Azərbaycan respublikasinda regional ümumi daxiLİ
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tədqiqat işinin məqsədi
- Tədqiqatın predmeti və obyekti.
- Tədqiqatın elmi yeniliyi aşağıdakılardan ibarətdir
- Tədqiqat işinin praktiki əhəmiyyəti.
- Tədqiqatın informasiya bazası.
4
inkişaf səviyyəsini, nisbətlərini, artım sürətini müəyyən etmək, dövlətin iqtisadi siyasətinin uğurlu olubolmadığını qiymətləndirmək, ölkələrin və bölgələrin iqtisadi inkişaf səviyyəsini müqayisə etmək üçün geniş istifadə olunur. ÜDM və ÜMG göstəriciləri iqtisadi təhlil aparılarkən əhalinin ümumi sayı, iqtisadi fəal və məşğul olan əhalinin sayı ilə, istehsl resurslarının həcmi, investisiyaların həcmi, əmək haqqı fondu, müxtəlif istiqamətdə dövlət xərclərinin məbləği, əhalinin real gəlirləri və xərcləri ilə və başqa göstəricilərlə müqayisə edilir. Göstəricilər sisteminin beynəlxalq praktikada qəbul edilən standartlara və yanaşmalara uyğunlaşdırılması zəruridir ki, müstəqim beynəlxalq müqayisələr aparmaq imkanı yaransın. Söhbət makroiqtisadi hesablamalarda milli hesablar sisteminin geniş tətbiq olunmasından gedir ki, bu da mühasibat uçotunun bütün sisteminin köklü surətdə dəyişdirilməsini tələb edir. Bu zaman bəzi alimlərin xalq təsərrüfatı balanslarından imtina etmək fikri ilə razılaşmaq olmaz. Kapitalist ölkələrinin məşhur iqtisadçıları təsdiq edirlər ki, xalq təsərrüfatı balansları analitik məqsədlər üçün çox vacibdir. Bu gün inkişaf etmiş ölkələrin statistikasına başqa cür yanaşmaq lazımdır: faydalı nə varsa ölkə statistikasında tətbiq olunmalıdır. Bu ilk növbədə seçmə müşahidələrinin keçirilməsi təcrübəsinə, milli hesablar sisteminin qurulmasına, ümumi daxili məhsulun və ümumi milli gəlirin hesablanma metodologiyasına, əhalinin gəlirlərinin indeksləşdirilməsinə və s. aiddir. Tədqiqat işinin məqsədi Regional Ümumi Daxili Məhsulun hesablanmasının metodoloji aspektlərini araşdırmaq və onun analitik imkanlarını əsaslandırmaqdan ibarətdir .
Dissertasiya işinin məqsədinə uyğun olaraq aşağıdakı vəzifələrin yerinə yetirilməsi zəruri hesab edilmişdir: -İqtisadiyyatın makrostatistik modeli kimi Milli Hesablar Sisteminin təhlil və proqnozlaşdırmada rolunu araşdırmaq, -Azərbaycanda Milli Hesablar Sisteminin tətbiqinin müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivlərini tədqiq etmək, 5
-MHS-in regional göstəricilərinin hesablanmasının əsas prinsiplərini, metodlarını və xüsusiyyətlərini öyrənmək, -Regional Ümumi Daxili Məhsulun (RÜDM) hesablanmasında istifadə olunan statistik vahidlərin rolu və əhəmiyyətini araşdırmaq, -Azərbaycanda Ümumi Daxili Məhsulun dinamikasını statistik təhlil etmək, -Regional Ümumi Daxili Məhsulun həcmini proqnozlaşdırmaq.
Regional Ümumi Daxili Məhsulun hesablanmasının metodoloji aspektləri, obyekti RÜDM-nin müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləridir.
rolu müəyyənləşdirilmişdir, - Milli Hesablar Sisteminin mühüm xüsusiyyətləri aşkar edilmişdir, - Ölkədə Milli Hesablar Sisteminin cari vəziyyəti statistik təhlil edilmiş və onun inkişaf xüsusiyyətləri müəyyənləşdirilmişdir, - Regional Ümumi Daxili Məhsulun həcminin qısamüddətli proqnozu verilmişdir. Tədqiqat işinin praktiki əhəmiyyəti. Tədqiqat prosesində əldə edilən elmi- nəzəri və praktiki nəticələrdən Ümumi Daxili Məhsulun müxtəlif dövrlər üzrə müqayisəsində və proqnozlaşdırılmasında, Milli Hesablar Sisteminin əsas makroiqtisadi göstəricisi olan Ümumi Daxili Məhsulun və onun komponentlərinin hesablanması metodikasının təkmilləşdirilməsi prosesində istifadə oluna bilər.
Statistika Komitəsinin illik məcmuələri, İqtisadiyyat Nazirliyinin statistik və normativ-metodiki materialları, internet resursları, həmçinin müxtəlif elmi araşdırmalar təşkil etmişdir. Tədqiqat prosesində statistikanın ümumi metodlarından, o cümlədən, mütləq, nisbi və orta kəmiyyətlər, dianmika sıralarının təhlili, reqressiya-korrelyasiya və s. metodlarından istifadə edilmişdir.
6
ədəbiyyat siyahısından ibarətdir. İşdə 7 cədvəl və 5 qrafik verilmişdir. Ədəbiyyat siyahısında 35 adda ədəbiyyat adı vardır. Dissertasiya işinin ümumi həcmi 74 səhifədən ibarətdir.
Dissertasiyanın birinci fəsli “Azərbaycan Respublikasında Milli Hesablar Sisteminin tətbiqinin müasir vəziyyəti və inkişaf perspektivləri” adlanır. Bu fəsildə Milli Hesablarr Sisteminin makrostatistik model kimi rolu müəyyənləşdirilmiş və Azərbaycanda Milli Hesablarr Sisteminin tətbiqinin müasir vəziyəti , onun inkişaf perspektivləri və makroiqtisadi təhlildə istifadə istiqamətləri tədqiq edilmişdir.
Dissertasiyanın ikinci fəsli “Azərbaycan Respublikasında MHS-in regional göstəricilərinin hesablanması və təhlili metodları” adlanır. Bu fəsildə MHS-in regional göstəricilərinin hesablanmasının əsas prinsipləri, metodları və xüsusiyyətləri geniş tədqiq edilmiş, RÜDM-un hesablanmasında istifadə olunan statistik vahidlərin rolu və əhəmiyyəti araşdırılmış və MHS-in istehsal hesabının əsas komponentləri və RÜDM-ə onların təsirinin qiymətləndirilməsi həyata keçirilmişdir.
Dissertasiyanın “Regionların ÜDM-un statistik təhlili və proqnozlaşdırıması” adlı üçüncü fəslində Azərbaycanda ÜDM-un dinamikasının statistik təhlili aparılmış və regionların ÜDM-un artırılmasının əsas istiqamətləri və prqnozlaşdırıması geniş tədqiq edilmişdir. Tədqiqatın sonunda nəticə və təkliflər formalaşdırılmış, istifadə olunan ədəbiyyat siyahısı verilmişdir. Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|