Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tərəfin nümayəndəsi
- İ^də şahid kimi iştirak etmiş şəxs
- Hakimin i^in nəticəsi ilə düzünə maraqlı olması
- Hakimin qərəzsizliyinə şübhə doğuran kifayət qədər əsas
- Maddə 20. Ekspertə, mütəxəssisə, tərcüməçiyə, məhkəmə iclasının katibinə etiraz etmək üçün əsaslar
Aşağı instansiya məhkəmələrində işə baxıb qərar qəbul etmiş hakim həmin İşin qanuniliyi və əsaslılığı yoxlanılarkən yuxan instansiyalarda məhkəmə tərkibində İştirak edə bilməz. Məsələn, birinci instansiya məhkəməsində işə baxılıb qətnamə çıxarılmış və qətnamədən apellyasiya şikayəti verilmişdir. Həmin müddətdə birinci instansiya məhkəməsində işə baxnuş hakim apellyasiya instansiya məhkəməsinə hakim təyin edilmişdir. Apellyasiya məhkəməsində həmin hakim, birinci instansiya məhkəməsində özü qəbul etdiyi qətnamənin qanuniliyini və əsashğını yoxlaya bilməz. Həmçmin yuxarı məhkəmə instansiyası tərəfindən, aşağı instansiya məhkəməsinin qərarı ləğv edilib, yenidən baxılmağa verilərkən yuxan instansiyada məhkəmə tərkibinə daxil olan hakim işin aşağı instansiya məhkəməsində baxılmasmda iştirak edə bilməz. Məsələn, kassasİya instansiyasında, kassasiya şikayəti əsasmda, apcllya- siya instansiyasmm qətnaməsi ləğv edilib, yenidən baxılmaq üçün apellyasiya məhkəməsinə qaytarılmışdır. Kassasiya instansiyasmda qətnamənin qanuniliyi və əsaslılığını yoxlayan hakimlərdən biri və ya bütün tərkib apellyasiya məhkəməsinə hakim təyin edilərsə, həmin hakim özünün ləğv etdiyi, yenidən baxılmağa göndərilmiş işə baxılmasmda iştirak edə bilməz. Bununla da, qanunvericilik hakimin özü tərəfindən qəbul etmiş olduğu qərar üzərində nəzarəti həyata keçirməyi, iş yenidən baxılmağa göndərilərkən yuxarı instansiya məhkəmələrinin göstərişlərinin özləri tərəfindən yerinə yetirilməsi imkanmı aradan qaldınr. Yuxan instansiya məhkəməsi aşağı instansiya məhkəməsinin qətnaməsini ləğv edib, yenidən baxılmağa qaytararkən, həmin işə baxılmasında iştirak etmiş hakimlər təkrarən işin baxılmasma buraxıla bilməz. Əvvəl işə baxmış hakimlərdə həmin iş barədə müəyyən fikir yaranır və başqa tərəfdən, yuxan instansiya məhkəmələrinin göstərişlərini həyata keçirmək məqsədilə əvvəlki qərarın əksinə qərar çıxanla bilər. Məhkəmələr və hakimlər haqqında Qanunun 79-cu maddəsində Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi Plenumunun tərkibi göstərilib. Qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə aktlarına yeni açılmış hallar üzrə yenidən baxılmasım MPM-in 433-cü maddəsinə uyğun olaraq Ali Məhkəmənin Plenumu həyata keçirir. Ali Məhkəmənin Plenumu məhkəmə aktlarmı ləğv edib aidiyyəti üzrə göndərdikdə, bu orqanda həmin işə baxan şəxslər, İşin yenidən baxılmasmda İştirak edə bilməz. 2.MPM-in 19.2.1-ci maddəsində göstərilən şəxslərin hakim kimi işə baxa bilməməsi və ya sonradan ona etiraz ediləcəyi bir çox hallarda məhkəmə iclası başlamamışdan məlum ola bilər. Ona görə də, məhkəmə tərkibi müəyyən edilərkən bu hallar nəzərə alınmalıdır ki, sonradan hakimə etiraz edilməsin. Göstərilən şəxslər müəyyən dərəcədə işlə tanış olduqlan üçün mübahisənin həlli zamanı onlarda konkret fikir formalaşa bilər ki, bu da obyektiv qərar qəbul edilməsinə təsir edə bilər.
Vəkillər tərəflərdən birinin nümayəndəsi kimi çıxış etdiyindən, həmin şəxslərin dairəsinə daxil edilməlidir.
25
mində dindirilmiş şəxslər nəzərdə tutulur. Tərəflər dedikdə, MPM-in 5ü-ci maddəsində göstərilən şəxslər nəzərdə tutulur. İşə baxan hakim işdə tərəf kimi çıxış edirsə, birmənalı qaydada demək olar ki, o işin nəticəsi ilə şəxsən maraqlıdır və bu halda obyektiv qərar qəbul edə bilməz. Hakimin tərəflər və ya onlarm nümayəndələri ilə qohumluğu, qan qohumluğu, dolayı yolla qohumluğu, yaxın və ya uzaq qohumluğu və s. ola bilər. Həmçinin ola bilər ki, işə baxan hakim tərəflərin və ya onların nümayəndələri ilə əvvəllər qohum olmuş, yaxud qohumluq əlaqəsindədir. Hakimlə tərəflərin qohumluq münasibətində olmaları, hakimin işə birmənalı qaydada qərəzli baxacağına dəlalət etmir. Bununla belə, qohumluq əlaqəsinin özünün mövcudluğu işə obyektiv baxılacağına şübhə yaradır. 19.2.3-cü maddə hakimin işin nəticəsində şəxsi marağmı nəzərdə tutur. Həmin maraq düzünə və ya yanakı ola bilər. Hakimin i^in nəticəsi ilə düzünə maraqlı olması dedikdə, hakimə işin onun istədiyi kimi həll edilməsinin müəyyən fayda gətirəcəyi nəzərdə tutulur. Hakimin işin nəticəsi ilə düzünə maraqlı olmasının sübut edilməsi nisbətən asandır. Hakimin işin nəticəsi ilə dolayı yolla maraqlı olmasının sübut edilməsi bir çox çətinliklərlə əlaqədardır. Ona görə də, təcrübədə bu motivlə işdə iştirak edən hakimə çox az hallarda etiraz edilir. Hakimə həm işin nəticələri ilə düzünə, həm də dolayısı yolla maraqlı olması motivi ilə etiraz edildikdə, etiraz ərizəsi konkret faktlarla əsaslandırılmalıdır (MPM, 21-ci maddə). Hakimin İşin nəticəsi ilə maraqlı olmasmı müəyyən etmək üçün bütün göstərilən faktlar təhlil edilməli və bütün faktlarm məcmusu əsasmda qərar qəbul edilməlidir. Hakimin işə baxılmasında İştirak edə bilməməsinin və ya işin baxılmasmda iştirak eldikdə, ona etiraz edilməsinin əsası kimi qanunvericilik, həmçinin onun qərəzsizliyinə şübhə doğuran kifayət qədər əsasm olması faktmı nəzərdə tutur. Hakimin qərəzsizliyinə şübhə doğuran kifayət qədər əsas dedikdə, hakimin iş üzrə bu və ya başqa tərəflə, yaxud onların qohumları ilə dostluq münasibətində və ya əksinə, qərəzli mövqedə olması və başqa hallar nəzərdə tutulur. Bu cür hallar ola bilər ki, hakimin qeyri-obyektiv qərar qəbul etməsinə təsir göstərməsin. Bununla belə, sonradan meydana çıxa biləcək neqativ halların qarşısınm alınması üçün, qanunvericilik hakimin belə hallarda işdə iştirak etməsinə qadağa qoyur. Bir-birilə qohumluq əlaqəsində olan şəxslərin işə baxan məhkəmə tərkibində iştirakına yol verilməməsi, işə obyektiv və qərəzsiz baxılmasının təmin edilməsinin bir formasıdır. Qanunun bu tələbi həmin məhkəmə instansiyasında işə mahiyyəti üzrə baxmaq səlahiyyəti olan hakimlərə tətbiq edilir. Maddə 20. Ekspertə, mütəxəssisə, tərcüməçiyə, məhkəmə iclasının katibinə etiraz etmək üçün əsaslar 20.1. Etiraz elmək üçün bu Məcəllənin 19-cu maddəsində göstərilən əsaslar eyni ilə ekspertə, mütəxəssisə, tərcüməçiyə və məhkəmə iclasının katibinə də aiddir. 20.2. Ekspert vo mütəxəssis, hunlardan başqa aşağıdakı hallarda da işə baxılmasında iştirak edə bilməz: 26 Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|