Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
27
PLANLANMIŞ DAVRANIŞ TEORİSİ ÇERÇEVESİNDE
ÖĞRENCİLERİN GİRİŞİMCİ OLMA NİYETLERİNİN İNCELENMESİ
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Yrd. Doç. Dr., Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu
ÖZET
Bu çalışmanın temel amacı planlanmış davranış teorisi çerçevesinde yer alan davranışa yönelik
tutum, kişisel normlar ve algılanan davranış kontrolünün öğrencilerin girişimci olma niyetleri
üzerinde bir etkisinin olup olmadığını belirlemektir. Belirlenen amaç doğrultusunda Mehmet Akif
Ersoy Üniversitesi’nde girişimcilik eğitimi alan öğrenciler üzerinde bir araştırma
gerçekleştirilmiştir. Davranışa yönelik tutumların, öznel (kişisel) normların, algılanan davranış
kontrolünün öğrencilerin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisi oluşturulan hipotezler ile test
edilmeye çalışılmıştır.
Araştırmada ikincil verilerle birlikte, birincil veriler de kullanılmıştır. Birincil verilere yönelik veri
toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Liñan ve Chen (2007) ile Krueger
ve arkadaşlarının (2000) kullandığı ölçeklerden yararlanılmıştır. Anket soruları Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu’nda girişimcilik
eğitimi almakta olan 202 öğrenciye uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 15.0 paket programı
kullanılarak istatistiki analizler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler,
güvenilirlik analizi, KMO uygunluk analizi, faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi
yapılmıştır.
Sonuç olarak; üniversite öğrencilerinde davranışa yönelik tutumlarının ve algılanan davranış
kontrolünün girişimci olma niyetlerini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Girişimcilik
niyetini etkilediği düşünülen kişisel normun istatistiksel olarak anlamlı olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Girişimcilik, Girişimcilik Niyeti, Planlanmış Davranış Teorisi
Jel Kod: M13
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
28
THE INVESTIGATION OF STUDENTS’ INTENTIONS OF BEING AN
ENTREPENEUR WITHIN THE FRAME OF PLANNED BEHAVIOUR
THEORY
ABSTRACT
The aim of this study is to find out whether attitudes towards behavior, social norms and perceived
behavioral controls, which are evaluated in the frame of planned behavior theory, have an effect on
the student’s intentions of being an entrepreneur. The research is carried out on Mehmet Akif Ersoy
University students that were training in entrepreneurship. The effects of attitude towards behavior,
personal norms and perceived behavior control on students with the intentions of being an
entrepreneur are being tested with the formed hypothesis.
The primary data is also used with secondary data. The method for collecting primary data was the
survey method. In the research, the scales are being used from the studies of Linan & Chen (2007)
and Krueger and his colleagues (2000). The questions of the survey are applied to 202 students who
are training in entrepreneurship in Mehmet Akif Ersoy University, Zeliha Tolunay Applied
Technology and Management School. Statistical analyses have been made with the obtained data
by using SPSS 15.0 software programme. Data was analyzed with descriptive statistics, reliability
analysis, KMO suitability analysis, factor analysis, correlation analysis and regression analysis
statistical techniques.
As a result, it has been found out that university student’s attitudes towards the behavior and
perceived behavioral control has positive effects on their intentions to become an entrepreneur.
Social norms however, which were thought to have an influence on the intentions of being an
entrepreneur, have not been found significant in terms of statistics.
Key word: Entrepreneurship, Entrepreneurial Intention, Theory of Planned Behavior
Jel Code: M13
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
29
Giriş
Girişimcilik ekonomik büyümede anahtar bir rol oynamaktadır (Baumol,
1993; Lumpkin ve Dess, 1996). Ayrıca, makro düzeyde ekonometrik araştırmalar
yeni ve küçük işletmelerin istihdam yaratma, inovasyon ve ekonomik büyümeye
önemli katkı sağladığını göstermektedir (Carree ve Thurik, 2003). Etkileri
nedeniyle dünyada ve Türkiye’de girişimciliğe olan ilgi son on yıllarda giderek
artmaktadır. Eğitim ve öğretim yoluyla girişimciliğin teşvik edilmesi özellikle
birçok ülkedeki üniversitede giderek artan bir ilgi görmektedir. Bugün pek çok
akademisyen ve politikacı toplumun gelişimi ve refahı için girişimciliğin kritik
bir öneme sahip olduğunu kabul etmektedir. Dolayısıyla girişimcilik günümüzde
önemli bir mesleki seçenek olma yönünde ilerlemektedir. Siyasi ve sosyo-
ekonomik çevre değişiklikleri sürekli örgütsel istihdam için daha az fırsata neden
olmaktadır (Van Gelderen vd., 2008).
Geçmiş yıllardaki çalışmalarda girişimciliğin meslek olarak seçilmesinde
ağırlıklı olarak bazı konular üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bunlar arasında; kişilik
değişkenleri, demografik özellikler, kişinin geçmişi ve sosyal bağlamda
girişimcilik durumuna göre kişilerin tercihleri ile ilgili açıklamaları yer
almaktadır (Gibb Dyer, 1994). Girişimcilik eğiliminin nedenleri üzerine önemli
araştırmalar (Greenberger ve Sexton, 1988; Learned, 1992; Brandstatter, 1997,
Amofah, 2006) yapılmış olmakla birlikte, sadece sınırlı sayıdaki çalışma
öğrencilerin girişimcilik niyeti üzerine odaklanmıştır
.
Literatürde girişimcilik
niyetini etkileyen farklı faktörlerin daha iyi anlaşılmasını sağlamak üzere
araştırmacılar niyet-tabanlı modeller geliştirmişlerdir (Liñán, 2004). Bu modeller
girişimciliğin habercisi araçların incelenmesi için tasarlanmıştır (Krueger vd.,
2000). Guerrero ve arkadaşlarına göre (2008) seksenli ve doksanlı yıllarda
girişimciliğe hitaben beş temel model vardır. Bunlar: Shapero’nun girişimcilik
faaliyeti modeli (Shapero ve Sokol, 2009), planlı davranış teorisi (Ajzen, 1991),
girişimci tutum oryantasyonu (Robinson vd., 1991), girişimcilik potansiyeli
modeli (Krueger ve Brazeal, 1994) ve Davidsson modelidir (Davidsson, 1995).
Pekçok araştırmacı girişimcilik niyetinin daha iyi anlaşılmasını sağlamak için bu
modelleri kullanmışlardır.
Bu çalışmanın amacı da planlanmış davranış teorisi çerçevesinde yer alan
davranışa yönelik tutum, kişisel normlar ve algılanan davranış kontrolünün
öğrencilerin girişimci olma niyetleri üzerinde bir etkisinin olup olmadığını
belirlemektir. Yapılan bu çalışmada ana kütle olarak Bucak Zeliha Tolunay
Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu’nda girişimcilik dersi alan
öğrenciler seçilmiştir. Belirlenen amaç doğrultusunda 202 öğrenci üzerinde bir
araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın modeli planlanmış davranış teorisi
çerçevesinde oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlar bu konuda çalışan
akademisyen ve uygulamacılara davranışa yönelik tutum, kişisel normlar ve
algılanan davranış kontrolünün öğrencilerin girişimcilik niyetleri üzerindeki
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
30
etkisi konusunda güncel bilgi sağlayacaktır. Ayrıca ileride yapılacak
araştırmalarda farklı boyutların ve ilişkilerin araştırılmasına sebep olabilecektir.
1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
1.1. Planlanmış Davranış Teorisi
Planlanmış Davranış Teorisi (PDT), belirli bir bağlamda gerçekleşen insan
davranışlarını açıklamak ve tahmin etmek amacıyla tasarlanmış bir davranış
teorisidir (Küçük, 2011). Aslında sosyal psikoloji tabanlı bir kuram olmakla
birlikte, birçok farklı disiplinin alanına giren davranışları açıklamada yaygın
olarak kullanılmıştır (Cohen ve Hanno, 1993). PDT; bireylerin bir davranışı
gerçekleştirmelerinin birincil açıklayıcısının niyet olduğunu; bireylerin
niyetlerinin ise davranışa yönelik tutumlar, algılanan sosyal baskı (kişisel
normlar) ve algılanan davranışsal kontrol tarafından açıklandığını ifade eder.
Planlanmış davranış teorisinde kişinin davranışının altında yatan niyetlerini
etkileyen üç temel faktör vardır. Bunlar; davranışa yönelik tutum, topluma karşı
algı (algılanan sosyal baskı) ve davranış kontrolü ya da diğer adıyla özyetkinlik
algısıdır (Fishbein ve Ajzen, 1975). Şekil 1 planlanmış davranış teorisini
açıklamaktadır (Ajzen, 2006).
Şekil 1. Planlanmış Davranış Teorisi
1.1.1. Davranışa Yönelik Tutum
Davranışa yönelik tutum; davranışı sergileyecek olan kişinin,
gerçekleştirilecek davranışı olumlu veya olumsuz olarak değerlendirmesi olarak
açıklanmaktadır (Erten, 2002). Bir başka tanıma göre; kişisel bir faktör olarak
tanımlanmakta ve bireylerin bir davranışı eyleme geçirme konusundaki olumlu
ya da olumsuz değerlendirmelerini ifade etmektedir (Küçük, 2011). Tutum
araçları davranışların değişiminin büyük bir kısmına neden olmaktadır. İşletme
kurma eğilimi, girişimcilik hakkındaki tutumla oluşmaktadır. Davranış inancı,
Kişisel Norm
(Algılanan Sosyal
Baskı)
Algılanan (Varsayılan)
Davranış Kontrolü
Davranışa yönelik
tutum
Niyet
Davranış
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
31
davranışların olası çıktılarını içine alan ve bunların değerlendirilmeleri ile ilgili
davranışsal inançlardır. Davranışa yönelik tutum ve kişisel tutumlar bu bağlamda
sosyal çevrenin baskı ve desteklerini de içine alarak algılanan davranışları
kontrollü hale getirmektedir. Davranışa yönelik tutumlar; zengin olma, meydan
okuma, kendini ispatlama ve kendine güvene yöneliktir. Birey ilerideki iş
yaşamında yüksek gelir elde etmek için girişimci olmak isteyebilmektedir.
Örneğin kadınlar iş ve özel yaşamlarını dengelemeye, erkekler ise daha çok
servet kazanmaya yönelik tutum sergilemektedirler. Bu da kadın ve erkek
arasındaki davranışa yönelik tutumun farklılığını gözler önüne sermektedir.
1.1.2. Kişisel Norm (Algılanan Sosyal Baskı)
Kişisel norm davranışı gerçekleştirmek değil kişinin algıladığı sosyal baskı
anlamına gelmektedir (Fishbein ve Ajzein, 1975). Bir başka tanıma göre,
davranışı yapacak olan kişi için önemli olan kişilerin (referans kişiler), kurum
veya
kuruluşların
belirli
bir
davranışın
gerçekleşmesinin
ya
da
gerçekleşmemesinin beklentisi içinde olduklarını ifade eder (Erten, 2002). Kişisel
norm girişimciliğin toplumda kabul görmesi ile ilgili bir unsurdur (Leroy vd.,
2009). Kişisel normlar, potansiyel girişimcilerin ve insanların kendilerine ait özel
değer, inanç, yargı, düşünce gibi özgür iradeyi belirleyen seçim haklarından
oluşmaktadır. Ayrıca içinde yaşanılan toplumun sosyal adetleri, gelenek, baskı
ve kuralları yönünde geliştirilen değerlerdir. Kişilerin kendi yönü ve yollarını
seçmede kişisel normlar onlara rehberlik etmektedir. Hem olumlu tutumdan
etkilenmekte hem de diğer kişilerdeki olumlu tutumu etkilemektedir. Sosyal
baskılar, başkalarının görüşleri ve rol-model etkisi bir başka deyişle başkalarının
ne düşündüğüne önem verilmesini kapsayan kişisel normlar girişimcilik
eğilimine etki etmektedir. Örneğin öğrenci için önemli olan kişilerin veya
grupların (ailesi, arkadaşları, öğretmeni ve akrabaları gibi), kişinin girişimci
olmasını onaylayıp onaylamayacağına ilişkin görüşü, o davranışı yapmaya niyet
etmesinin belirleyicilerinden biridir.
1.1.3. Varsayılan Davranış Kontrolü
Varsayılan (algılanan) davranış kontrolü, davranışı gösterecek kişinin söz
konusu davranışı sergileyebilmesinin ne derece kolay veya ne derece zor
olacağının inancı anlamına gelmektedir (Erten, 2002). Algılanan davranış
kontrolü, fiilen girişimci olmada varsayılan yapılabilirlik ve kontrol ile ilgili bir
unsurdur (Leroy vd., 2009). Kontrol inancı davranış performansını düşüren ve
kolaylaştıran mevcut etkenler ile bu etkenlerin algılanan güçleri hakkındaki
inançlardır. Varsayılan davranışsal kontrol, fırsatın nasıl algılandığı ve algılanan
fırsatın nasıl kontrol edildiği şeklinde iki yönden etkilenmektedir. Algılanan öz
çıkar bir fayda içeriyorsa ve kişisel normlar ile de örtüşüyorsa kişiler ya da
girişimciler niyetlerini belli eden davranışları sergileyeceklerdir. Algılanan
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
32
fırsatın kontrol edilebilirliği de dolaylı olarak girişimci davranışlarını
etkilemektedir.
Kaynak ve fırsatların fazlalığı, engellerin ise azlığı yönünde oluşan algının
gücü nispetinde kişinin o davranış üzerindeki algılanan kontrolünün o derece
büyük olduğu kabul edilir (Ajzen, 2006). İç ve dış inançlar davranışları
etkilemektedir. Örneğin kişinin bir işe başlamada finansal kaynak bulmayı
önemli bir gereklilik olarak görmesi varsayılan davranış kontrolü unsuruna
girmektedir.
1.2. Girişimcilik Niyeti
Girişimcilik niyeti, girişimcilik sürecinde önemli bir basamaktır. Sosyal
psikolojide niyet davranışın en önemli ve en acil öncülü olarak kabul edilir
(Abraham ve Sheeram, 2003). Ayrıca niyet, Ajzen (1991) ve Baggozi’ye göre
(1989) girişimcilik faaliyetlerinin güçlü bir göstergesidir. Girişimcilik niyeti ile
ilgili çalışmalarda genellikle girişimcilik niyeti ve etkileyen kişilik faktörleri
arasındaki bağlantıyı açıklamak için davranış niyeti modelleri kullanılır.
Literatürde yaygın olarak yerleşmiş girişimcilik niyetinin öncülü üç ana model
bulunmaktadır. Bunlar Bird (1988) Modeli, Ajzen'in (1991) planlanmış davranış
modeli ve Shapero’nun (1982) girişimci etkinlik modelidir (Nabi ve Holden,
2008). Kişide girişimcilik niyetinin oluşmasında etkili olan pek çok faktör
bulunmaktadır. Sosyo-demografik faktörler girişimcilik niyet üzerinde dolaylı bir
etkiye sahiptir (Kolvereid, 1996). Eğitimin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisi de
yaygın olarak incelenmiştir (Peterman ve Kennedy, 2003). Girişimcilik
eğiliminin oluşumunda kişide girişimci özelliklerinin bulunması yetmemekte,
ayrıca yeterli derecede desteklenmesi de gerekmektedir. Bunun yanı sıra, kişinin
geçmiş deneyimleri de, girişimde bulunma sürecinde önemli bir etken
olmaktadır. Bu durum şekil 1 üzerinde daha iyi görülmektedir (Summers, 1998).
Ajzen’in planlanmış davranış modelinde üç temel olgunun kişide
davranışsal açıdan bir niyetlilik oluşturduğu görülmektedir. Bunlardan ikisi,
beklenen değerler ve normatif inançlardır. Yani, kişisel beklentiler, bireyleri
girişimcilik eğilimine yönlendirirken, toplumdaki sosyal normlar da bireyde
girişimcilik eğilimini yönlendirici olmaktadır. Genel eğilim bu faktörlerin
girişimci üzerinde, çok büyük etkiye sahip olmadığı yönündedir. Çünkü girişimci
çok fazla içsel kontrol yönelimli olduğundan, kendi kararlarına önem vermekte
ve dış etkenlerden daha az etkilenmektedir. Diğer oluşum ise kişinin kendi
güdülenmesi ile oluşan davranış eğilimidir. Bu etki ile kendi davranışını kontrol
eden girişimci, uygun koşullar altında girişimcilik için niyetlenmektedir. Bu
modelde ilk iki etki çevresel iken, son etki kişinin kendi kontrolü altındadır
(Krueger vd., 2000).
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
33
Şekil 2. Kişide Girişimcilik Niyeti Nasıl Oluşur?
1.3. Planlanmış Davranış Teorisi ve Girişimcilik Niyeti
Planlanmış Davranış Teorisine göre, tutumsal inançların oluşturduğu
davranışa yönelik tutum, normatif inançların oluşturduğu kişisel norm ve
kontrol inançlarının oluşturduğu varsayılan davranış kontrolü unsurları
girişimcilik eğilimini oluşturmaktadır (Leroy vd., 2009). Her üçü de bir niyetin
açıklanmasında kesişmektedir. Niyet olumlu veya olumsuz olarak ifade
edilmektedir. Girişimcilik niyeti mesleki birikim, deneyim, eğitim, girişimcilik
imajı, kariyer tercihleri, kişisel değerler ve bunlar gibi birçok değişken tarafından
etkilenmekte ve güdülenmektedir. Teoriye göre, bireydeki bir davranışın ortaya
çıkabilmesi için ilk önce o davranışa yönelik niyetin oluşması gerekir. Davranışa
yönelik niyet ne kadar güçlü ise davranışın ortaya çıkma olasılığı da o kadar
fazladır.
Douglas ve Sheperd (2002) yaptığı araştırmada bir kişinin bir iş yeri kurma
niyeti ile risk, çaba, bağımsızlık ve gelire yönelik kişinin tutumları arasındaki
ilişkiyi araştırmıştır.
Sonuç olarak özgüven ve riske yönelik daha olumlu tutum sergileyen
kişilerin girişimci olma yönünde daha yüksek bir isteklik sahibi olduğu tespit
edilmiştir. Ancak kişinin çalışma gayretine yönelik tutumu ile girişimcilik niyeti
arasında negatif bir korelasyon bulunmuştur. Ayrıca çalışmada tutum ve gelir
arasında anlamlı bir fark olduğu da ortaya konmuştur.
Bir başka çalışmada Krueger ve arkadaşları (2000) kişinin eyleme yönelik
tutumu, yani kendi hesabına çalışma ve öz yeterliliğin bir kişinin girişimci olma
Kişinin doğasında
bulunan girişimci
kişilik yapısı
Sosyal ve
Kültürel
Destek
Girişimcilik
Niyeti
Girişimcilikle
ilgili geçmişte
edinilen bilgiler
Kişinin girişime
olan değişen algısı
Kişinin iç
motivasyonu
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
34
niyetini etkileyen en etkili faktör olarak bulunmuştur. Fakat bir diğer değişken
olarak sosyal normların girişimcilik niyetini etkilemediği sonucuna ulaşmışlardır.
Franke and Luthje (2004) ise Almanya ve Amerika’daki işletme öğrencileri
üzerinde yaptıkları araştırmada, kişinin bağımsız çalışma tutumu ile girişimci
olma niyeti arasında güçlü bir pozitif ilişki bulmuşlardır. Araştırmaya göre
öğrencilerin girişimci olma niyetlerini girişimciliği kolaylaştırıcı ya da
zorlaştırıcı algısı doğrudan etkilemektedir. Özellikle girişimciliğe yönelik desteği
daha olumlu algılayan öğrencilerin daha güçlü girişimci niyeti oldukları tespit
edilmiştir. Ayrıca, girişimci olma niyeti öğrencilerin üniversite ortamındaki
algılarına da bağlanmıştır. Aslında bu faktör öğrencilerin girişimci olma
niyetlerini etkileyen sosyo-ekonomik faktörler, öğrencilerin bakış açıları ya da
kişilik özelliklerinden daha önemli ve daha güçlü bir faktör olarak ortaya
çıkabilmektedir.
Astuti ve Martdianty (2012) altı devlet üniversitesindeki 600 son sınıf
öğrencisi ile gerçekleştirdikleri araştırmada planlanmış davranış teorisine göre
kişisel norm en güçlü değişken olarak öğrencilerin girişimcilik niyetini tahmin
etmede önemli bir kanıt sağlamıştır. Analiz sonuçlarına göre üniversiteler
arasında önemli faklılıklar bulunmuştur. Sonuç olarak planlanmış davranış
teorisindeki üç değişken arasında öğrencilerin kişisel norm algılarının
girişimcilik niyetlerini tahmin etmede en önemli değişken olarak bulunmuştur.
2.ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ
2.1. Araştırmada Kullanılan Ölçek
Araştırmanın uygulama kısmında kullanılan anket formu oluşturulurken Liñan ve
Chen (2007) ile Krueger ve arkadaşlarının (2000) kullandığı ölçeklerden
yararlanılmıştır. Araştırmada iki bölümden oluşan bir soru formu kullanılmıştır.
Soru formunun birinci bölümündeki demografik sorular literatürden derlenerek
oluşturulmuştur. Bu bölümde, öğrencilerin cinsiyet, bölüm, sınıf, üniversite
dışında girişimcilik dersi alma durumu, mesleki idealleri ile ilgili kapalı uçlu
sorular yer almaktadır. Ayrıca öğrencilerin ailelerinde girişimci olup olmadığı,
varsa girişimci kişinin öğrenciye yakınlık derecesi ve üniversite dışında
girişimcilik eğitimini nereden aldıkları ile ilgili açık uçlu sorular bulunmaktadır.
Anketin ikinci bölümünde öğrencilerin davranışa yönelik tutumlarına ilişkin (5),
kişisel normları belirlemeye yönelik (4), varsayılan davranış kontrolü ile ilgili (6)
ve girişimcilik niyetini belirlemeye yönelik (8) olmak yönelik 7’li Likert tipi (7:
Tamamen katılıyorum… 1: hiç katılmıyorum) ölçek ile hazırlanan toplam 23
ifade yer almaktadır. İki bölümden oluşan anket formu toplam 34
sorudan
oluşmaktadır.
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
35
2.2. Araştırmanın Örneklemi
Araştırmanın örneklemini Bucak Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve
İşletmecilik Yüksekokulu’nda girişimcilik dersi almakta olan 2. sınıf ve 3. sınıf
öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın ilk aşamasındaki süreçte, oluşturulan
standardize anket katılımcılara elden dağıtılmıştır. Anketler daha önceden
öğretim üyesi ile görüşülüp izin alındıktan sonra, ders saatleri içerisinde sınıflara
girilerek öğrencilere dağıtılmış ve geri toplanmıştır. Toplam cevaplandırma
süresi ortalama 20 dakikadır. Uygulamaya başlamadan önce öğrencilerden tüm
soruları gözden geçirerek cevaplandırmak istemekleri takdirde anket formunu
iade etmeleri istenmiştir. Böylelikle uygulamanın başında boş bırakılma ihtimali
en aza indirgenmeye çalışılmıştır. Yüksekokulun 2012–2013 akademik yılında
öğrenci işlerinden edinilen bilgiye göre girişimcilik dersi alan toplam 352
öğrencisi bulunmaktadır. Araştırma bu evren üzerinden kolayda örneklem
yoluyla seçilen %95 güvenirlikte 202 öğrenci üzerinde yürütülmüştür.
2.3. Araştırmanın Kısıtları ve Varsayımları
Araştırmanın bazı varsayım ve sınırlılıkları bulunmaktadır. Buna göre
araştırmanın kısıtları şu şekilde belirlenmiştir:
Araştırmanın
sadece
Mehmet
Akif
Ersoy
Üniversitesi
ile
sınırlandırılması,
Araştırmada sadece Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve
İşletmecilik Yüksekokulu’nun seçilmesi,
Araştırmada sadece anket tekniğinin kullanılması, mülakat, gözlem, odak
grup görüşmesi gibi nitel araştırma yöntemleri ile desteklenmemesi,
Araştırmada ölçülmek istenen konunun anket soruları ile sınırlı olması,
Verilen cevapların deneklerin algısına dayalı olmasıdır.
Araştırmanın varsayımları ise şunlardır:
Araştırma için seçilen örneklemin evreni temsil ettiği,
Anketteki soruların doğru anlaşıldığı ve öğrencilerin soruları samimi bir
şekilde cevapladığı varsayılmaktadır.
2.4. Araştırmanın Modeli ve Hipotezleri
Araştırmanın hipotezleri tablo 1’de gösterilmektedir. Ayrıca araştırma için
oluşturulan model şekil 3 ile açıklanmaya çalışılmıştır.
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
36
Tablo 1. Araştırmanın Hipotezleri
H
1
Öğrencilerin davranışa yönelik tutumları ile girişimci olma niyetleri arasında
pozitif bir ilişki vardır.
H
2
Öğrencilerin kişisel norm ile girişimcilik niyeti arasında pozitif bir ilişki vardır.
H
3
Varsayılan davranış kontrolü ile girişimcilik niyeti arasında pozitif bir ilişki
vardır.
Şekil 3. Araştırmanın Modeli
2.5. Araştırmanın Bulguları
2.5.1. Aaraştırmanın Örneklemine İlişkin Bulgular
Araştırmaya katılanların demografik özelliklerine ilişkin sonuçlar tablo
2’de verilmiştir. Buna göre; katılımcıların % 66,3’ü kız, % 33,7’si erkek
öğrencilerden oluşmaktadır. Katılımcıların okudukları bölümlere göre
dağılımları incelendiğinde yaklaşık yarısının (%51) Muhasebe Finansal Yönetim
bölümü öğrencilerinin olduğu görülmektedir. Bu bölümün öğrencileri 2. sınıfta
girişimcilik dersini almaktadır. Uluslararası Ticaret ve Yönetim Bilişim
Sistemleri bölümü öğrencileri ise girişimcilik dersini 3. sınıfta görmektedir. Adı
geçen yüksekokulda girişimcilik dersleri hem bahar hem de güz yarıyıllarında
3’er kredi şeklinde “Girişimcilik I” ve “Girişimcilik II” adı altında verilmektedir.
Dolayısıyla araştırmaya katılan öğrencilerin hepsi güz döneminde Girişimcilik I
dersini almış ve bahar döneminde de Girişimcilik II dersini almakta olan
öğrencilerdir. Araştırmada üniversite dışında herhangi bir yerde girişimcilik dersi
almış olanların oranı % 9,4’dür. Bu eğitimi nerede aldınız sorusuna verilen
yanıtlarda “seminer şeklinde” diyenler birinci sırada yer alırken girişimciliği
“lisede ders olarak” gördüklerini söyleyenler 2. sırada yer almıştır. Öğrencilerin
daha önce girişimcilik faaliyetinde bulunma durumları incelendiğinde
öğrencilerin yaklaşık % 89’u hayır yanıtını verirken, yaklaşık % 11’i evet yanıtını
vermiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaklaşık % 40’ında aile üyeleri
arasında girişimci kişiler bulunmaktadır. Öğrencilerin mezuniyet sonrası
Kişisel Norm (X
2
)
Davranışa Yönelik Tutum
(X
1
)
Varsayılan Davranış
Kontrolü (X
3
)
Girişimcilik Niyeti (Y)
H
H
2
H
3
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
37
ideallerine bakıldığında % 33,7’sinin özel sektörde çalışmak istediği
görülmektedir. Öğrenciler arasında kamuda çalışmak (% 28,7) ve üniversitede
akademsiyen olmak (%17,8), girişimci olma isteklerinin (16,3) önünde yer
almaktadır. Görüleceği üzere araştırmaya katılan öğrenciler arasında hakim görüş
kamuda iş sahibi olmak yönündedir. Ankete katılan öğrenciler ailelerinin %
37,1’i ilk çocuğu, % 29,7’si son çocuğu ve % 27,7’si ortanca çocuğudur.
Öğrencilerin yetiştirilme tarzları sorulduğunda yaklaşık % 41’i güvene dayalı
serbest bir şeklide yetiştildiğini ifade etmiştir. Öğrencilerin yaklaşık % 39’u
kontrollü şekilde yetiştirildiklerini belirtmişlerdir.
Tablo 2. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Demografik Özellikleri
f
%
Cinsiyet
Kız
134
66,3
Erkek
68
33,7
Bölüm
Yönetim Bilişim Sistemleri
29
14,4
Uluslararası Ticaret
70
34,7
Muhasebe Finansal Yönetim
103
51,0
Sınıf
2. sınıf
104
51,5
3. sınıf
98
48,5
Üniversitede
Girişimcilik
dersi dışında ders alma
durumu
Evet
19
9,4
Hayır
183
90,6
Girişimcilik
faaliyetinde
bulunma durumu
Evet
22
10,9
Hayır
180
89,1
Ailede girişimci var mı?
Evet
81
40,1
Hayır
121
59,9
Mezuniyet sonrası mesleki
ideal
Özel sektörde çalışmak
68
33,7
Kamuda çalışmak
58
28,7
Üniversitede akademisyen olmak
36
17,8
Kendi işini kurmak
33
16,3
Diğer
7
3,5
Ailede kaçıncı çocuk
En büyük çocuk
75
37,1
En küçük çocuk
60
29,7
Ortanca çocuk
56
27,7
Tek çocuk
11
5,4
Yetiştirilme tarzı
Güvene dayalı serbest
82
40,6
Kontrollü
79
39,1
Baskıcı
8
4
Serbest
8
4
Diğer
25
12,4
Toplam
202
100
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
38
2.5.2. Araştırmada Kullanılan Ölçeklere Yönelik Bulgular
Alfa katsayısının 0,60–0,80 aralığında bulunması ölçeğin oldukça güvenilir
olduğunun işareti sayılmaktadır. Bu aralığın üzerindeki alfa değerleri ise ölçeğin
yüksek derecede güvenilir olduğu şeklinde yorumlanmaktadır (Kayış, 2009).
Araştırmanın güvenilirlik analizi sonuçları Tablo 3’de görülmektedir. Cronbach
Alpha değerlerinden de anlaşılacağı üzere; ölçekler yüksek derecede güvenilir
bulunmuştur (Akgül ve Çevik, 2003).
Tablo 3. Değişkenlere Ait Güvenililirlik Analizi Sonuçları
Değişkenler
İfade Sayısı
Cronbach’s
Alpha
Davranışa yönelik tutum ölçeği
5
.896
Kişisel norm ölçeği
4
.874
Varsayılan Davranış Kontrolü ölçeği
6
.852
Girişimcilik niyeti ölçeği
8
.954
2.5.3. Korelasyon ve Faktör Analizi
Veri setinin faktör analizi için uygun olup olmadığının belirlenmesi için 3
yöntem kullanılmaktadır. Bunlar korelasyon matrisinin oluşturulması, Bartlett
testi ve Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testleridir (Eroğlu, 2009). Araştırmada
KMO değeri 0,931 olarak hesaplanmıştır. İkinci bakılan test Bartlett testidir.
Bartlett testinde Sig. değeri 0,000 anlamlıdır, yani değişkenler arasında yüksek
korelasyonlar mevcuttur. KMO değeri 0,50’yi geçtiğinden ve Bartlett’s testinde
Sig. değeri anlamlı olduğundan veri seti faktör analizi için uygun bulunmuştur.
Elde edilen dört faktör, toplam varyansın % 72,529’unu açıklamaktadır. Tablo
4’de değişkenlere ait faktör yükleri görülmektedir.
Tablo 4. Değişkenlere Ait Faktör Yükleri
Faktörün adı Sorular Faktör ağırlıkları
Faktörün
açıklayıcılığı
(%)
One Sample
Kolmogorov
Smirnov T.
Davranışa
yönelik tutum
(X
1
)
S.01
S.02
S.03
S.04
S.05
,734
,707
,780
,798
,747
31,837
,922
Kişisel norm
(X
2
)
S.06
S.07
S.08
S.09
,651
,886
,876
,843
17,642
,410
Varsayılan
Davranış
Kontrolü
(X
3
)
S.13
S.14
S.15
,676
,735
,514
14,738
,101
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
39
Girişimcilik
niyeti
(Y)
S.16
S.17
S.18
S.19
S.20
S.21
S.22
S.23
,786
,787
,767
,851
,824
,801
,835
,663
8,312
,567
Verilere One-Sample Kolmogorov-Smirnov Testi uygulanmış ve sonuç
tablosunda Assymp.Sig. (Anlamlılık) satırındaki değerlerin istatistiksel
anlamlılık hesaplamalarında sınır değeri kabul edilen 0,05’den büyük olması
nedeniyle incelenen faktörlerin dağılımlarının normal olduğu görülmüştür.
Dolayısıyla araştırmada parametrik test yöntemleri kullanılmıştır.
Araştırmanın bu bölümünde girişimcilik niyetini etkilediği düşünülen
bağımsız değişkenlerle girişimcilik niyeti arasındaki ilişkilerin belirlenmesi için
gerçekleştirilen pearson korelâsyon analizi sonucunda elde edilen bulgular Tablo
5’deki korelâsyon matrisinde verilmiştir. Korelasyon analizi bağımlı ve bağımsız
değişkenler arasındaki ilişkinin derecesi ve yönünü belirlemeye yardımcı olur
(Durmuş vd., 2011).
Tablo 5. Değişkenler Arası Korelâsyon Matrisi
Tablo 5’deki bulgulara göre:
“Davranışa yönelik tutum” ile “girişimcilik niyeti” arasında pozitif
yönlü anlamlı bir ilişki (b = 0,672, r < 0,01) bulunmaktadır.
“Kişisel norm” ile “girişimcilik niyeti” arasında pozitif yönlü anlamlı bir
ilişki (b = 0,376, r < 0,01) bulunmaktadır.
“Varsayılan Davranış Kontrolü” ile “girişimcilik niyeti” arasında pozitif
yönlü anlamlı bir ilişki (b = 0,604, r < 0,01) bulunmaktadır
“Davranışa yönelik tutum” ile “kişisel norm” arasında pozitif yönlü
anlamlı bir ilişki (b = 0,407, r < 0,01) bulunmaktadır.
Değişkenler
Y
X
1
X
2
X
3
Y
Girişimcilik Niyeti
1,000
X
1
Davranışa yönelik tutum
,672(**)
1,000
X
2
Kişisel norm
,376(**)
,407(**)
1,000
X
3
Varsayılan Davranış
Kontrolü
,604(**)
,520(**)
,463(**)
1,000
Pearson Correlation (Korelâsyon) ve Sig. (Anlamlılık)
**. Korelâsyon, r=0,01 seviyesinde anlamlı (çift yönlü)
* . Korelâsyon, r=0,05 seviyesinde anlamlı (çift yönlü)
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
40
“Davranışa yönelik tutum” ile “varsayılan davranış kontrolü” arasında
pozitif yönlü anlamlı bir ilişki (b = 0,520, r < 0,01) bulunmaktadır.
“Varsayılan Davranış Kontrolü” ile kişisel norm” arasında pozitif yönlü
anlamlı bir ilişki (b = 0,463, r < 0,01) bulunmaktadır.
Korelâsyon analizi sonuçlarına göre değişkenler arasında ileri sürülen
ilişkinin varlığı ispatlanmıştır.
2.5.4. Regresyon Analizi
Regresyon analizi bir değişkenin diğer değişken ya da değişkenler
tarafından nasıl açıklandığını belirlemeye çalışır (Durmuş vd., 2011).
Araştırmanın niyet ile planlanmış davranış teorisinde yer alan değişkenlere göre
çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları tablo 6’da verilmiştir. Buna göre,
model özeti tablosundaki R
2
sütunundaki değerlerden bağımsız değişken
durumundaki davranışa yönelik tutum, kişisel norm, ve varsayılan davranış
kontrolünün bağımlı değişken durumundaki “girişimcilik niyeti” değişkenine ait
varyansı % 54 oranında açıkladığı görülmektedir. Bir başka ifadeyle girişimcilik
niyetinin % 54 oranında bu faktörlere bağlı olarak şekillendiği anlaşılmaktadır.
Tablo 6’ya göre girişimcilik niyeti üzerinde davranışa yönelik tutum (β =
,486; r < 0.01) en etkili değişken olarak bulunmuştur. Araştırmada girişimcilik
niyetini etkileyen ikinci sıradaki değişken varsayılan davranış kontrolü (β = ,342;
r < 0.01) olarak belirlenmiştir. Girişimcilik niyetini etkilediği düşünülen kişisel
normun istatistiksel olarak anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Tablo 6. Araştırmanın Niyet ve Planlanmış Davranış Teorisi Değişkenlerine Göre
Regresyon Analizi Sonuçları
Beta (β)
Anlamlılık (p)
Davranışa yönelik tutum (X
1
)
,486**
,000
Kişisel norm (X
2
)
,020**
,724
Varsayılan Davranış Kontrolü (X
3
)
,342**
,000
R
2
= ,540; F= 77,628 (Anova Testi) p= ,000
a
**. Korelâsyon, r = ,01 seviyesinde anlamlı (çift yönlü)
* . Korelâsyon, r = ,05 seviyesinde anlamlı (çift yönlü)
Bağımlı Değişken “Girişimcilik Niyeti”
Bulguların sonucunda matematiksel bir model olarak kabul edilen denklem
sayısal olarak aşağıda verilmiştir.
Y = - 1,502 + .581 * X
1
+ .029 * X
2
+ .467 * X
3
Formüle göre, öğrencilerin davranışa yönelik tutumundaki bir birimlik
artış, girişimcilik niyetinde 0.581 birimlik bir artışa yol açmaktadır. Ayrıca,
varsayılan davranış kontrolündeki bir birimlik artış, öğrencilerin girişimcilik
niyetinde 0.467 birimlik bir artışa sebep olmaktadır.
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
41
Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları Şekil 4’de yer almaktadır.
Kabul edilir ilişkiler kalın çizgili oklarla gösterilmiştir.
Şekil 4. Modele Ait Sonuçlar
Tablo
8
araştırmada
geliştirilen
hipotezlere
ilişkin
sonuçları
göstermektedir. Sonuç olarak girişimcilik niyeti ile en anlamlı ve pozitif bir ilişki
içinde olan davranışa yönelik tutumdur. Varsayılan davranış kontrolü değişkeni
ise girişimcilik niyetini nispeten daha az etkilemektedir.
Tablo 8. Araştırmanın Hipotez Sonuçları
No
Hipotezler
Anlamlılık
(p)
K/R*
H
1
Öğrencilerin davranışa yönelik tutumları ile girişimci
olma niyetleri arasında anlamlı bir ilişki vardır.
,000
K
H
2
Öğrencilerin kişisel norm ile girişimci olma niyetleri
arasında anlamlı bir ilişki vardır.
,724
R
H
3
Varsayılan davranış kontrolü ile girişimcilik niyeti
arasında anlamlı bir ilişki vardır.
,000
K
* K: Kabul, R: Ret
Sonuçlar
Bu çalışma ile planlanmış davranış teorisi çerçevesinde yer alan davranışa
yönelik tutum, kişisel normlar ve algılanan davranış kontrolünün öğrencilerin
girişimci olma niyetleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmak
istenmiştir. Yapılan araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır.
Öğrencilerin davranışa yönelik tutumlarının girişimci olma niyetlerini
pozitif yönde etkilediğini göstermektedir. Başka bir ifadeyle kişinin bir
davranışa yönelik niyeti ne kadar güçlü ise, o davranışın eyleme dönüşme
ihtimali o derece yüksek olacaktır. Tutumların oluşmasında daha önce
kazanılan tecrübeler, tecrübelerden edinilen ya da çevreden toplanan
bilgi birikimi ve çevresel diğer faktörler rol oynamaktadır.
Kişisel Norm
Davranışa Yönelik Tutum
Varsayılan Davranış
Kontrolü
Girişimcilik Niyeti
,486**
,342**
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
42
Öğrencilerin varsayılan davranış kontrolü ile girişimcilik niyeti arasında
pozitif bir ilişkinin olduğu ispatlanmıştır. Kişi bir davranışın
gerçekleşmesine yönelik imkân ve fırsatların varlığına ne kadar fazla
inanırsa, kişinin o davranış üzerinde algılanan davranışsal kontrolü o
ölçüde fazla olacak demektir.
Girişimcilik niyetini etkilediği düşünülen kişisel normun istatistiksel
olarak anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular literatürde yer alan çalışmalarla
uyumludur. Krueger, Reilly ve Carsrud (2000) kariyer kararlarıyla yüz yüze gelen
Amerikan öğrencileri üzerinde yaptıkları araştırma sonucunda girişimci olma
davranışını tahmin etmede niyet modellerinin güçlü bir istatistiksel destek olduğu
bulmuşlardır. Benzer şekilde Krueger (1993) kişilerin girişimciliğe karşı
tutumlarının geçmiş deneyimleri, eğitim gibi dış faktörler tarafından
belirlendiğine dikkat çekmiştir. Engle ve arkadaşları (2010) 12 ülkede
girişimcilik niyetini tahmin etmek için planlı davranış teorisiyle test etmişlerdir.
Kullanılabilir 1748 anket, 12 ülkedeki üniversitelerin işletme bölümü
öğrencilerinden toplanmıştır. Sonuçlar planlanmış davranış teorisi modelinin
araştırma kapsamındaki ülkelerin girişimcilik niyetlerini tahmin etmek için
önemli ölçüde etkili olduğuna vurgu yapmaktadır. Araştırmada modelin bir
faktörü olan sosyal normların her ülkede girişimcilik niyetinin önemli bir
belirleyicisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Iqbal, Mehlem ve Kokash (2012)
Suudi Arabistan’da bir özel üniversitedeki lisans öğrencileri üzerinde yaptıkları
araştırmada kişisel tutum, sosyal norm ve algılanan davranış kontrolünün
girişimcilik niyeti üzerinde olumlu bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Yine
aynı araştırmada sosyal norm boyutlarının girişimcilik niyeti ile istatistiksel
olarak anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Nishimura ve Tristán (2011)
Peru’daki Küresel Girişimcilik Monitörü (GEM) araştırma programı kapsamında
girişimcilik davranışının bir tahmin aracı olarak planlı davranış teorisinin
uygulanabilirliğini araştırmışlardır. Çalışmanın sonuçları kısmen planlanmış
davranış teorisi desteklemektedir.
Sonuç olarak, niyet ve etki arasındaki benzer yönleri test etmek sonrasında
öğrencilerin gerçek davranışlarını test etmeye yönelik daha fazla araştırma
yapılması faydalı olabilecektir. Aynı alanda ve çevrede daha çok araştırmanın
gerçekleştirilmesi konuyu anlaşılır kılacaktır.
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
43
KAYNAKÇA
ABRAHAM, C., ve Sheeran, P. (2003), “Acting on intentions: The role of
anticipated regret”. British Journal of Social Psychology, Vol. 42, 495–
511.
AJZEN, I. (1991), “The Theory of Planned Behaviour”, Organisational
Behaviour and Human Decision Processes, Vol: 50, No: 2, 179-211.
AJZEN, I. (2006), “Constructing a TpB Questionnaire: Conceptual and
Methodological Considerations”,
http://www.people.umass.edu/aizen/pdf/tpb.measurement.pdf,
(Erişim
Tarihi:05.07.2013).
AKGÜL, A. ve Çevik, O. (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri: SPSS’te
İşletme Yönetimi Uygulamaları, Emek Ofset Ltd. Şti., Ankara.
AMOFAH, K. (2006) “Investigating Entrepreneurial Intention Among The
Youth Generation In Ghana: Evidence From 10 Secondary Schools”,
Unpublished Master’s Thesis, University of Wolverhampton-UK.
ASTUTİ, R. D. ve Martdianty, F. (2012), “Students’ Entrepreneurial Intentions
by Using Theory of Planned Behavior: The Case in Indonesia”, The South
East Asian Journal Management, Vol: 6, No: 2, 100–112.
BAGOZZİ, R. P. ve Yi, Y. (1989), “The degree of intention formation as a
moderator of the attitude-behavior relationship”. Social Psychology
Quarterly, Vol: 52 No: 4, 266–279.
BAUMOL, W. J. (1993). Entrepreneurship, Management and The Structure
of Payoffs. Cambridge, MA: MIT Press.
BİRD, B. (1998), “Implementing Entrepreneurial Ideas: The Case for Intention”,
Academic of Management Review, Vol:13, No: 3, 442-453.
BRANDSTÄTTER, H. (1997), “Becoming an entrepreneur: A question of
personality structure?”, Journal of Economic Psychology, 18, 157–177.
CARREE, M.A. ve Thurik, A.R. (2003), “The impact of entrepreneurship on
economic growth”, in Audretsch, D.B. and Acs, Z.J. (Eds), Handbook of
Entrepreneurship Research, Kluwer Academic, Boston, MA/Dordrecht,
437-71.
COHEN, J. ve HANNO, D. M. (1993), “An Analysis of Underlying Constructs
Affecting the Choice of Accounting as a Major”, Issues in Accounting
Education, Vol: 8, No: 2, 219-238.
DAVİDSSON, P. (1995), "Determinants of entrepreneurial intentions", RENT
IX Conference, Piacenza Italy, Nov 23-24.
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
44
DOUGLAS, E.J. ve Sheperd (2002), Entrepreneurship as A Career Choice:
Attitudes, Entrepreneurial Intentions, and Utility Maximization,
Frontiers of Entrepreneurship Research, Babson College, Wellesley, MA.
DURMUŞ, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2011), Sosyal Bilimlerde SPSS’le
Veri Analizi, 4. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
ENGLE, R. L., Dimitriadi, N., Gavidia, J.V., Schlaegel, C., Delanoe, S.,
Alvarado, I., He, X. Buame, S. ve Wolff, B. (2010), “Entrepreneurial
intent: A twelve-country evaluation of Ajzen's model of planned behavior”,
International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, Vol:
16, No: 1, 35–57.
EROĞLU, A. (2009), Faktör Analizi, Editör: Ş. KALAYCI, SPSS Uygulamalı
Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 321-
331.
ERTEN, S. (2002), “Planlanmış Davranış Teorisi ile Uygulamalı Öğretim
Metodu”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Vol: 19, No: 2,
217-233.
FİSHBEİN, M. ve Ajzen, I. (1975), Belief Attitude, Intention and Behavior.
An Introduction to Theory and Research, Reading, MA: Addison-
Wesley Publishing Company.
FRANKE, N. ve Luthje, C. (2004), “Entrepreneurial Intentions of Business
Students: A Benchmarking Study”, International Journal of Innovation
and Technology Management, Vol: 1, No: 3, 269-88.
GİBB DYER, W. Jr. (1994), “Toward A Theory of Entrepreneurial Careers”,
Entrepreneurship Theory and Practice, Vol: 19, No: 2, 7–2.
GREENBERGER, D. B. ve Sexton, D. L. (1988), “An Interactive Model of New
Venture Initiation”, Journal of Small Business Management, Vol: 26,
No: 3, 1-7.
GUERRERO, M., Rialp, J. ve Urbano, D. (2008), "The impact of desirability and
feasibility on entrepreneurial intentions: A structural equation model",
International Entrepreneurship and Management Journal, Vol: 4, No:
1, 35-50.
IQBAL, A., Melhem, Y. ve Kokash, H. (2012), “Readiness of the University
Students towards Entrepreneurship in Saudi Private University: An
Exploratory Study”, European Scientific Journal, Vol: 8, No: 15, 109-
131.
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
45
KAYIŞ, A. (2009), Güvenililirlik Analizi, Editör: Ş. KALAYCI, SPSS
Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım,
Ankara, 404- 419.
KOLVEREİD, L. (1996), “Prediction of employment status choice intentions”
Entrepreneurship Theory and Practice, Vol: 21, No: 1, 47–57.
KRUEGER, N. F., Jr., Reilly, M. D. ve Carsrud, A. L. (2000), “Competing
models of entrepreneurial intentions”, Journal of Business Venturing,
Vol. 15, 411- 432.
KRUEGER, N.F. (1993), “The impact of prior entrepreneurial exposure on
perceptions of new venture feasibility and desirability”, Entrepreneurship
Theory and Practice, Vol: 18, No: 1, 5-23.
KRUEGER, N.F. ve Brazeal, D.V. (1994), "Entrepreneurial potential and
potential entrepreneurs", Entrepreneurship Theory and Practice,Vol:
18, No: 1, 91-104.
KÜÇÜK, E. (2011), “Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Mali Müşavir
(SMMM) Olma Niyetinin Altında Yatan Faktörlerin Analizi”, ZKÜ Sosyal
Bilimler Dergisi, Vol: 7, No: 14, 145- 162.
LEARNED, K. E. (1992), "What happened before the organization? A model of
organization formation", Entrepreneurship Theory and Practice, (Fall):
39-47.
LİÑÁN, F. (2004), "Intention-based models of entrepreneurship education",
Piccolla Impresa/Small Business, Vol: 3, No: 1, 11-35.
LİÑÁN, F. ve Chen, Y. W. (2009), “Development and cross-cultural application
of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions”,
Entrepreneurship: Theory Practice, Vol: 33, No: 3, 593–617.
LUMPKİN, G. T. ve Dess, G. G. (1996), “Clarifying the Entrepreneurial
Orientation Construct and Linking it to Performance”, Academy of
Management Review, Vol: 21, No: 1, 135–172.
NABI, G. ve Holden, R. (2008), “Graduate entrepreneurship: Intentions,
education and training”, Education and Training, Vol: 50, No: 7, 545-
551.
NİSHİMURA, J. S. ve Tristán, O. M. (2011), “Using the theory of planned
behavior to predict nascent entrepreneurship”, Academia, Revista
Latinoamericana de Administración, Vol: 46, 55–71.
Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Öğrencilerin Girişimci Olma Niyetlerinin İncelenmesi
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
46
PETERMAN, N.E. ve Kennedy, J. (2003), “Enterprise education: Influencing
students' perceptions of entrepreneurship”, Entrepreneurship Theory
and Practice, Vol: 28, No: 2, 129–144.
ROBİNSON, P.B., Stimpson, D.V., Huefner, J.C. ve Hunt, H.K. (1991), "An
attitude
approach
to
the
prediction
of
entrepreneurship",
Entrepreneurship Theory & Practice, Vol: 15, No: 4, 13-32.
SHAPERO, A. (1982), Social dimensions of entrepreneurship. In C.A. Kent
et al. (Eds.) The Encyclopedia of Entrepreneurship, 72-89.
SHAPERO, A. ve Sokol, L. (2009), The social dimensions of
entrepreneurship, The encyclopedia of entrepreneurship, Englewood
Cliffs: NJ: Prentice-Hall.
SUMMERS, D. (1998), “An Empirical Investigations of Personal and Situational
Factors That Relate to Formation of Entrepreneur Intensions”,
Unpublished Doctorate Dissertation, Texas University, 1–189.
VAN GELDEREN, M., Brand, M., Van Praag, M., Bodewes, W., Poutsma, E.,
ve Van Gils, A. (2008), “Explaining entrepreneurial intentions by means of
the
theory
of
planned
behaviour”,
Career
Development
International,Vol: 13, No: 6, 538-559.
Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi / Cilt:3 / Sayı:1 / Haziran 2014
Journal of Economics and Management Research / Vol:3 / No:1 / June 2014
47
Document Outline - Giriş
- 1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
- 2.ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ
- Sonuçlar
- KAYNAKÇA
- GREENBERGER, D. B. ve Sexton, D. L. (1988), “An Interactive Model of New Venture Initiation”, Journal of Small Business Management, Vol: 26, No: 3, 1-7.
Dostları ilə paylaş: |