sini xavfsizlik darajasiga tushiriadi. Lekin bu reaksiyada ham amal-
iyotda ishlatiladigan mahsulotlar chiqadi:
CH4 + 0 2 -► C 0 2 + 2H2
T
Enzimologiya injeneriyasi
- yakka holda yoki tirik hujayra-
lar tarkibida fermentlaming katalitik funksiyasini foydali mahsulot
olish uchun foydalanadigan biotexnologiyaning sohalaridan biri.
Bunda bioobyekt sifatida - ferment (yoki fermentlar kompleksi)
ishlatiladi. Amaliyotda, odatda, immobillangan fermentlardan foy
dalaniladi, immobillanish yordamida ferment kuchi barqarorlasha-
di va uzaytiriladi. B a’zan enzimologiya
injeneriyasi biotexnolo-
giyaga o‘xshatiladi, chunki hamma reaksiyalar hujayralarda fer
mentlar yordamida katalizlanadi.
Adabiyotlarda biotexnologik jarayonlam ing boshqa nomlarini
uchratish mumkin, masalan, „Hay von hujayrasining biotexnologi-
yasi“, „Fermentlanish va bioinjeneriya“, „Sanoat
mikrobiologiya-
si“, „Qishloq xo‘jalik bioinjeneriyasi“, „Biokimyoviy muhandis-
lik“ va boshqalar. 0 ‘simlik va hay von turlarining biotexnologiyasi
haqida ko‘p m a’lumotlami keltirish mumkin.
B IO T EX N O LO G IY A
M ik ro b io te x n o lo g iy a
Yengil, oziq-ovqat,
tibbiyot,
kimyo sanoatlarida, metallur-
giyada, neftni qayta ishlash sano-
atida, suv xo‘jaligida,
atrof-muhit
muhofazasida, energetika sohasi
da, kosmetik vositalar ishlab
chiqarishda
F ito b io te x n o lo g iy a
Agrosanoat komplek-
sida, tibbiyot va kos
metik vositalar ishlab
chiqarish
sanoatida
Z o o b io te x n o lo g iy a
Chorvachilikda, tib
biyot sanoatida, oziq-
ovqat sanoatida
13
Shuning uchun biotexnologiyani mikrobli, o‘simlik yoki fito-
biotexnologiyaga, hayvonot
yoki zoobiotexnologiyaga, inson
hujayrasiga oid jarayonlar kiradigan guruhlarga bo‘lish mumkin.
Yuqorida keltirlgan sxemadan ko‘p jarayonlar mikrob biotex-
nologiyasiga tegishli ekanligi ko‘rinib turibdi. K o‘pchilik mikro
organizmlar o ‘simlik va hayvon obyektlariga qaraganda k o ‘payish
tezligi, o ‘zgarib turuvchi yashash
muhitiga chidamli va tez
o‘rganuvchi ko ‘rsatkichlari bilan ko‘p afzalliklarga ega.
B io te x n o lo g la r o ld id a q a n d a y asosiy m a q s a d va m a s a la la r
tu rib d i?
1) hujayrada almashish yo‘llarini faollash va yordam berib,
buning yordamida o‘stirilayotgan organizmda boshqa reaksiyalar-
ni kamaytirib, kerakli mahsulotlami yig‘ish;
2) hujayra va uning tarkibidagi moddalaming murakkab mole
kulalarini olish;
3) rDNK - biotexnologiyani va hujayra
injeneriyasini yangi
natijalar olish uchun chuqurlashtirish va zamonaviylashtirish;
4) chiqindisiz va ekologik toza biotexnologik jarayonlarni
yaratish;
5) biotexnologik jarayonlarda ishlatiladigan jihozlarni zamo
naviylashtirish;
6) biotexnologik jarayonlam ing texnik-iqtisodiy ko‘rsatkich-
larini yaxshilash.
Dostları ilə paylaş: