Xiv -mavzu. Raqobat va yakka hokimlik



Yüklə 374,42 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/6
tarix31.12.2021
ölçüsü374,42 Kb.
#82218
1   2   3   4   5   6
14 МИКРОИҚТИСОДИЁТ УМК-243-262

TR 

Elastik 

talab 

 



 

 

MR 

 



Q* 

 

Noelastik 

talab 

 

Talab chizig’i 

 

 

 





 

TR 

 

 

 

TR 

max TR 

 

 

 

 

 

 

Q* 



 

14.1-rasm. Sof monopoliyada firmaning mahsulotiga talab, 

uning chekli va umumiy daromadi 

 

Talab  chizig`ining  elastik  bo`lmagan  qismida  chekli  daromad 

manfiy, ya`ni 

MR 

 0 



bo`lgani uchun, talab chizig`ining ushbu qismida 


245 

 



ishlab  chiqarilgan  mahsulot  umumiy  daromadni  kamaytiradi.  Shuning 

uchun  ham  monopolist  talab  chizig`ining  elastik  bo`lmagan  qismidan 

qochishga harakat qiladi. 

Agar monopolistning talab chizig`i raqobatlashgan bozordagi singari 

gorizontal  bo`lganda  edi,  u  tovar  hajmini  o`zgartirishi  bilan  narxga  ta`sir 

qila olmas edi. Monopollashgan bozorda taklif chizig`i ma`noga ega emas. 

Nima uchun deganda, ishlab chiqariladigan mahsulot (taklif) miqdori bilan 

narx  o`rtasida  proportsional  bog`liqlik  yo`q.  Monopolistning  qancha 

miqdorda mahsulot ishlab chiqarishi nafaqat chekli xarajatga bog`liq, balki 

talab chizig`ining shakliga ham bog`liq bo`ladi. 

Monopol  bozorda  talabning  o`zgarishi  narxning  va  taklifning 

raqobatlashgan  bozordagiday  proportsional  o`zgarishiga  olib  kelmaydi. 

Monopolist,  talab  o`zgarganda  mahsulot  hajmini  o`zgartirmasdan  narxni 

o`zgartirishi  yoki  narxni  o`zgartirmasdan  mahsulot  hajmini  yoki  bir 

vaqtning o`zida narxni hamda mahsulot miqdorini o`zgartirish mumkin. 

Monopolistning  maqsadi  maksimal  foyda  olish  bo`lsa,  u    tovar 

narxini  xohlagancha  oshira  olmaydi.  Narx  oshishi  bilan  mahsulotga  talab 

kamayib  boradi,  narx  oshishi  ma`lum  darajaga  etganda  umumiy  daromad 

umumiy  xarajatni  qoplamaydi.  Monopolist  qanday  narx  strategiyasini 

tutishini  bilish  uchun  daromadning  narxga  ko`ra  talab  elastikligi  bilan 

qanday   bog`liqligini   eslash   zarur   bo`ladi.   Talab   chizig`ining  elastik 

bo`lgan qismida 



 1



 

narxning pasayishi umumiy daromadni o`sishiga 

olib  keladi  



MR 

 0



, elastiklik  birga  teng  bo`lganda  



 1



 

umumiy 


daromad   maksimumga   erishadi   (

MR=0

),   elastik   bo`lmagan   qismida 

narxning pasayishi umumiy daromadni pasayishiga olib keladi  



MR 

  0


Shu  sababli  monopolist  talab  chizig`ining  elastik  bo`lmagan  qismida 



harakat qilmaydi

Monopolist ham raqobatlashgan bozordagi firma kabi chekli harakat 

bilan  chekli  daromadni  tengligini  ta`minlaydigan  hajmda  mahsulot  ishlab 

chiqarsagina maksimal foyda olishi mumkin (14.2-rasm). 

 

 

 



 

 



246 

 


Yüklə 374,42 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə