2015-ci ilin İllik Hesabatı
Yüklə 61,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
32 sektorda istehlakın azalması proqnozlaşdırılır. Bunun ev/ailə təsərrüfatlarında qənaət (yığım) göstəricisinin 2014-cü ildə 12.4% təşkil etməsi ilə müqayisədə 2015-ci ildə iki dəfədən çox artaraq 31.7%-ə çatmasına baxmayaraq baş tutması gözlənilir. Neft qiymətlərinin daha aşağı səviyyədə qərarlaşması və ölkə ixracatında karbohidrogenlərin 90%-dən çox paya sahib olması səbəbindən xalis ixrac kəskin qaydada azalmışdır. Bank sahəsi Ümumi iqtisadi səngimə Azərbaycanın bank sektoruna da mənfi təsir etmişdir. Neft qitymətlərinin sürətlə aşağı düşməsi xarici valyuta mədaxilinin həcmində əhəmiyyətli azalmaya, beləliklə milli valyutanın təsirlərə məruz qalmasına səbəb oldu. 2015-ci ilin əvvəlində başlayan devalvasiya dalğası Azərbaycan banklarında aktivlərin keyfiyyətini, kapital, mənfəətlilik mövqeyini və maliyyələşmə vəziyyətini pisləşdirdi. 2015-ci ildə bank sahəsində likvidlik və kapital çatarlılığı (adekvatlığı) əmsalları pisləşdikcə sistem üzrə qeyri-işlək kreditlərin çəkisi (2014-cü ildə 8.3%-dən) 9.5%-dək artdı. Altı bank lisenziyaları Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən geri çağrıldıqdan sonra məcburiyyət qarşısında bağlandı. Bank sektoru üzrə kredit portfeli nominal göstəricilərlə 17%, 18.54 milyard manatdan 21.72 milyard manatadək artsa da bu yüksəlişin başlıca səbəbi manatın devalvasiyası idi. Qeyri-işlək kreditlərin həcmi 55%, 976.3 milyon manatdan 1.5 milyard manatadək artmaqla kredit portfelinin keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə pisləşdi. Bank sektoru üzrə əmanətlərin ümumi məbləği milli valyutanın devalvasiyasının birbaşa təsiri nəticəsində 53%, 11.16 milyard manatdan 17.1 milyard manatadək artdı.
Real göstəricilərlə əmanətlər və qənaət edilmiş vəsaitin həcmi kəskin azalmaqla milli valyutanın devalvasiyası aktivlərin valyuta tərkibinin dəyişməsinə və bankların balans göstəricilərinin sürətlə dollarlaşmasına təkan verdi. Xarici valyutada əmanətlərin məbləği iki dəfədən çox artaraq 2015-ci ilin sonunda ümumi əmanət kütləsinin 85%-i təşkil etdi. Xarici valyutada kreditlərin ümumi aktivlərdə çəkisi isə 27%-dən 49%-dək yüksəldi.total loans. 2016-cı il üzrə proqnoz İqtisadi geriləmə və makroiqtisadi göstəricilərin pisləşməsi nəticəsində 2015-ci il iqtisadi islahatların başlanmasından xəbər verdi. Azərbaycan hökuməti iqtisadiyyatı şaxələndirmək, işgüzar mühiti yaxşılaşdırmaq və sahibkarlıq fəaliyyətinə təkan vermək məqsədilə müvafiq təklifləri formalaşdırmağa başlayıb. Aparıcı beynəlxalq təşkilatların hesablamalarına əsasən 2016-cı ildə Azərbaycanın bir daha müsbət iqtisadi artım nümayiş etdirməsi gözlənilir. Dünya Bankının Qlobal İqtisadi Mənzərə hesabatının sonuncu nəşrində Valyuta məzənnəsi və neft qiymətinin orta səviyyəsi İl üzrə dəyişmə, % 60 30
-30 -60
Manat/$ 0.4
0.8 1.2
1.6 2.0
Yanvar 2014-cü il Iyul Yanvar
2015-ci il Iyul
Yanvar 2016-cı il Manat/$ Xam neftin qiyməti Mənbələr: Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı; Haver Analytics 2015-ci ildə Azərbaycanda bank sahəsində konsolidasiya, müştərilər tərəfindən keyfiyyətli və nüfuzlu bank kimi qəbul edilməyə yönəlmək nəticəsində altı bank bağlandı. QLOBAL MAKROİQTİSADİ MƏNZƏRƏ VƏ AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATI 33 Azərbaycan iqtisadiyyatının üzərimizə gələn il 0.8% artması proqnozlaşdırılır. Dünya Bankı bildirir ki, iqtisadiyyatı şaxələndirən, resurslar bölgüsünü təkmilləşdirən, korporativ idarəçiliyi gücləndirən və qeyri-neft sektoruna investisiya axınını davam etdirən struktur islahatların başlanması iqtisadiyyatın bərpasına yardım edəcək. Ümumdünya İqtisadi Forumunun 2015- 2016-cı illər üzrə Qlobal Rəqabət Qabiliyyəti hesabatına əsasən Azərbaycan hesabatın əhatə etdiyi 140 ölkə arasında 40-cı, MDB məkanında isə birinci yerdə qərarlaşıb.
ÜDM-nin sahəvi artım göstəricisi Kənd təsərrüfatı İstehsalat Xidmət Ümumdaxili məhsul % 10 5 0 -5 2011 2012 2013
2014 2015
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi PAŞA Bank 2015-ci ilin İllik Hesabatı Fitch Ratings beynəlxalq reytinq agentliyi bu yaxınlarda Azərbaycanın suveren reytinqini stabil perspektivli ‘BBB-’ investisiya dərəcində bərqərar etdi. Lakin Standard & Poor’s və Moody’s agentlikləri ölkənin kredit reytinqini müvafiq olaraq ‘BB+’ və ‘Ba1’ səviyyəsinədək aşağı saldılar. Moody’s real göstricilərlə ÜDM- nin 2016-cı ildə 0.7%, 2017-ci ildə isə 1% artmasını proqnozlaşdırır. Neft qiymətinin hesablandığı kimi növbəti bir neçə il ərzində daha aşağı düşməsinin ölkənin iqtisadi gücünə təsiri, həmçinin ölkənin maliyyə sistemi və tədiyyə mövqeyi üzərində artan və əlaqəli təzyiqlər, pisləşən büdcə durumu və borc ölçüləri Azərbaycanın kredit reytinqinin azalmasının əsasını təşkil edən amillərdir.
Yüklə 61,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|