyyat 
31. Беневоленская  Т.А.  Экологические  проблемы  в 
современной публицистике. МГУ, 1987. 


99 
 
32. Берлова  О.  Некоторые  аспекты  экологических 
паблик рилейшнз в России, 1998. 
33. Геополитика 
террора. 
Геополитические 
последствия  террористических  актов  в  США 11 
сентября 2001 года. – М., 2001. 
34. Дежкин  В.В.  Экологам  о  журналистике.  МНЭПУ 
2001. 
35. Дрёмин  В.Н.,  Глобализация  информационных 
систем  как  фактор  глобализации  преступности. - 
М., 2003. 
36.  Егоров  В.В.  Телевидение:  теория  и  практика 
МНЭПУ 1993.  
37.  Зазулин  Г.  Политика,  СМИ  и  наркоситуация  в 
России:обзор  публикаций  за 1986–2003 годы,  М., 
2004. 
38. Калачев  Б.  Глобальная  информационная  сеть 
«Интернет»: источник наркомании и наркобизнеса 
(По  материалам  парламентских  слушаний)  М.б 
1998. 
39. Кокошин  А.А.  Заметки  о  проблеме  ядерного 
терроризма в современной мировой политике. – 
 
40. Материалы международной конференции в Бонне 
"СМИ, конфликты и терроризм" – М., 2002. 
41. Международный терроризм: внутренняя структу--
ра понятия и его роль в политическом дискурсе / 
Под ред. Л.Е. Бляхера. – Хабаровск. 2005.
 
42. Модестов  С.А.  Информационное  противоборство 
как  фактор  геополитической  конкуренции.  М., 
1999. 
43. Севастьянов В.А. Электронные СМИ, психоэколо-
гия и выживание. М., 2003. 
44. Шарон М. Фридман, Кеннет А.Фридман. Пособие 
по экологической журналистике. ТАСИС, 1998. 


100 
 
45. Хакен  Г.  Информация  и  самоорганизация.  М., 
"Мир", 1991. 
46. Халлберг  Т.  Роль  СМИ  в  борьбе  против  наркоти-
ков. М., 2003. 
47. Хелд  Дэвид,  Гольдблатт  Дэвид,  Макгрю  Энтони, 
Перратон  Джонатан.  Глобальные  трансфор-
мации. – М., 2004.  
 
Əlavə ədəbiyyat 
48. Бжезинский З. Великая шахматная доска. М., 
1998. 
49. Валеева З. Наркомания – не насморк, который 
можно вылечить в домашних условиях. Казань, 
2003.  
50. Вишневский  А.Г.  Мировой  демографический 
взрыв и его проблемы. М., 1987. 
51. Гаджиев К.С. Введение в геополитику. М., 2000. 
52. Гаджиев К.С. Геополитика Кавказа. М., 2001. 
53. Глобальные проблемы в рамках ООН (под 
ред.П.Тейлора и А.Дж.Р.Груь). М., 1990. 
54. Дрейер О., Лось Б.В., Лось В.А. Глобальные проб-
лемы и “третий мир”. М., 1991. 
55. Иванов  В.Н.,  Иванов  А.В.,  Доронин  А.О. 
Управленческая парадигма XXI века. – М., 2002 
56. Кинг А., Шнайдер Б.. Первая глобальная револью-
ция. Доклад Римского клуба. М.,1991. 
57. Киссинджер Г. Дипломатия. М., 1997. 
58. Киссинджер Г.
 
Нужна ли Америке
 
внешняя поли-
тика? Пер. с англ. Под ред. Иноземцова В.Л., М., 
2002. 
59. Кочетов Э.Г. Геоэкономика. М., 1999. 
60. Князева Е. Н., Туробов А. Единая наука о единой 
природе. 
Синергетика 
значит 
"совместное 
действие". Новый мир, 2000, №3. 


101 
 
61. Косов  Ю.В.  Международный  терроризм  как 
глобальная проблема. – М., 2003.  
62. Лапкин  В.В.,  Пантин  В.И.  Геоэкономическая 
политика  и  глобальная  политическая  история. – 
М.: «Олита», 2004. 
 
63. Ласло Э. Пути, ведущие в грядущее тысячелетие: 
проблемы  и  перспективы.  Вопросы  истории 
естествознания  и  техники  (ВИЕТ)  №4 1997, №1 
1998.
 
64. Лейбин  В.М. «Модели  мира»  и  образ  человека. 
М.,1982. 
65.  Малков  В.  Мир  и  война.  Новое  мышление.  М., 
1985.
 
66.  Материалы  международной  конференции  “Проб-
лемы  свободы  слова,  информации  и  печати  в 
теории  и  практике  стран  Западной,  Центральной, 
Восточной Европы и США”. - М., 2004.
 
67.  Мировая 
политика: 
теория, 
методология, 
прикладной  анализ /Под  ред.  А.А.  Кокошина  и 
А.Д. Богатурова. – М.: URSS, 2004.
 
68.  Многоликая глобализация. Культурное разнообра
-
зие в современном мире / Под ред. П. Бергера, С. 
Хантингтона. – М.: Аспект-пресс, 2004.
 
69.  Набиев  Р.А.,  Кахраманов  К.Ш.  Глобальные 
проблемы человечества. Баку, 2001.
 
70.  Пестел Э. За пределами роста. М., 1988. 
71.  Печчеи А. Человеческие качества. М., 1985. 
72.  Родионов 
И.А. 
глобальные 
проблемы 
человечества. М., 1995. 
73.  Севдималиев  Р.  Международный  терроризм – 
глобальная  проблема  современности.  Баку,  Элм, 
2004. 
74.  Сивец ван Рейзема Я.В. Философия планетаризма. 
М., 1995. 
75. Суслов  Е.В.  Общественное  мнение  и  геополи-
тика.//300 лет российской газете. М., МГУ, 2002. 


102 
 
76. Тоффлер Элвин. Шок будущего. – М., 2001. 
77. Тоффлер  Элвин.  Третья  волна. –  М., 2002.Уткин 
А.И.  Глобализация:  процесс  и  осмысление. –  М., 
2001. 
78. Черняков  Б.А.  Аграрный  сектор:  состояние, 
тенденции, перспективы // США на рубеже веков / 
Под ред. С.М. Рогова. – М., 2001.  
79. Яковец  Ю.В.  Глобализация  и  взаимодействие 
цивилизаций. – М., 2001. 
 
8.3.  BEYNƏLXALQ SƏNƏDLƏR 
 
1.  İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamə. 
İstənilən nəşri. 
2.  İqtisadi, sosial və  mədəni hüquqlar haqqında 
Beynəlxalq Pakt . İstənilən nəşri. 
3.  İnsan hüquqları haqqında Amerika Konvensiyası. 
İstənilən nəşri. 
4.  İnsan hüquqlarının və  əsas azadlıqlarının müdafiəsi 
haqqında Avropa Konvensiyası. İstənilən nəşri. 
5.  Kütləvi informasiya vasitələri və insan hüquqları 
haqqında Bəyannamə. Avropa Şurasının Konsultativ 
Assambleyası  tərəfindən 23.01.1970-ci ildə  qəbul 
olunmuşdur. 
6.  Avropa  İttifaqı üzv-dövlətlərinin hökumət nümayən-
dələri konfransının Bəyannaməsi. Maastrixt, 
17.02.1992-ci il. “İnformasiya  əldə etmək hüququ 
haqqında Bəyannamə”.   
7.  “Parlamentlərarası Assambleya üzv-dövlətlərində 
informasiya münasibətlərinin tənzimlənməsi 
prinsipləri haqqında” tövsiyə edilən qanunvericilik 
aktı. Müstəqil Dövlətlər Birliyi iştirakçı-dövlətlərin 
Parlamentlərarası Assambleyasının Qərarı ilə  qəbul 
olunmuşdur, 23.05.1993-cü il, Sankt-Peterburq. 


103 
 
8.  “İnformasiya sahəsində yeni beynəlxalq nizam”ın 
yaradılması münasibəti ilə bağlı Talluar 
Bəyannaməsi. 17.05.1981-ci ildə Talluarda (Fransa) 
dünyanın 20 ölkəsindən olan müstəqil informasiya 
strukturlarının rəhbərləri tərəfindən qəbul 
olunmuşdur. 
9.  İohannesburq prinsipləri. “Milli təhlükəsizlik, 
özünüifadə azadlığı və informasiyanın əldə edilməsi”. 
1995-ci il oktyabrın 1-də qəbul olunmuşdur. 
10. İnformasiya azadlığı haqqında ABŞ Federal Qanunu. 
(The Federal Freedom of Information Act, 20.06.66). 
11. İnsanın  şəxsi həyatının müdafiəsi haqqında ABŞ 
Federal Qanunu. (The Federal Privacy Act). 
12. “İctimai rəy sorğusunun bəzi növlərinin nəşri və 
yayılması haqqında” Fransa Respublikasının Qanunu. 
№ 77-808, 19.07.1977-ci il. 
13. “İdarəetmə orqanları  və ictimaiyyət arasında 
münasibətlərin yaxşılaşmasına yönəldilmiş  tədbirlər 
və inzibati,  sosial və maliyyə vəziyyətləri haqqında” 
Fransa Respublikasının Qanunu. № 78-753, 
17.07.1978-ci il (№ 79-987, 11.07.1979-cu il tarixli 
Qanunla edilmiş dəyişikliklər nəzərə alınmaqla).  
14. “Siyasi həyatın maliyyə  aşkarlığı haqqında” Fransa 
Respublikasının Qanunu.  № 88-227, 11.03.1988-ci il. 
15. Hamburqun azad Hanzey şəhərinin mətbuatı haqqında 
Qanun. 29.01.1965-ci il (1980-ci il və 1985-ci il 
dəyişiklikləri nəzərə alınmaqla). 
16. Şimali-Reyn Vestfaliya torpağının mətbuatı haqqında 
Qanun, Maddə 4 – “İnformasiya hüququ”. 
17. Bavariya torpağının mətbuatı haqqında Qanun. 
18. İsveç. Mətbuat azadlığı haqqında  Akt. 07.02.1974-cü 
ildə Riksdaqın qəbul etdiyi redaksiyada, 1983-cü ildə 
edilmiş  dəyişikliklər və əlavələrlə). 
                                                                                                    


104 
 
8.4.  KURS ÜZRƏ TƏKLİF OLUNAN 
İNTERNET SAYTLARI 
 
1.  Birləşmiş Millətlər Təşkilatı: 
http://www.un.org/. 
2.  ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan 
Hüquqları Bürosu: 
http://www.osce.org/odihr. 
3.  Azərbaycan Respublikasının Milli 
Məclisi: http://www.meclis.gov.az/. 
4.  Beynəlxalq Jurnalistlər İttifaqı (IFJ – 
International Federation of Journalists): 
http://www.ifj.org/
5.  Rusiya Federasiyası Jurnalistlər İttifaqı: 
http://www.ruj.ru
6.  Fairness and Accurasy in Reporting»: 
http://www.fair.org/
7.  Media Education Foundation: 
http://mediaed.org/
8.  MediaChannel: 
http://www.mediachannel.org/
9.  Pew Research Center for the People and 
the Press: http://www.people-press.org/
10. Press Wise Trust: http://www.presswise.org.uk/ 
 
 
 
 
 
 


105 
 
QEYD ÜÇÜN 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________


106 
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________ 

Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə