5-mavzu. Aylanma kapital boshqaruvi

Javobingiz to'g'ri ekanligini isbotlash uchun EOQ formulasidan foydalaning.

Tovar-moddiy zahiralarni boshqarish tizimlari

Tovar-moddiy zahiralarni boshqarish jarayonini soddalashtirish uchun bir qator tizimlar ishlab chiqilgan:

• Davriy tekshiruv tizimi
• Just in Time tizimi.

Davriy tekshiruv tizimi (doimiy tartibli aylanish tizimi)

Tovar-moddiy zahiralar darajalari belgilangan vaqt oralig'ida qayta ko'rib chiqiladi.Masalan,har to'rt haftada. Keyin mavjud TMZlar oldindan belgilangan miqdorgacha to’ldiriladi, unda quyidagilar hisobga olinadi:

• keyingi tekshiruvgacha talab qilinishi mumkin bo’lgan talab miqdori
• TMZ larni yetkazib berish muddati davomida ehtimoliy talab miqdori.

JIT ishlab chiqaruvchisi eng past narxni emas, balki yuqori sifatli, tez-tez va ishonchli yetkazib berishni ta'minlay oladigan yagona yetkazib beruvchini qidiradi. Buning evaziga yetkazib beruvchi uzoq muddatli xarid buyurtmalari bo'yicha ko'proq biznesni kutishi mumkin, bu esa faoliyat darajasini prognoz qilishda yuqori ishonchni ta'minlaydi. Ko'pincha yetkazib beruvchilar kompaniyaga yaqin joyda joylashgan bo'ladi.

Just in Time tizimi

• JIT - bu nafaqat iste'molchilar talab qilgan vaqtda, balki kerakli miqdorda va raqobatbardosh narxlarda ishlab chiqarish orqali TMZ darajasini minimallashtirish va mijozlarga xizmat ko'rsatishni yaxshilashga qaratilgan bir qator ishlab chiqarish va ta'minot zanjiri usullari.
• JIT tizimlarida balanslash akti bekor qilinadi. TMZ mutlaq minimal darajaga tushiriladi yoki butunlay yo'q qilinadi.

JIT maqsadlari quyidagilardan iborat:

• ishlab chiqarish zavodi bo'ylab ishning silliq oqimi
• mijozning talablariga javob beradigan moslashuvchan ishlab chiqarish jarayoni
• Tovar-moddiy zahiralarga bog'langan kapitalning qisqarishi.

Misol-6

Gogo Co yirik saqlash qutilari sotuvchisi hisoblanadi. Kompaniyada mavjud yillik talab 120 000 donani tashkil etadi. Koxonada har bir berilgan buyurtma uchun 200 AQSh dollar sarf-xarajat amalga oshadi. Bir oy uchun bir birlik TMZ saqlash xarajati 3 dollarga teng. Har bir birlikning sotib olish narxi 4 dollarni tashkil qiladi. Iqtisodiy buyurtma miqdori formulasi:

Bu formuladan foydalanib buyurtma qilinadigan optimal miqdorni topishda quyidagi miqdorlardan qaysi biri hisob-kitobga kiritilmaydi?

• A. Buyurtma narxi ($200)
• B. bir birlik uchun balans qiymati ($3)
• C. Bir birlik uchun sotib olish narxi ($4)
• D. Muayyan davr mobaynida inventar ob'ektidan taxminiy foydalanish(yiliga 120 000 dona)