Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ



Yüklə 7,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə264/266
tarix24.04.2018
ölçüsü7,85 Mb.
#40007
1   ...   258   259   260   261   262   263   264   265   266

 

 

 



 

 

 



 

 

“Azofos” verildikdə alınmışdır. Bu nəzarət variantından 9,55 sen/ha və ya 15,17% 



az olaraq 30 və 75 kq/ha olmasına baxmayaraq təsiredici maddə hesabı ilə azot və 

fosfor nəzarətə nisbətən müvafiq yüksəkdir (cədvəl 2).  

Analizin  nəticələrindən  göründüyü  kimi,  AMEA-nın  Neft-Kimya  Prosesləri 

İnstitutunun hazırladığı “Azofos” adlanan mürəkkəb gübrənin dənin əsas keyfiyyət 

göstəricilərinə-şüşəvariliyinə,  yaş  kleykovinanın  miqdarına,  kleykovinanın 

deformasiya əmsalına, sedimentasiyaya və sairəyə təsiri təsərrüfata tövsiyə olunan 

gübrə  norması  nəzarət  variantı  ilə  (N

120


P

60

K



60

)  müqayisədə  aşağı  səviyyədədir. 

Belə  ki,  təsərrüfata  tövsiyə  olunan  variantda  yaş  kleykovinanın  miqdarı  32% 

olduğu halda, “Azofos” gübrəsinin normalarından asılı olaraq bu göstərici 24-28% 

təşkl  etmişdir.  Hal-hazırda  ən  başlıca  problemlərdən  biri  də  zülal  çatışmazlığıdır. 

Ona  görə  də  dənli  bitkilərdə  zülalın  miqdarının  artırılması  və  hektardan  zülal 

toplanmasının  artırılması  çox  vacibdir.  Sınaqdan  keçirilən  “Azofos”  mürəkkəb 

gübrənin  normalarından  asılı  olaraq  “Qobustan”  yumşaq  buğda  sortunun  dənində 

zülalın  miqdarı  8,66-9,32%  olduğu  halda,  nəzarət  variantda  bu  göstərici  11,22% 

olmuşdur.  Beləliklə,  təsərrüfata  tövsiyə  olunan  variantda  dəndə  zülalın  miqdarı 

“Azofos”  verilmiş  variantlardan  20,39-29,56%  yüksəkdir.  Digər  tərəfdən  zülal 

çatışmazlığını  aradan  qaldırmaq  üçün  dəndə  zülalın  miqdarının  artırılması  və 

hektardan  zülal  toplanmasının  artırılması  yolu  ilə  mümkündür    (cədvəl  3).  Ona 

görə  də  “Azofos”  gübrəsinin  müxtəlif  normalarının  “Qobustan”  yumşaq  buğda 

sortunun  məhsuldarlığına,  keyfiyyətinə  təsiri  ilə  yanaşı  hektardan  zülal 

toplanmasına  təsiri  də  hesablanmışdır.  Tarla  tacrübələrinin  və  laboratortya 

analizlərinin nəticələrindən məlum oldu ki, “Azofos” gübrəsinin tətbiqi nəticəsində 

onun normalarından asılı olaraq hər hektardan 413,3-462,4 kq  zülal toplanmışdır 

ki,  bu  da  təsərrüfata  tövsiyə  olunan  və  hal-hazırda  təsərrüfatlarda  tətbiq  olunan 

gübrə  norması  nəzarət  variantından  243,8-292,6  kq/ha  və  ya  52,7-70,8%  azdır 

(cədvəl 3). 

Ümumiyyətlə,  hər  hansı  yeni  gübrə  norması  sınaqdan  keçirildikdə  digər 

göstəricilərlə  yanaşı  gübrədən  əsas  qida  maddələrinin  mənimsənilmə  faizinin 

öyrənilməsi  də  vacib  sayılır.  Belə  ki,  gübrənin  iqtisadi  səmərəliliyi  bilavasitə 

gübrədən  qida  maddələrinin  mənimsənilmə  əmsalı  (faizi)  ilə  müəyyənləşdirilir. 

Ona görə də  “Azofos”  gübrəsinin  normalarından asılı  olaraq  “Qobustan”  yumşaq 

buğda sortu ilə azotun mənimsənilmə faizi müəyyənləşdirildi.Bunun üçün bitkinin 

tam  yetişmə  fazasında  təcrübə  sahəsinin  bütün  4  təkrarında  hər  bölmənin  5 

yerindən  66,7  sm  uzunluğunda  30  sm  enində  (2  cərgə)  bitkilər    kök  boğazından 

biçilib götürülərək ümumi yerüstü biokütlənin miqdarı (0,67 x 0,3sm x 5 =  1 m

2



müəyyənləşdirilmişdir. 




 

 

 



 

 

 



 

 

Cədvəl 3. 

 

“Azofos” gübrəsinin“Qobustan” yumşaq buğda sortunun keyfiyyət göstəricilərinətəsiri  

 (Abşeron, 2015) 

 

 



 

Qeyd:Gübrəsiz variantın götürülməsində əsas məqsəd bitkinin gübrədən mənimsəmə əmsalının müəyyənləşdirilməsidir. 

Təcrübənin  

variantı 

1000 


dənin 

kütləsi,  

q-la 

Şüşəvar


ilik, %-

lə 


Kleykovi

na, %-lə 

KDƏ 

Sedimen- 



tasiya,  

ml 


Xam 

protein,  

%-lə 

Zülal, 


%-lə 

Hektar-


dan zülal 

yığımı, 


kq/ha 

Hektar-


dan xam 

protein 


yığımı, 

kq/ha 


Gübrə 

hesabına 

zülal 

yığımı, 


kq/ha 

Nəzarətə 

nisbətən fərq 

kq/ha 


%-lə 

Gübrəsiz 

41,14 

0,0 


18,14 

67,7 


18,0 

8,23 


7,37 

283,60 


235,46 



Nəzarət 


(N

120


P

60

K



60

43,51 



63,5 

32,0 


96,6 

27,0 


12,42 

11,2


706,19 


781,22 

422,59 


Azofos-300 



(N

90

P



81

43,39 



62,5 

26,0 


117,7 

24,0 


10,75 

9,32 


413,34 

477,30 


129,74 

-

292,6



-70,79 


Azofos-400 

(N

120



P

108


43,42 


41,5 

28,0 


115,7 

22,5 


10,31 

8,66 


437,16 

520,65 


153,56 

-

269,0



-61,54 


Azofos-500 

(N

150



P

135


44,20 


21,5 

24,0 


109,1 

22,5 


10,23 

8,66 


462,36 

546,28 


178,76 

-

243,8



-52,74 



Yüklə 7,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   258   259   260   261   262   263   264   265   266




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə