I. P. Pavlov kimni "Rus fiziologiyasining otasi "deb atagan?

Bezlardan umumiy

1.Tuzilishi va funksiyasiga ko`ra bezlarning turlari{a} va sekreti faqat ichki organlar bo`shlig`iga quyiladigan bezlar{b} berilgan qatorni toping.

A) a-ichki,tashqi,aralash; b-gipofiz,timozin garmonini ishlab chiqaradigan bez,to`sh suyagining orqasidagi bez
B) a- ichki,tashqi ; b-epifiz,insulin ishlab chiqaradigan bez
C) a- o`rta,ichki,tashqi; b-gulukogon ishlab chiqariladigan bez,shilliq qavatdagi bezlar
D) a-ichki,tashqi,aralash; b-pilorik qismi bo`ladigan a`zoni ostida joylashgan bez,harakatlanadigan hujayra ishlab chiqaradigan bez
2.Quydagi rasmda 7-raqamdagi bezga xos belgilarni ko`rsating?

A) bu bez gormoni gonodotrop gormoniga ta`sir etib bolani vaqtidan oldin balog`atga yetishni sekinlashtiradi
B) bez funksiyasi balog`at davrida to`xtaydi
C) gormoni aqliy faoliyatga ta`sir etadi
D)bu bez qon tomirlari orqali bosh miya gipotalamusiga bog`langan
3. Sekret chiqarish yo`lib o`lmaydigan bez {a} ,va unga xos bo`lgan kasallik {b} bilan juftlab yozing.
A) a-qalqonsimon; b-miksidema
B) a-qalqonoldi; b-kretinizm
C) a-oshqozonosti; b- pankreatit
D) a-timus; b-akromegaliya

4. Uyqusizlik,tez jahl chiqishi,terlash paydo bo`lishi {a}; va ko`zlari notabiiy chaqchayishi {b} kuzatiladigan kasallikni keltirib chiqaradigan bez[lar]ni toping.

A) a-qalqonsimon; b-kretinizm xastaligini chiqaradigan bez
B) a-qovoqlash shishib ketadigan kasallikni keltirib chiqaradigan bez; b-paratgarmon ishlab chiqariladigan bez
C) a-tetaniya kasalligini keltirib chiqaradigan bez; b- bosh miyyaning ostki yuzasida joylashgan bez
D) a-qalqonsimon; b-imunitet sistemasiga ijobiy tasir etadigan bez

5. Bezlar va ularning og`irligi bo`yicha juftlab ko`rsatilgan qatorni toping.

a) gipofiz; b) epifiz ; c) qalqonsimon; d) timus
1) 10 g; 2) 25-30 g 3) 0,5-0,6 g; 4) 0,2 g; 5) 12g; 6) 80g; 7) 30g; 8) 40g
A) c-1,2,7; a-3; b-4; d-5,7,8
B) a-4,1; b-4; c-1; d-2,6
C) d-1,2,7; b-3; c-5; a-4
D) b-3; d-6,8; c-8; a-3,4

6. Jinsiy bezlar funksiyasini pasaytiradigan bez garmoni keltirilgan qatirni toping.

A) timozinB) paratgarmon
C) tireotrop D) ganadatrop

7. Gumoral (1) va gormon (2) so'zlari qaysi tildan olingan, qanday ma'noni bildiradi?

A) 1- yunoncha “gumor” — suyuqlik; 2 - yunoncha “hormao”
qo'zg'ataman, harakatga keltiraman
B) 1- lotincha “gumor” — suyuqlik; 2 - yunoncha “hormao” — qo'zg'ataman, harakatga keltiraman
C) 1- lotincha “gumor” — suyuqlik; 2 - lotincha “hormao” — qo'zg'ataman, harakatga keltiraman
D) 1- yunoncha “gumor” — suyuqlik; 2 - lotincha “hormao”
qo'zg'ataman, harakatga keltiraman
8. Qonda qand miqdori oshib ketsa qanday o'zgarishlar kuzatiladi?
A) jigarda qanddan glikogen sintezlanishi kamayib, qonda qand miqdori o'zgarmaydi
B) jigarda qanddan glikogen sintezlanishi kamayib, qonda qand miqdori ko'payadi
C) jigarda qanddan glikogen sintezlanishi kuchayib, qonda qand miqdori o'zgarmaydi
D) jigarda qanddan glikogen sintezlanishi kamayib, qonda qand miqdori kamayadi.
9. Gomeostaz so'zining ma'nosi qanday?
A) yunoncha “gomeostazis” - harakatsiz
B) lotincha “gomeostazis” - harakatsiz
C) yunoncha “gomeostazis” - harakatli
D) inglizcha “gomeostazis” - harakatsiz
10. Tushunchalarni ularning mazmuni bilan birga juftlab yozing.
a) gomeostaz, b) retseptorlar, c) gumoral boshqarilish, d) impulslar, e) biologik faol moddalar, f) o'z-o'zidan boshqarilish, h) nerv boshqarilish.
1-nerv signallari orqali, 2-ichki muhit orqali,
3-signallar, 4-nerv va gormonlar orqali amalga oshadi, 5-ichki muhit doimiyligi, 6-sezgir nerv uchlari,7-gormonlar, fermentlar, vitaminlar.
A)a-7, b-6, c-3, d-1, e-5, f-4, h-2
B) a-3, b-1, c-4, d-6, e-7, f-2, h-5
C) a-2, b-3, c-5, d-1, e-4, f-7, h-6
D) a-5, b-6, c-2, d-1, e-7, f-4, h-3

11. Organizm funksiyasi gumoral boshqarilishi tartibini aniqlang.

A) moddalar ichki muhitga o'tadi, В) gormonlar ta'sirida organlar ishi o'zgaradi, D) muhit o'zgarishi sekretsiya bezlariga ta'sir qiladi, E) moddalar hujayralarga ta'sir qiladi, F) bezlar biologik faol moddalar ishlab chiqara boshlaydi.
A) A^F^D^B^E B) D^F^A^E^B
C) F^A^D^E^B d) A^D^B^F^E
12. Nerv boshqarilishi amalga oshirilishi tartibini aniqlang.
A) qo'zg'alish nerv signallariga aylanadi, В) nerv uchlarida qo'zg'alish hosil boladi, D) nerv signallari orqa va bosh miyadan organlarga uzatiladi, E) muhit o'zgarishi organizmga ta'sir qiladi, F) nerv signallari orqa va bosh miyaga uzatiladi, G) organlardagi muskullar qisqarib ish bajaradi.
A) B^E^A^F^D^G B) E^B^F^A^D^G
C) E^A^B^F^D^G D) E^B^A^F^D^G
13. Qaysi bezning sekret chiqarish yo'li bo'lmaydi?
A) gipofiz B) so'lak bez
C) ko'z yosh D) oshqozon devori bezlari

14. Qaysi gormon organizmda moddalar almashinuvini tezlashtirish va nerv qo'zg'alishlarini kuchaytirish xususiyatiga ega?

A) timozin B) tiroksin
C) adrenalin D) somatotropin
15. Miksedema kasalligining belgilari qanday?
A) Moddalar almashinuvi sekinlashib, nerv sistemasi qo'zg'alishi pasayadi, qovoqlar shishib
ketadi.
B) Yosh bolalarning o'sishi, aqliy va jismoniy rivojlanishi juda sekinlashib ketadi.
C) Organizmda moddalar almashinuvi kuchayib, nerv sistemasi qo'zg'aluvchanligi ortadi va kishi ozib ketadi.
D) Tez jahl chiqishi, uyqusizlik, ishtahaning pasayishi, terlash.
15. Qalqonsimon bez gormoni tiroksin bilan bog'liq kasalliklarni ularning sabablari bilan birga juftlab yozing. a) kretinizm, b) miksedema, d) endemik buqoq,
e) Bazedov kasalligi, f) tireotoksikoz.
1) katta yoshda tiroksin yetishmaganida, 2) suv tarkibida yod yetishmaganida, 3) qalqonsimon bez funksiyasi birmuncha kuchayganida, 4) tiroksin gormoni ortiqcha ishlab chiqarilganida, 5) kichik yoshda tiroksin yetishmaganida.
A) a-5, b-1, d-2, e-4, f-3 B) a-3, b-4, d-2, e-1, f-5
C) a-1, b-5, d-3, e-4, f-2 D) a-2, b-1, d-5, e-3, f-4
16. Qalqonsimon bez faoliyati bilan bog'liq kasalliklarni ularga mos keladigan belgilar
bilan birga juftlab yozing.
a) kretinizm, b) miksedema, c) endemik buqoq,
d) Bazedov kasalligi, e) tireotoksikoz.
1) moddalar almashinuvi sekinlashib, nerv sistemasi qo'zg'alishi pasayadi, qovoqlar shishadi, 2) bolalarning o'sishi, aqliy va jismoniy rivojlanishi juda sekinlashadi, 3) tez jahl chiqishi, uyqusizlik, ishtaha pasayishi, terlash paydo bo'ladi, 4) bez yiriklashib, bo'yinda shish paydo bo'ladi, 5) ko'zlar notabiiy chaqchaygan bo'ladi.
A) a-2, b-1, c-4, d-5, e-3 B) a-4, b-5, c-2, d-1, e-3
C) a-3, b-5, c-4, d-1, e-1 D) a-5, b-1, c-3, d-2, e-4
17. Kretinizm qaysi gormon yetishmasligidan kelib chiqadi? A) timozin B) tiroksin
C) adrenalin D) somatotropin

18. Kasalliklarni ularni davolash yo'llari bilan birga juftlab yozing.

a) kretinizm, miksedema, b) endemik buqoq, d) Bazedov kasalligi, e) tireotoksikoz.
1) osh tuziga yod qo'shib ishlov beriladi, 2) ba'zan bezning bir qismi olib tashlanadi, 3) bez faoliyatini kuchaytiradigan dorilar beriladi, 4) bez faolyatini pasaytiradigan dorilar beriladi.
A) a-3, b-1, d-2,4, e-3 B) a-3, b-1, d-2,4, e-4
C) a-3, b-1, d-2,3, e-4 D) a-3, b-1, d-2, e-4

19. Sekretsiya bezlarini ularning organizmda joylashgan o'rni bilan birga juftlab yozing.

a) qalqonsimon bez, b) qalqonoldi bezlari,
d) gipofiz, e) epifiz, f) ayrisimon bez, h) buyrakusti bezlari.
1) o'ng va chap buyrak ustida, 2) qalqonsimon bez orqa yuzasida, 3) bosh miya ostki yuzasida, 4) o'rta miyada,5) to'sh suyagining orqa yuzasida, 6) bo'yinning oldingi qismida.
A) a-3, b-5, d-6, e-1, f-2, h-4
B) a-4, b-5, d-3, e-6, f-2, h-1
C) a-2, b-6, d-1, e-5, f-4, h-3
D) a-6, b-2, d-3, e-4, f-5, h-1

20. Sekretsiya bezlari va ular ishlab chiqaradigan gormonlarni juftlab yozing.

a) qalqonsimon bez, b) qalqonoldi bezi, c) gipofiz, e) epifiz, f) ayrisimon, h) buyrakusti.
1-paratgormon, 2-somatotrop, gonadotrop, 3-melatonin, 4-tiroksin, 5-androgen, estrogen, 6-timozin.
A) a-2, b-3, c-4, e-1, f-5, h-6
B) a-5, b-1, c-4, e-3, f-6, h-2 C) a-4, b-1, c-2, e-3, f-6, h-5
D) a-3, b-5, c-6, e-4, f-2, h-1

21. Gormonlarni ularga mos keladigan xususiyatlar bilan birga juftlab yozing.

A - tiroksin, В- adrenalin, D - androgen, E - paratgormon, F - estrogen.
1- qonda kalsiy va fosfor miqdorini boshqaradi,
2- jinsiy bezlar faoliyatini boshqaradi, 3 - ayollar jinsiy gormoni, 4 - moddalar almashinuvi, nerv sistemasi qo'zg'aluvchanligini oshiradi, 5 - nerv qo'zg'alishini kuchaytirib, muskullar toliqishini kamaytiradi.
A) A-4, B-5, D-2, E-1, F-2 B) A-4, B-5, D-2, E-1, F-3 C) A-5, B-4, D-2, E-1, F-2 d) A-5, B-4, D-2, E-1, F-3

22. Bezlar va ular o'rnini juftlab yozing.

a) gipofiz, b) epifiz, c) ayrisimon, d) oshqozonosti, e) urug'don, f) tuxumdon.
1- moyak, 2 - bosh miya asosi, o'rta miya, 3- qorin bo'shlig'i, 4 - bachadon orqasi, kichik chanoq bo'shlig'i, 5 - bosh miya ostki yuzasi,6 - to'sh suyagi orqa yuzasi.
A) a-2, b-5, c-6, d-3, e-1, f-4
B) a-5, b-6, c-2, d-3, e-1, f-4 C) a-5, b-2, c-6, d-3, e-1, f-4
D) a-6, b-5, c-2, d-3, e-1, f-4

23. Gormonlar va ular funksiyasini juftlab yozing.

a) melatonin, b) somatotrop, c) timozin, d) insulin, e) androgen, f) estrogen, g) paratgormon,
h) tireotrop, k) gonadotrop.
1-ikkilamchi ayollik jinsiy belgilarni rivojlanishi, 2-jinsiy bezlar funksiyasini pasaytiradi, 3-jinsiy bezlar ishini boshqarish, 4-qalqonsimon bez ishini boshqarish, 5-qonda qand miqdorini kamaytiradi, 6-pigment almashinuviga, 7- qonda kalsiy va fosfor almashinuvi, 8-ikkilamchi erkaklik jinsiy belgilarini rivojlanishi, 9-bo'yning o'sishi.
A) a-6, b-9, c-2, d-5, e-8, f-1, g-7, h-4, k-3
B) a-6, b-9, c-2, d-5, e-3, f-1, g-7, h-4, k-8
C) a-6, b-1, c-2, d-5, e-8, f-9, g-7, h-4, k-3
D) a-7, b-9, c-2, d-5, e-8, f-1, g-6, h-4, k-3

24. Limfotsitlar hosil bo'lishini kuchaytirib, immun sistema shakllanishiga ijobiy ta'sir etuvchi gormon ishlab chiqaradigan bez qayerda joylashgan?

A) buyraklar ustida B) o'rta miyada
C) to'sh suyagi orqasida D) kalla suyagi

25. Gipofiz bezining adrenokortikoid gormoni (1), tireotrop gormoni (2) qalqonsimon bez, gonadotrop gormoni (3) qaysi bezlar ishini boshqaradi.

A) 1-buyrakusti bezi, 2-qalqonsimon bez, 3-jinsiy bezlar
B) 1-qalqonsimon bez, 2-jinsiy bezlar, 3-buyrakusti bezi
C) 1-jinsiy bezlar, 2-buyrakusti bezi, 3-qalqonsimon bez
D) 1-buyrakusti bezi, 2-qalqon oldi bez, 3-jinsiy bezlar

26. Qonda D vitamini bo'lganda qaysi gormon sintezlanadi?

A) tiroksin B) paratgormon
C) gonadotrop D) tireotrop

27. Timusga xos xususiyatni ko'rsating.

A) Gipofizning gonadotrop gormoniga ta'sir etib, bolani vaqtidan oldin balog'atga yetishini sekinlashtiradi
B) Po'stloq qismi suv, tuz, oqsil va uglevodlar almashinuviga ta'sir ko'rsatadigan gormonlar ishlab chiqaradi
C) Bezlar funksiyasi ortib, paratgormon ko'p ishlab chiqarila boshlasa, qonda kalsiy miqdori o'rtadi, suyaklar yumshab, deformatsiyaga uchraydi.
D) Bez funksiyasi buzilganida barvaqt balog'atga yetish (8-10 yoshda soqol chiqishi, ko'krak bezlari rivojlanishi) kuzatiladi.

28. Qaysi bez qon tomirlari orqali bosh miya gipolalamusi bilan bog'langan?

A) ayrisimon B) epifiz
C) gipofiz D) qalqonsimon

26. Qaysi sekretsiya bezi birmuncha yassilashgan piramidalar shakliga ega?

A) buyrakusti B) ayrisimon C) gipofiz D) epifiz

27. Ayollarning jinsiy bezlari - bir juft tuxumdonlar qayerda joylashgan?

A) bachadon ustida B) bachadon ostida
C) bachadon oldida D) bachadon orqasida

28. “Stress” so'zi qaysi tildan olingan, qanday ma'noni anglatadi?

A) yunoncha, stress — tortish
B) lotincha, stress — qo'rqish
C) lotincha, stress — zo'riqish
D) yunoncha, stress — yorilish

29. Tuxumdonlar qonga qaysi gormonni ishlab chiqaradi?

A) estrogen B) testosterone
C) androgen D) gonadotrop