I. P. Pavlov kimni "Rus fiziologiyasining otasi "deb atagan?

15-$. Qonning kimyoviy tarkibi.
1.Qon tarkibi va ularga mos keladigan tushunchalarni juftlab ko'rsating: a-qon,b-oraliq moddasi, d-shaklli elementlari, e-qon hujayralari, f-qizil ilik; 1-qon plazmasidan iborat, 2-suyaklarning g'ovak moddasida bo'ladi, 3-qizil ilik hujayralari hosil qilaydi, 4-suyuq biriktiruvchi to'qimadan iborat,5-qon hujayralaridan iborat.
A)a-2,b-1,d-5,e-3,f-4 B)a-4,b-1,d-5,e-3,f-2
C) a-1,b-4,d-5,e-3,f-2 D)a-4,b-1,d-3,e-5,f-2

2.Qon plazmasi tarkibidagi moddalar va ularning xususiyatlarini juftlab yozing:

a-suv, b-shaklli elementlar, d-minerall va organik moddalar, e-oqsillar;
1-10% ni tashkil etadi, 2- 7%ni tashkil etadi, 3-eritrotsitlar,leykotsitlar,trombotsitlar,4- 90% ni tashkil etadi.
A)a-1,b-3,d-4,e-2 B)a-2,b-3,d-1,e-4
C) a-4,b-3,d-1,e-2 D) a-4,b-3,d-2,e-1

3.Qon ivishi jarayonlarini tartib bilan ko'rsating:

a-tromboplastin qon plazmasidagi protrombinni trombinga aylantiradi,b-qon oqishi toxtaydi, d-qon tomirlari jarohatlanganda trombotsitlar yoriladi, e-fibrin tolalari jarohatlangan joyini qoplab oladi, f-tromboplastin qon plazmasiga chiqdi, g-trombin qondagi fibrinogen oqsilini fibringa aylantiradi.
A)d,f,a,g,e,b B) d,e,a,g,f,b
C) g,f,a,d,e,b D) d,f,b,g,e,a

4.Quyidagilar orasidan bir xil bo'lmaydigan(lar)ni aniqlang?

A)eritrotsitlar B)leykotsitlar
C)trombotsitlar D) A va C javoblar

5. Katta yoshdagi odamlarda qaysi modda massasi 1500 grammga yetadi?

A)jigar B)g'ovak moddasi
C)sariq ilik D)tig'iz moddasi

6.Qon hujayralarining hosil bo'lishi va yemirilishida ishtirok etuvchi organlarga qaysilar kirishini to'g'ri belgilang?

A)chuvalchangsimon o'simta,taloq,qizil suyak iligi,limfa sistemasi,qalqonsimon bez,yumshoq tanglay
B) chuvalchangsimon o'simta,taloq,sariq suyak iligi,limfa sistemasi,ayrisimon bez,yumshoq tanglay
C) chuvalchangsimon o'simta,taloq,qizil suyak iligi,limfa sistemasi,ayrisimon bez,yumshoq tanglay
D)chuvalchangsimon o'simta,taloq,qizil suyak iligi,limfa sistemasi,ayrisimon bez,qattiq tanglay

7.Fibrin(a),girudin(b) va geparin(s) degan tushunchalarni ma'nosi bilan to'g'ri juftlab ko'rsating: 1-qon ivimasligi; 2-zuluklar so'lak bezi ishlab chiqaradigan modda,3-jigar ishlab chiqaradigan modda,qonning tomirlarda ivishiga to'sqinlik qiladi,4-fibrinogenga trombin ta'sir etishidan hosil bo'lgan erimaydigan modda.

A)a-1,b-2,4, s-3 B)a-4,b-2,s-3
C) a-1,b-4, s-3 D) a-3,b-2,4, s-1

8.Fibrin tolalari qon tomirining jarohatlangan joyini nimaga o'xshab qoplab oladi?

A)doiraga o'xshab B)daraxt shoxiga o'xshab C)to'rga o'xshab D)t.j.yo'q

9.Quyidagi ta'rif qaysi shaklli elementga tegishli: dumaloq oval shaklda,diametri 3-4 mkm ga teng?

A)eritrotsitlar B)trombotsitlar
C)leykotsitlar D)fagotsitlar

10.Quyidagi javoblardan qaysi birida qonning ivishida sodir bo'ladigan jarayonlar ketma-ketligi to'g'ri ifodalangan?

A) tromboplastin-->fibrinogen oqsili-->trombin-->protrombin-->fibrin-->tromb
B) tromboplastin-->trombin-->protrombin-->fibrinogen oqsili-->tromb-->fibrin
C) trombin-->protrombin-->tromboplastin-->fibrinogen oqsili-->fibrin-->tromb
D) tromboplastin-->protrombin-->trombin-->fibrinogen oqsili-->fibrin-->tromb

11. Girudin nima?

A)zuluklarning oshqozonosti bezi ishlab chiqaradigan modda
B) C va D javoblar to'g'ri
C)zuluklarning so'lak bezi ishlab chiqaradigan modda
D)geparinga o'xshab ta'sir qiluvchi modda

12.Quyidagi javoblardan noto'g'ri bo'lmagan javobni aniqlang?

A)plazmaning tarkibi doimiy bo'lmaydi
B)anorganik moddaning asosiy qismi 7% oqsildan iborat
C)katta yoshdagi odamlarda qizil ilik 1500 g ga yetadi
D)qon hujayralari sariq ilikda hosil bo'ladi

13.Qon ivimasligi bu-______?

A)anemiya B)gemofiliya C)kandidoz D)insult

14.Yadroga ega qon hujayrasining vazifasini to'g'ri belgilang?

A)immunitet B)qon ivitish
C)kislorod va oziq modda tashish
D)barcha javob noto'g'ri

15.70 kg dagi odamda qonning massasi qancha ?

A)4.9 kg B)3.9 kg C)4 kg D)4.7 kg

16. Immunitet xillari va ularga mos keladigan hosil bo'lish yo'lini juftlab ko'rsating:

a-tug'ma,b-hosil qilingan,d-passiv,e-faol,f-tabiiy;
1-zardob bilan emlash,2-kasallanishdan so'ng,3-embrional rivojlanish davrida,4-kuchsizlantirilgan mikrob yoki zardob bilan emlashdan so'ng,5-kasallik tug'diruvchi organizm ta'sirida tabiiy yoki sun'iy.
A)a-2,b-4,d-1,e-5,f-3 B) a-2,b-4,d-1,e-5,f-3
C) a-3,b-1,d-4,e-5,f-2 D) a-3,b-4,d-1,e-5,f-2

17. Terminlar va ularga mos keladigan tushunchalarni juftlab yozing:

a-immunitet, b-antitelo,d-fagotsitoz,e-fagotsit;
1-hazm qiluvchi hujayralar, 2-yot antitelolar va o'lik hujayralarni qamrab olib, hazm qilish,3-kasallik mikroblari va ular ishlab chiqargan moddalarni zararlovchi moddalar,4-organizmning kasallikka berilmaslik xususiyati.
A)a-4,b-2,d-3,e-1 B) a-4,b-3,d-2,e-1
C) a-1,b-3,d-2,e-4 D) a-4,b-3,d-1,e-2

18. OITS ning qaysi davri davolash choralari ko'rilmasa, uch yilgacha ba'zan bir yil davom etadi?

A)2- davr B)terminal davri
C)3- davr D)OITSdan oldingi davr

19. Qanday immunitet tabiiy immunitet deyiladi?

A)tug'ma B)hosil qilingan
C)zardob orqali hosil qilingan D) A va B javoblar

20. Quyidagi kasalliklardan qaysi biri OITS ning 4- davrida ham 5-davrida ham kuzatiladi?

A)Limfoma B)Gerpes
C)Kandidoz D) B va C javoblar to'g'ri

IV BOB QON Umumiy.

1. To’g’ri fikrni belgilang.

A) Hujayralar ichki suyuqlik muhitda o’z funksiyasini bajarmaydi.
B) To’qima suyuqligi qon tomirlari orqali yangilanib turadi.
C) Limfada juda ko’p trombotsitlar bo’ladi
D) Limfa – organizm ichki muhitini saqlashda asosiy ahamiyatga ega

2. To’qima suyuqligi (a) va limfa (b) uchun xos bo’lgan belgilarni juftlang.

1) tiniq; 2) hujayra orasidagi suyuqlik; 3) doim harakatda bo’ladi; 4) tarkibida eritrotsit bo’lmaydi; 5) tarkibida trombotsit bo’lmaydi; 6) qon tomirlari orqali yangilanib turadi; 7) har xil mikroblardan himoya qiladi; 8) biroz sarg’ish suyuqlik.
A) a-3,6,2; b-1,4,5,7,8 B) a-3,2,6,8; b-1,4,5,7
C) a-1,4,5,7; b-8,3,2,6 D) a-1,3,6,8; b-2,4,5,7

3. Noto’g’ri fikrni aniqlang.

A) Limfa tomirlari faqat ayrim organlar va to’qimalar orqali o’tadi
B) Limfa yo’llari bo’ylab limfa tugunlari joylashgan
C) Hujayralar to’qima suyuqligida joylashgan
D) To’qima suyuqligi doim harakatda bo’ladi.

4. Qonda osmatik bosimning doimiy bo’lishini nima ta’minlaydi?

A) eritrotsitlar va limfa suyuqligi
B) ionlar va suv C) tuzlar va ionlar D) tuzlar va suv

5. Qonning o’rnini bosuvchi eritmaning tarkibida qanday moddalar bo’ladi?

A) ionlar, tuzlar, glyukoza, oqsillar
B) oqsillar va suv
C) suv, tuzlar, tuzlar, ionlar
D) tuzlar kompleksi, oqsillar, glyukoza

6. Yo’qotilgan qonning o’rnini to’ldirish uchun foydalaniladigan eritma nima deyiladi?

A) biokimyoviy eritma B) gipotonik eritma
C) izotonik eritma D) gipertonik eritma

7. Katta yoshdagi odamda qaysi moddaning massasi jigarning massasi bilan tenglashadi?

A) Ayrisimon bez B) qon
C) qizil ilik D) bodomcha bezi

8. Qon hujayralarining hosil bo’lishi va yemirilishida ishtirok etuvchi organlar berilgan javobni toping.

1) jigar; 2)qizil suyak iligi; 3) buyrak usti bezi; 4) yumshoq tanglay; 5) ayrismon bez; 6) taloq; 7) qalqonsimon bez; 8) chuvalchangsimon o’simta; 9) limfa sistemasi.
A) 1,4,2,7,8,9 B) 3,4,6,1,7
C) 4,3,2, 8,9,5 D) 2,4,5,6,8,9

9. Qonning yadrosiz hujayralari(a) va qizil rangli yadrosiz hujayralar(b) uchun xos bo’lgan belgilarni juftlang.

1) ikki tomondan yupqalashgan; 2) dumaloq oval shaklda; 3) disk shaklda; 4) diametric 3-4 mkm; 5) jigarda saqlanadi; 6) 2-5 kun yashaydi; 7) o’lchami mm ning mingdan bir qismiga to’g’ri keladi; 8) suyak ko’migi va taloqdan hosil bo’ladi; 9) o’t va terida saqlanadi; 10) 1 mm³ qonda 4-6 mln dona; 11) 1 mm³ qonda 300-400 ming dona.
A) a-3,4,8,6,9,11; b-1,2,5,7,10
B) a-2,4,6,8,11; b-1,3,5,9,7,10
C) a-2,3,5,9,7,8; b-1,4,6,10,11
D) a-4,8,11,9,7,6; b-1,2,3,5,10

10. Qonning ivishiga xos bo’lmagan xususiyatni aniqlang.

A) qon tomirjarohatlanganda trombotsitlar yoriladi
B) tromboplastin fermenti trombinni protrobinga aylantiradi
C) Trombin ta’sirida fibrinogen oqsili fibringa aylanadi
D) 3-4minut davomida qon laxtasi sekin asta quyuqlashadi

11. Qonning ivishi jarayonini ketma-ketlikda belgilang.

a) tromboplastin fermenti qon plazmasiga chiqadi; b) trombotsitlar yoriladi; d) thrombin fibrinogenoqsilini fibringa aylantiradi; e) tromboplastin protrombin fermentini trombinga aylantiradi; f) fibrin tolalari to’r hosil qiladi; g) qon hujayralari fibrin tolalari orasiga tiqilib qoladi; h) qon laxtasi quyuqlashadi.
A) a,b,e,d,f,h,g B) b,a,e,d,g,f,h
C) b,a,e,d,f,g,h D) a,b,e,f,d,g,h

12. Qonning tomirlarda ivishiga to’sqinlinlik qiluvchi modda qaysi organdan ishlab chiqariladi?

A) jigar B) taloq
C) qizil ilik D) ayrisimon bez

13. Geparin singari ta’sir qiluvchi moddalar qaysi organizmlarda ishlab chiqarilishini aniqlangan?

A) boshoyoqli molyuskalar so’lagida
B) zuluklarning so’lak bezida, qon so’ruvchi hashorotlar so’lagida
C) qon so’ruvchi hasharotlar va parazit chuvalchanglar og’iz bo’shlig’ida
D) zuluklar oshqozonida, hasharotlar so’lagida

14. Gemoglobin ncha qismdan iborat?

A) 2 qism: oqsil qism – gem; temir saqlovchi – globin
B) 2 qism: oqsil qism – globin; temir saqlovchi – gem
C) 3 qism; oqsil qismi – globin; oqsil bo’lmagan qism – temir; rangsiz qismi – gem;
D) 1 qismdan iborat

15. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarda 5 litr qon bo’ladi. Erkaklarda qonning 14 %i, ayollarda 13 % i gemoglobinga to’g’ri keladi. Agar 1 gramm gemoglobin 1,3 ml kislorodni tutsa, erkaklar va ayollar qonida qanchdan kislorod bo’ladi? (zichlik 1 deb olinsin)

A) erkaklarda – 910; ayollarda – 845;
B) erkaklarda – 700; ayollarda – 650;
C) erkaklarda – 900; ayollarda – 600;
D) erkaklarda – 955; ayollarda – 887;

16. Odam qoni o’lchami 0,007 mm, echkiniki – 0,004 mm, baqaniki – 0,004 mm, mm ga teng. 1 mm³ odam qonida 5mln, echki qonida 10 mln, baqa qonida 400000 eritrotsit bo’ladi. Qaysi organizm qoni muayyan vaqt birligida yurakka ko’proq qon olib keladi?

A)echki B) baqaC)odam
D)barchasi bir xil miqdorda qon olib boradi

17. Oksigemoglabin qaysi organ kopilyarlarida hosil bo’ladi?

A) o’pka B) jigar C) teri D) buyrak

18. To’qimalarda qon kamayib ketganda taloqdan qonga qaysi hujayralar chiqariladi?

A) limfotsit B) splenotsit
C) trombotsit D) eritrotsit

19. Berilganlar orasidan qaysi biri noto’g’ri?

A) Yuqumli kasalliklar	kamqonlikka olib keladi
B) Kalsiy qondan chiqib ketsa	qon ivimaydi
C)Ko’p qon yo’qotish	kamqonlikka olib keladi
D) Limfa bezlarining og’riqsiz yiriklashuvi	Terminal davr

20. Oilada 5 kishi bo’lib, ota qonining eritrotsitlarida aglyutinogen B, ona qonining plazmasida faqatgina aglyutinin  bor. Ularning 3 nafar farzandi bo’lib, 1-farzandning qonidagi eritrotsitlarda agglutinogen umuman bo’lmaydi, 18 yosh, 2-farzand qonida esa ularning har ikkalasi bor, 15 yosh, 3-farzandning qon plazmasida aglyutin  bor, 12 yoshda. Tasodifiy shikastlanish natijasida ota ko’p qon yo’qotdi. Unga oila a’zolarining qaysi biri donor bo’la oladi?

A) 1- va 3- farzand B) 3-farzand va ona
C) faqat 3-farzand D) faqat 1-farzand

21. IV qon guruhli odamlar ………qon guruh uchun donor, II qon guruhli odamlar … qon guruh uchun retsepiyent bo’la oladi.

A) IV; I va II B) III va IV; I va II
C) IV; I, IIva III D) IV; I va III

22. Yadroga ega bo’lgan rangsiz hujayralar hosil bo’ladigan sohalar.

a) qizil ilik; b) periost; d)ayrisimon bez; e)taloq; f) buyrak usti bezi; g) limfa tugunlari
A) a,d,e,f B) b,d,e,g C) a,d,e,gD) d,a,b,e

23. Odamda qaysi kasalliklar bilan kasallangandan so’ng hosil qilingan immunitet paydo bo’ladi?

A) qizamiq, gripp, poliomiyelit, tepki
B) tepki, qizamiq, suvchechak, ko’kyo’tal
C) poliomiyelit, suvchechak, gepatit, tepki
D) gripp, ko’kyo’tal, qoqshol, poliomiyelit

24. Immun tanqisligi virusi bemor tanasining qaysi qismlarda ko’p uchraydi?

A) qoni, limfasi, orqa miya suyuqligi
B) to’qima suyuqligi, bosh miya suyuqligi
C) qoni, limfasi, bosh miya suyuqligi
D) to’qima suyuqligi, limfasi, qonida

25. Virusli immune tanqisligining latentlik davri(I) va o’tkir davri(II) cuhun xos xususiyatlarni aniqlang.

a) ko’ngil aynishi, b) til leykoplakiyasi; d) limfa bezlarining og’riqsiz yiriklashuvi; e) haroratning ko’tarilishi; f) gerpes; g) 5-10 yil davom etad; h) 1-2 yil davom etadi; i) kasallik alomatlarining pasayishi; j) sovqotish; k) 14 kundan 1 yilgacha davom etadi;
A) I – b,g,d; II – a,f,j B) I – d,g,i; II – a,e,j
C) I – a,e,j; II – b,g,d D) I – I,g,d; II – b,e,j

26. Virusli immunitet tanqisligining qaysi davrida belgi stomatik orqali namoyon bo’ladi(a) , qaysi davrida stomatik takrorlanishi va uzoq davom etishi kuzatiladi(b)?

A) a – latentlik davri; b – o’tkir davr
B) a – terminal davr; b – o’tkir davr
C) a – o’tkir davr; b – OITS dan oldingi davr
D) a – o’tkir davr; b – latentlik davr

27. Virusli immunt tanqisligining terminal davrida qanday kasalliklar paydo bo’ladi?

1) salmoelloz; 2) limloma; 3) stomatik; 4) gerpes; 5) gripp; 6) sil; 7) o’pka yallig’lanishi; 8) kandidoz; 9) saraton; 10) mininget; 11) faringit; 12) til leykoplakiyasi
A) 1,10,9,7,5,8,11 B) 2,3,8,9,10,11,12
C) 3,5,6,8,9,10,11,4 D) 1,2,5,6,7,9,10

28. Immun tanqisligi virusi qaysi hujayralarni zararlaydi?

A) antiteli B) limfotsit
C) trombotsit D) eritrotsit

29. Qaysi kasalliklarni oldini olish uchun organizmga o’ldirilgan yoki kuchsizlantirilgan kasallik qo’zg’atuvchi mikroblar yuboriladi?

A) poliomiyelit, qizamiq, tepki
B) suvchechak, salmonelloz
C) botulism, tepki, faningit
D) ko’kyo’tal, faningit, poliomiyelit

30. Yadroga ega bo’lgan rangsiz hujayralar uchun xos xususiyatlarni belgilang.

1) qizil ilikda hosil bo’ladi; 2) limfa tugunlarida hosil bo’ladi; 3) diametri 3-4 mkm; 4) kislorod tashiydi; 5) faqat sitoz xususiyatiga ega; 6) antitelo ishlab chiqaradi.
A) 2,3,4,1 B) 3,4,5,6 C) 1,2,3,4,5,6 D) 1,2,5,6
Qon aylanish sistemasiga oid testlar