Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

MA‟RUZA MASHG„ULOTLARI 
1-
ma‘ruza 
Kiberxavfsizlikning asosiy tushunchalari 
Reja: 
1.
Xavfsizlik va kiberxavfsizlik tushunchasi. 
2.
Kiberxavfsizlikning fundamental terminlari. 
3.
Kiberxavfsizlikning bilim sohalari. 
4.
Axborot xavfsizligi va kiberxavfsizlik muammolari. 
Tayanch 
iboralar: 
Kiberxavfsizlik, 
Konfidensiallik, 
Yaxlitlik, 
Foydalanuvchanlik, Ma‘lumotlar xavfsizligi, Dasturiy ta‘minotlar xavfsizligi, 
Tashkil etuvchilar xavfsizligi, Aloqa xavfsizligi, Tizim xavfsizligi, Inson xavfsizligi, 
kiberxavfsizlik risklari, Zaiflik, Tahdid, Hujum. 
“Agar siz siringizni shamolga aytsangiz, uni 
daraxtlarga aytgani uchun shamolni ayblamang”. 
Kahlil Gibran 
1.1
 
Xavfsizlik va kiberxavfsizlik tushunchasi. 
Axborot xavfsizligi 
deb, ma‘lumotlarni yo‗qotish va o‗zgartirishga 
yo‗naltirilgan tabiiy yoki sun‘iy xossali tasodifiy va qasddan ta‘sirlardan xar 
qanday tashuvchilarda axborotning himoyalanganligiga aytiladi. 
Axborotning himoyasi 
deb, boshqarish va ishlab chiqarish faoliyatining 
axborot xavfsizligini ta‘minlovchi va tashkilot axborot zaxiralarining yaxlitliligi, 
ishonchliligi, foydalanish osonligi va maxfiyligini ta‘minlovchi qat‘iy 
reglamentlangan dinamik texnologik jarayonga aytiladi. 
Kiberxavfsizlik 
hozirda kirib kelgan yangi tushunchalardan biri bo‗lib, 
unga turli berilgan turli ta‘riflar mavjud. 
Xususan, 
CSEC2017 
Joint 
Task 
Force 
(CSEC2017 
JTF) 
kiberxavfsizlikka quyidagicha ta‘rif bergan: 
kiberxavfsizlik – hisoblashga 
asoslangan bilim sohasi bo„lib, buzg„unchilar mavjud bo„lgan sharoitda amallarni 
kafolatlash uchun o„zida texnologiya, inson, axborot va jarayonni 
mujassamlashtirgan. 
• 
U xavfsiz kompyuter tizimlarini yaratish, amalga oshirish, tahlil qilish va 
testlashni