Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Üzərində həbs qoymaq
Dondurma mexanizminə görə səlahiyyətli orqan, yaxud məhkəmə tərəfindən başlanılmış akt əsasında
vəsaitlərin, yaxud
digər aktivlərin transferi, konvertasiyası, istifadəsi, yaxud hərəkətinin qadağan edilməsi.
Lakin dondurmadan fərqli olaraq, üzərində həbs qoyulması səlahiyyətli orqana təsbit edilmiş vəsaitlər, yaxud
digər aktivlərə nəzarəti ələ keçirmək imkanı verir. Səlahiyyətli orqan üzərinə həbs qoyulmuş aktivlərin
inzibatçılığını, yaxud idarə edilməsini öz üzərinə götürsə də, həmin aktivlər həbs zamanı şəxs(lər)in, yaxud
müəssisə(lər)in əmlakında marağı olanların mülkiyyəti olmağa davam edir.
Öz-özünü tənzimləyən təşkilat (ÖTT)
Bu və ya digər peşəni təmsil edən (məs, vəkillər, notariuslar, digər müstəqil hüquq peşəkarları, yaxud
mühasiblər) və üzv-peşəkarlardan
ibarət qurum; peşəyə başlamaq və həyata keçirmək üçün ixtisas
səviyyəsinə malik şəxsləri tənzimləyir və həmçinin nəzarət, yaxud monitorinq funksiyalarını həyata keçirir.
Məs, belə bir qurum həmin peşə sahiblərinin yüksək etik standartlara cavab verməsini təmin etmək
üçün qaydaları həyata keçirə bilər.
Yüksək Xarici Siyasi Fiqur
Xarici siyasiləşmiş şəxslər üçün istifadə edilən ABŞ termini. Bax Siyasiləşmiş Şəxslər.
Təsisçilər
Öz aktivlərinin mülkiyyətini etibarnamə əsasında himayəçilərə transfer edən şəxslər, yaxud şirkətlər.
Himayəçilər trastın aktivlərinin yatırılması və distibusiyası ilə bağlı müəyyən ehtiyalıq göstərdiyi hallarda
həmin etibarnamə hüquqi baxımdan məcburi olmayan məktubla müşaiyət edilə bilər və məktubda təsisçinin
aktivləri ilə bağlı arzuları qeyd edilir.
Shell Bank
Yalnız kağız üzərində mövcud olan, təsis edildiyi, yaxud lisenziya aldığı ölkədə fiziki mövcudluğu olmayan
və konsolidasiya edilmiş effektiv nəzarət tətbiq edilməyən tənzimlənən maliyyə xidmətləri qrupunun törəmə
təşkilatı olmayan bank. Bu banklar gündəlik tənzimlənmədən yayınmaq iqtidarındadırlar. FATF-ın
40 Tövsiyəsinin 18-ci Tövsiyəsində deyilir ki, ölkələr shell bankların yaradılmasını təsdiq etməməli və
onların davamlı fəaliyyətini qəbul etmməlidirlər. Maliyyə instituları shell banklarla müxbir bankçılıq
münasibətlərinə girməməli, yaxud bu münasibətləri davam etdirməməli və hesablarının shell banklar
tərəfindən istifadəsinə icazə verən respondent xarici maliyyə institutları ilə əlaqələrin yaradılmasının
əleyhinə olmalıdırlar.
Adi trast
Bax adsız trast.
Smart kart
Ənənəvi kredit, yaxud debit kartlarına oxşayan plastik kart, onun tərkibində maqnit zolaqdan daha çox
informasiya saxlamaq iqtidarında olan kompüter çipləri olur, məs, tibbi sığorta,
e-nağd pul, hökumət
identifikasiyası və kredit kart məlumatları
102
Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Smurfing
Geniş şəkildə istifadə edilən pulların yuyulması metodu olan smurfing hesabatlıq limitindən az məbləğdə
nağd pul depozitləri qoyan,
monetar alətlər, yaxud bank draftları alan çoxsaylı fərdləri və/yaxud
tranzaksiyaları əhatə edir.
Bax Strukturlaşdırma.
Smörflər
Pul yuyanlar tərəfindən hesabatlıq limitindən aşağı məbləğdə monetar alətlər almaq, yaxud valyuta, yaxud
monetar alətləri depozitə yerləşdirmək məqsədilə bir maliyyə institutundan digərinə getmək üçün istifadə
edilən fərdlər.
Xüsusi tövsiyələr
Terrorizmin maliyyələşdirilməsi ilə mübarizə üzrə FATF-ın beynəlxalq standartları. 2001-ci ildə Vaşinqton
şəhərində keçirilən Terrorizmin Maliyyələşdirilməsi ilə Mübarizəyə dair Fövqəladə Plenar
iclasda FATF
terrorizmin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı səkkiz Xüsusi Tövsiyə tərtib etməklə öz missiyasını çirkli pulların
yuyulması ilə mübarizədən kənara çıxarmışdır. İclas zamanı FATF terrorizmin maliyyələşdirilməsinə dair
yeni standartlar təqdim etmiş və bütün ölkələri onları qəbul və icra etməyə çağırmışdır. 2004-cü ilin
oktyabr ayında FATF sərhədlərarasl pul köçürmələrini ünvanlayan doqquzuncu Xüsusi Tövsiyəni nəşr
etdirmişdir. “Xüsusi Tövsiyələr” terroristlərə və onların dəstəkçilərinə beynəlxalq maliyyə sisteminə
çıxış imkanı verməmək üçün dizayn edilmişdir.
Split Depozitlər
Müştərinin müəyyən məbləğdə pulu hissələrə ayırdığı və ilkin məbləğin üzərinə gələn, iki, yaxud daha çox
hesabda daha kiçik depozitkər yerləşdirən depozitlər seriyası.
Operativ eksperiment
Məxfi xidmət orqamlarının əməkdaşlarının bəzən “front” biznes vasitəsilə informasiya toplamaq və
cinayətkar davranışa dair sübut əldə etmək üçün şübhəli bilinən, yaxud məlum cinayətkarların etimadını
qazanmaq üçün cinayətkar kimi fəaliyyət göstərdiyi təhqiqat taktikası. Bu, cinayətkarların müəyyən
edilməsində, cinayətkar təşkilatlara daxil olmaqda və çirkli pulların yuyulmasında “çirkli” əmlakın
müəyyən edilməsində və digər hallarda effektiv vasitədir.
Saxlanan məbləğli kart
Müəyyən pul dəyərini saxlayan əvvəldən ödənilmiş məbləğ, hər dəfə kartdan istifadə edildikdə satınalma
məbləği kartdan çıxılır.
STR
Bax Şübhəli Əməliyyata dair Hesabat.
103