Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
Şiə təfəkkürünün və mahiyyətinin haqq olması, siyasi cəhətdən
bəyan olunmamalı və bu təfəkkürün ardıcıllarına dövlətdə
məsuliyyət verilməməlidır, amma iş o yerə çatdı ki, zalım və
qasib Bəni Abbas hakimləri, Mənsur, Harun və Məmun şiə
təfəkkürünün haqq olmasını qəbul etdilər, hərçəndki, əməldə
onu əzirdilər.
“Muntəsir” və bəzi Bəni Abbas hakimləri nəticədə Peyğəmbər
(s)- ın canişinlik məsələsində şiə təfəkkürünə yönəldilər və
hətta dedilər ki, “Nasir” ki, öz zamanında Samirədə qeybət
zirzəmisi tikdirmiş və o bu ışlə məşhur olmuşdur və qeyd
edirlər ki, o özünü Həzrət on ikinci İmam Mehdi (ə)- ın nayibi
hesab edirdi.
Bu qeyd olunan mətləblərin nəticəsindən aydın olur ki,
səh:27
doğru islam elə həmin şiə təfəkkürü və Risalət əsrində bəyan
olunanlardır ki, on dörd əsrdir qeyd edilməkdədir və tarixin bu
görüşün əmələ gəlməsində heç bir rolu olmamışdır, bəlkə bu
baxışın mövcud olması tarix boyu çoxlu hərəkatların,
qiyamların və böyük hadisələrin həyata keçməsində böyük
təsiri olmuşdur və bəzi sadə və az məlumatlı insanlar əksinə
belə düşünürlər ki, Şiə hökuməti Misr, Afrika, İran, İraq və
nəhayət Səfəvi qiyamı, hamısı hadisələr idi ki, Şiə baxışı onları
həyata keçirdi və bu bunlar bu baxışın əmələ gəlməsində heç
bir rol oynamamışlar.
C) TƏSƏNNÜ VƏ BU FIRQƏ TERMİNİ ( ŞİƏ
MÜQABİLİNDƏ)
Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
RİSALƏT ƏSRINDƏN SONRA
Təşəyyuh kimi təsənnü məzhəbi də siyasətin şəkillənməsi
barəsində təhlilləri olmuşdur və tədriclə məzhəb bunu himayət
etdi, əlbəttə Peyğəmbər (s) tərəfindən canişinin təyin olunma
məsələsi siyasi xarakter daşıması düzgün deyildir və elə bu
siyasət qollara ayrılmağa və ixtilafa səbəb oldu və İmamət
barəsində yeni etiqadın yaranmasına səbəb oldu ki, əsl və xas
İslamın ardıcıllarına şiə firqəsi kimi siyasi baxış formalaşdı.
Amma Şiənin bu cərəyandan sonra həyata keçirdiyi siyasət
həqiqi İslam təlimləri əsasında idi, siyasi don geyinməkdən
öncə bu əsl əqidə və din idi və əqidə idi ki, siyasəti də
öyrənmişdi.
Bu səbəbdəndir ki, siyasətçilər bu əqidə ilə müxalifdirlər və
çalışırlar ki, bunun müqabilində böyük miqdarda pullar
xərcləyərək və təhdid edərək öz tərəflərinə çəkərək
təzə firqə
və cərəyan yaratsınlar və bu yolla xilafətin təyin olunma
yolundan azdıraraq növbəti dövrlərdə məzhəbi şəkilə saldılar.
Əlbəttə bu cərəyan cəmiyyətin müdiriyyətin əldə saxlamaq
istəyənlərin əlində idi və əgər şiənin baxışını başqa tərəfdə
görməsəydilər, əks təsir göstərtməzdilər və o firqə müqabilində
yeni firqə , Əhli- Sünnət adlı firqəni kəşf etməzdilər.
Buna görə də siyasət ,
təşəyyuh və Peyğəmbər (s) tərfindən elan
olunmuş proqrama müxalifət amili oldu və başlanğıcda o
səh:28
dövlət başçıları aydın təfəkkürlə düşünmək əvəzinə bu siyasəti
bəyan etdilər və nigarançılıqla işə qoyuldular.
Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
Çoxlu amillərın ən öndə gələnlərdən biri daxili silahlı
toqquşmalar nəticəsində İslamın məhv olmasıdır ki, bu amil
müxtəlif siyasi məzhəbi rəqibləri silaha əl atmağdan
çəkindirirdi. Bu şiə təfəkkürünə müxalif olan rəhbərlərə o
zamanın işlərini əllərində cəmləşdirməsinə yardım etdi.
Buna baxmayaraq onlar əməldə sabit təfəkkürü izləmədilər və
əsl beyyətə və cəmiyyətin seçiminə heç zaman hörmətlə
yanaşmadılar, onların hökumətlərinin əsasını güc və təhdid
təşkil etdi. Əbubəkrin hakimiyyətə gəlməsinə səbəb olan Səqifə
hadisəsindən sonra Ömər ki, məxsus kobudluq və qəlizliklə,
qılıncı çəkərək küçələrı dövr vurmağa başladı və insanları
Əbubəkrə beyyətə məcbur etdi və bu iş elə yerə çatdı ki, Həzrət
Əli (ə)- dan da beyyət tələb etdilər və o həzrəti beyyətə görə
tutdular və bəzi deyiləsi olmayan cəsarətlər edərək və Həzrət
Zəhra (s)- a və onun pak ailəsinə hörmətsizlik edərək zor
gücünə məscidə gətirdilər. Ömərin hakimiyyəti özünün
söylədiyinə görə Əbubəkrin vəsiyyətinə görə qurulmuşdu-
Əbubəkr can verirdi və bəzən o huşdan gedib- gəlirdi- vəsiyyət
mövzusuna gəlindi və özündən sonra hakim təyin etməsinin
yerinə Osman, Ömərin adını vəsiyyətnaməyə yazdı və Əbubəkr
özünə gələndən sonra bunu təsdiq etdi!
Bütün olanlar və ya ümümiyyətlə vəsiyyət ortada idi ya yox?
Hər halda Ömər hakimiyyətə gəldi və heç kəs Əbubəkrə
demədi ki“ ,
)1(
عجولا هیلع بلغ
Huşu özündə olmayan şəxsin sözlərinin etibarı yoxdur, Amma
bu bəhanə ilə Peyğəmbər (s)- a vəsiyyətnamə yazmağı qadağan
etdilər.
Ziyaos-salehin
az.ziaossalehin.ir
Hər bir halda Əbubəkrin təyini ilə Ömər işləri əlində cəmlədi
və özündən sonra üçün altı nəfərlik şura təşkil etdi.
Bəs məlum oldu ki, seçimdə heç bir halda cəmiyyətin
haqqından istifadə edilmədi. Amma Osmanın öldürülməsindən
səh:29
1
-
[
1
. ]
Nəhcül bəlağanın şərhi, İbn Əbil Həmid, cild 2, səh 55 .
sonra, müsəlmanlar həzrət Əli (ə)- ın evinə axışdılar və hamı
ona beyyət etdi. Sonralar hərçəndki, şiə təfəkkürünə müxalif
olanlar öz kitablarında çalışdılar ki, hökumətlərinə şəri don
geyindirmək üçün ümumi beyyəti ya həll əhlini, müqaviləni və
digər zidd sözləri və hətta qələbə və gücü əsas ünvan kimi
bəyan etdilər.
Amma gücdən başqa burada heç bir şey meyyar deyildi və elə
etdilər ki, insanların
xəlifənin təyin etdiyi hakimə beyyət
etməkdən başqa yolları qalmadı.
Ona görə şiənin müxalifləri, hökumətdə ümumi qanunun
olmadığını və hətta müasir dövrdə onların ən böyük
təhqiqatçılarından biri bu həqiqəti taparaq deyir ki,
ümumiyyətlə İslam siyasətdə hakimin təyininə aid xüsusi
metod qey etməmişdir və hər bir halda cəmiyyət özü bunu təyin
etməlidir. Bu halda hökumət qanuni cəhət əldə edir.
D) MüSəLMANLARıN IKI QRUPA, SüNNI Və şIəYə
BöLüNMəSININ AMILLəRI
Dostları ilə paylaş: |