Vii L e m I l L
Yüklə 5,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
47
55-ci Qvardiya atıcı diviziyasının Kerç boğazını keçib Krımı azad etmək əməliyyatlarının iştirakçısı Bəkir Mustafayev məharətlə sürünərək yüksəklikdə yerləşmiş düşmən rotasını qumbara ilə susdurmuş, əlbəyaxa döyüşdə şəxsən 40 düşmən əsgər və zabitini öldürmüşdü. Krım və Ukraynanın azad olunmasında göstərdiyi igidliyə görə B.Mustafayev SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1944-cü il 16 may tarixli Fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı almışdı. 75
Sumı vilayətində gedən döyüşlərdən birində leytenant Müseyib Bağırov şəxsən 100 faşist öldürmüşdü. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1944-cü il 22 fevral tarixli Fərmanı ilə M.Bağırova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilmişdi. Mikayıl Ələkbərov Dnepri keçmək əməliyyatında igidlik göstərmişdi. Kəşfiyyat əməliyyatları zamanı o, 14 hitlerçini məhv etmişdi. 1943-cü il oktyabrın 23-də Mikayıl Məmməd oğlu Ələkbərov Qorodovka kəndində qırmızı bayraq qaldırmış və 30-dan artıq düşmən əsgərini sıradan çıxarmışdı. Cəsur əsgər bu döyüşlərdə aldığı ağır yaralardan qəhrəmancasına həlak olmuşdu. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1943-cü il 26 oktyabr tarixli Fərmanı ilə M.Ələkbərov ölümündən sonra Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü. 76
komandanlıq etdiyi qvardiya rotasının igidliyi əbədi daxil olmuşdur. 1943-cü il sentyabrın 27-nə keçən gecə rota Dneprin sağ sahilinə keçib həmlə ilə hitlerçiləri tutduğu mövqelərdən çıxarmışdı. Bununla da sovet ordusu hissələrinin çayı maneəsiz keçməsi təmin olunmuşdu. Məlik Məlik oğlu Məhərrəmova və onun 17 silahdaşına Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilmişdi. Qvardiyaçı qəhrəmanlara Lenin ordenini və "Qızıl Ulduz" medalını şəxsən təqdim edən cəbhə komandanı K.K.Rokossovski qeyd etmişdi ki, bir rotanın tərkibində 17 Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olması fərəhli və müstəsna haldır. 77
Kiyevin şimalında Dneprin sağ sahilinə çıxmış, döyüş mövqelərini məharətlə dəyişərək, ciddi müqavimət göstərən düşmənə gözlənilməz nöqtələrdən zərbələr endirmişlər. Dneprin sağ sahilindəki mövqeləri genişləndirmək uğrunda gedən 12 günlük döyüşlərdə cəsur topçular faşistlərin 11 tankını, külli miqdarda əsgər və zabitini məhv etmişdilər. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1943-cü il 16 oktyabr tarixli Fərmanı ilə S.Kazımova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verildi. Dneprin keçilməsi uğrundakı döyüşlərdə igidliyinə görə Məmməd Məhərrəmov da SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1944-cü il 22 fevral tarixli Fərmanı ilə bu yüksək ada layiq görüldü. 78
1943-cü il noyabrın 6-da Ukraynanın paytaxtı Kiyevin faşistlərdən azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə qvardiya mayoru, tankçı, batalyon komandiri Xıdır Mustafayev yüksək məharət və igidlik nümayiş etdirmişdi. Noyabrın 6-da axşam batalyon gözlənilmədən düşmən arxasına keçərək beş saat davam edən küçə 48
döyüşlərindən sonra Kiyevin 70 kilometrliyində olan Fastov şəhərini tutdu. Düşmən döyüş meydanında 64 top, 43 tank, hərbi təchizatlı 16 eşelon, 40 silah və ərzaq anbarı, 40 min ton yanacaq və lokomotiv qoyaraq qaçmışdı. Tank batalyonunun şəxsi heyətinin əksəriyyəti orden və medallarla təltif olunmuş, Xıdır Mustafayev isə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1944-cü il 10 yanvar tarixli Fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü. 79
Leninqrad şəhəri Mərkəzi Hərbi-Dəniz Muzeyində eksponat kimi 86 düyün vurulmuş bir qaytan qoyulmuşdur. Bu, Şimal donanması snayperi Məmmədəli Abbasovun üç ay ərzində qırdığı faşistlərin sayını bildirir. Abbasov hər faşisti vuran kimi dərhal cibində gəzdirdiyi bu qaytana bir düyün vurardı. Ağcabədili müəllim M.Abbasov elə bir gün olmazdı ki, faşist öldürməsin. Onun məharətindən müntəzəm yazan Şimal donanmasının "Krasnı flotes" qəzeti qeyd etmişdi ki, Məmmədəli Abbasov 35 gündə 63 hitlerçi qırmışdır. Şimal donanması komandanlığı onu "Qırmızı Bayraq" ordeni ilə təltif etmişdi. 80 1944-cü ilin əvvəlində qızıl ordunun bütün cəbhə boyu hücumu başlandı. Yanvarın 14-dən iki həftə davam edən döyüşlərdə Leninqrad və Volxov cəbhəsinin, habelə Baltik donanmasının qoşunları Leninqrad ətrafında düşmənə ağır zərbə endirərək, onu 70-100 km geriyə oturtdu, Leninqradın blokadasına son qoyuldu. Sağ sahil Ukraynasının azad edilməsi üçün fəal hərbi əməliyyatlar genişləndi. Ukraynanın cənubundakı şəhərlərin azad edilməsində azərbaycanlılar igidliklə vuruşurdular. Odessa vilayətinin Strukova kəndi uğrunda vuruşmada qvardiya kapitanı M.Hüseynov düşmənin əks-hücumunun qarşısının alınmasına bacarıqla rəhbərlik etmiş və döyüş meydanında həlak olmuşdu. Strukova kəndinin sakinləri M.Hüseynovun adını əbədiləşdirərək, kənd məktəbinə cəsur qvardiyaçının adını verdilər. 81
418-ci diviziyanın batalyon komandiri, qvardiya mayoru F.Qədimov bir qrup döyüşçü ilə geriyə çəkilən hitlerçilərin Odessadan çıxarmaq istədikləri avtomobil karvanının qarşısını kəsərək alman əsgər və zabitlərini məhv etmiş, 200 avtomaşını ələ keçirmişdi. İgidliyinə görə F.Qədimov I dərəcəli Vətən müharibəsi ordeni ilə təltif olunmuşdu. 82
Süvari kəşfiyyat komandiri Pirəli Səlimov 22 döyüşçü ilə faşistlərin tutduğu mövqeyin arxasına keçərək, onlardan 50 nəfərini məhv edib, əhəmiyyətli kəşfiyyat məlumatları ilə öz hissələrinə qayıdıb. Bu əməliyyata bacarıqla, cəsarətlə rəhbərlik etdiyinə görə P.Səlimov "Qırmızı Bayraq" ordeni ilə təltif olunmuşdu. 83
Taqanroq diviziyasının əsgərləri çox sürətlə vuruşa-vuruşa Dnepr çayının sağ sahilinə keçərək, Nikolayev şəhəri yaxınlığında düşmənin müqavimətini qırmış, birgünlük qanlı döyüşlərdən sonra şəhəri ələ keçirib Cənubi Buq çayına çıxmışlar.
Yüklə 5,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|