sanki
zombi idilər, Zabitin əmrinə tabe olduqlarını
görüb:
- Haydı, qoçaqlar, iti tutun!- deyə qışqırdım. Bir
neçə dəqiqə sonra it əli-ayağı bağlı halda Zabitin
qabağında idi. O isə cibində hazır saxladığı ülgüc ilə
itin qulağını dibdən kəsə-kəsə sibirli (çukot)
yoldaşımızla zarafat edirdi:
- Sən iştahanı saxla. Bu iti sənin üçün kəsmirəm.
Birdən qan iyi səni ayrı fikrə salar, elə dirsə, al bu
qulağı çeynə yavaş-yavaş.
Nə başınızı ağrıdım, ikinci qulaq üzülər-üzül -
məz it qurtuldu iplərdən, əlimizdən çıxıb qaçdı.
Hamıdan zirək yenə bu oldu. Qışqırdı:
- Tez hər yerin qapısını örtün!
Bağlı həyətdə it qaçır, hər yerə qan sıçrayırdı.
Hasarlar, qapılar, uşaqların üst-başı tamam qan içində
idi. İtin görkəmi isə dəhşət saçırdı. O gah kəsilmiş
quyruğunun yerinə ağız atır, gah da ağrıdan qıvrılır,
atılıb-düşürdü. Səs-küyə başımız elə qarışmışdı ki,
göy gurultusu kimi bir səs hamını yerində dondur-
du.
- Smirno!!!
Döndük, baxdıq. Vay dədə, vay! Komandir əlində
tapança, sifəti ağappaq, gözləri hədəqədən çıxacaq
kimi bizə baxırdı. İndi səs-küy kəsilmişdi, təkcə
yazıq it hündürə hoppanır-düşür, heç onu illər uzunu
əzizləyən dostunu belə tanımırdı. Zabitin əli göydə
quruyub qalmışdı. Ülgüc isə əlində uzaqdan bərq
vururdu. Zalım oğlu bunu görən kimi elə bil 40 il
əvvəl itən dədəsini gördü, sifəti güldü. Hissəni bir-
birinə vuran əsgəri iş ba şında tuta bilmişdi. İndiyə
qədər heç bir xuliqanlığı onun boynuna qoya
bilməmişdi, bir-neçə gün qaupvaxta salsa da, ürəyi
soyumurdu. Göyə bir atəş açıb «Trevoqa!!!» - deyə
bağırdı. Zabit işin yaş olduğunu görüb şirin dilini
saldı işə:
- Əəə, nə trevoqa, müharibə-zaddır?
- Yaxın gəlmə, yoxsa vuracam!
- Əşşi, adam ol, nə olub ki, kimsə çukçalardan
iti kəsmək istəyirmiş, biz onun yaralarını tikirdik…
Allah bilir, Zabitin zəngin təxəyyülü daha nələr
uyduracaqdı ki, komandir artıq ağlının qarışdığını
gördü və köməyə gələn əsgərlərə əmr etdi ki, bağlayın
bunun qollarını. İki əsgər ona yaxınlaşdı. Zabit
dodaqaltı nəsə dedi, dönüb onlara necə göz ağartdısa,
yazıqlar yalandan özlərini guya əlləşən kimi göstərdilər.
Birisi dedi:
- Komandir, bəlkə, konvoyla aparaq, axı silahlıdır!
- Hanı silahı, tərk-silah eləyin də!
- Görmürsən əlindəkini? - deyə əsgər başını
yana çevirib bic-bic güldü.
- Yaxşı, silahları ona tuşlayın, 3 metrdən artıq
yaxınlaşmayın! Bircə addım yana atsa, vurun! Hələlik
düz qaupvaxta aparın, tribunala qədər qalsın orda!
Zabit öz doğma evinə - cəza yerinə doğru
addımladı. Komandir yalandan qorxurmuş kimi, tez-
tez əmrlər verirdi:
- Çox təhlükəli bir canidir! İnsanları da xüsusi
bir amansızlıqla öldürür belələri. Ehtiyatlı olun!
Başqa cinayətlərini sübut etmək üçün yuxarılara
zəng edəcəm.
Komandirin o tərəf-bu tərəfə dönüb təbliğat
apardığını, başının qarışdığını görəndə Zabit cəld
konvoyların birinə təpiklə vurdu ki, “göstərəcəm
sənə sonra.” Yazıq əsgər neyləsin ki? Dedi, istəyirsənsə
qaç, heç nə eləyən deyilik. Pilləkənlərin başında iki
növbətçi əsgər durmuşdu, onları görən Zabitin cini
tutdu. Biri özbək idi, biri türkmən, hərəsinə birini
ilişdirib sərdi yerə ki, niyə mənə hərbi qaydada
salam, yəni «çest» vermirsiniz. Nə isə, bunu birtəhər,
əlini-ayağını kürüyüb basdılar qaupvaxta.
Şikayətə əsasən yuxarıdan kimsə gəldi ertəsi
günü. Bizi bir-bir dindirdilər, hamının sözü bu oldu
ki, bizim xəbərimiz yoxdur, biz gördük ki, Zabit
təkbaşına orada itlə nəsə eləyir, getdik baxmağa.
Onu da dindirəndə bizim sözümüzü təsdiq elədi.
Guya it yaralı halda qaçıb gəlib, Zabit də itləri çox
sevdiyi üçün ürəyi yanıb, yaralarına dərman vurmaq,
tikmək istəyib. Aradabir eyham vururdu ki, belə
şeylər çox olur burada. Çukçalar it oğurlayıb kəsirlər.
Bəzən lap içəridən kimsə bir arağa iti onlara satır və
s. Polkovnik hamını çölə çıxartdı ki, onunla təklikdə
söhbət eləsin. Komandir ayaq üstə ölmüşdü sanki.
Bilirdi ki, Zabit sözü hara gətirib çıxaracaq. Köhnə
işlərindən, sudan quru çıxmaq bacarığından xəbərdar
olduğu üçün indi çox çalışırdı ki, onu sıxışdırmasınlar.
Polkovniklə nə danışdı, nə danışmadısa, axırda
yığıncaq keçirildi. Orada Zabiti xeyli təriflədilər ki,
ayıq əsgərdir, itləri çox sevir, çox bacarıqlı itsaxlayan
olduğu üçün xüsusi tapşırıqla şəhərdə xidmət etməyə
göndərilir. Hamı mat qalmışdı, iclasdan sonra şeylərini
yığışdıra-yığışdıra bizə başa saldı ki, polkovnik öz
adamımız çıxdı, çeçendir. Başa saldım ki, bu rus
qələt eləyər iti mənim qədər sevər. Kənddə iti
qoyundan çox qiymətləndirirlər. Amma bu əclaf
türkləri incidir, mən də ondan hayıf çıxıram. O da
müsəlmandır da, başa düşdü məni. Deyir, səni burada
ilişdirərlər. Şəhərdə yüksək vəzifəli qoca bir qadın
yaşayır. Tənhadır, bir iti var. Çox bahalı bir ingilis
itidir. «Doq» cinsli həmin itə baxmaq üçün maaşla
xidmətçi lazımdır ona. Səni aparacam onun yanına.
Allah eləsin, xoşu gəlsin qabiliy yətindən, səni işə
götürsə, canın qurtarar burdan, “cast”a da aybaay
Aylıq ədəbiyyat dərgisi
83
ULDUZ /
Yanvar 2016
pul köçürər, bunlar razı qalar. Görürəm zirək, diribaş
uşaqsan, çalış, baş çıxart orda, doqquz ayın qalıb
hələ, orda yeyib-içib qalacaqsan.
Dedim, əyə, Zabit, bəs işin nə olacaq, soruşdun?
- Neynirəm ki, bir soruşam da! Gedib orda
görərəm nə etməliyəm. Bilirsən ki, mən itləri çox
sevirəm - deyə bir göz də vurdu.
- Görsəm o “doq”un qulaqları uzundur, bir şey
fikirləşəcəm.
- Kişi ol, əyə, orda day bir hoqqa çıxarma. Am ma
darıxacağıq sənsiz. Məktub yazarsan tez-tez.
Bəli, gələn polkovnik Zabiti də götürüb getdi.
Gözlərimizlə gördüyümüzə inana bilmirdik,
doğrudanmı o boyda həngamədən qurtara bildi
Zabit?!
Hamı dönüb əmimə baxdı. Muğamat qur tarmışdı.
O özü də dönüb dostunun söhbətinə elə diqqətlə qulaq
asırdı ki, guya bu işlərin ona dəxli yoxdur.
- Sən canın, sonrası nə oldu? Günün necə keçdi
orda, danış, mən də bilim! - deyə dostu üz vurdu.
Onun sözünü sındırmayan əmim cavanlığındakı bir
macəranı da özü danışmağa başladı.
* * *
Getdik, şəhərdə məni yaxşı yeyib-içməyə qonaq
etdi çeçen polkovnik. Sonra maşını sürdürüb bir
binanın qabağında saxlatdırdı. Düşüb liftlə qalxdıq
yeddinci mərtəbəyə. Qapının zəngini çaldı. Qapıda
bir qadın göründü, onun yanında da bir it dal pəncələri
üstə qalxıb yekə ağzını açaraq bizə baxırdı. Yalan
olmasın, adam boyundan da xeyli hündürdən iki
qarış dilini çıxararaq ləhləyirdi. Fikirləşdim ki, bu
iti Allah mənə ürcah eləyib ki, incitdiyim itlərin
qisasını alsın. Nə isə, keçdik içəri, it də gəlib oturdu
stulda, əllərini də qoydu stola. Biz mürəbbə ilə çay
içirdik, it qabağındakı yeməyə etina etmədən bizi
süzür, polkovnik isə qadınla söhbət edirdi.
Gördüm, qadın gizlicə məni müşahidə edir, əlimi
dizimə vurub iti çağırdım «Bura gəl!». İt elə bil dil
bilirmiş, gəlib yanımda şöngüdü, əllərini qoydu
dizlərimə. Oturan yerdə başı mənim başımdan
hündürdə idi. Özümü göstərmək üçün kinolarda
gördüyüm kimi, başladım itin boğazını, çənəsinin
altını barmaqlarımla qurdalayıb masaj etməyə. Əyilib
itin qulağına onu elə tərif edirəm ki, ağlı olsaydı,
yağ kimi əriyərdi. Gördüm ki, qadının xoşu gəlir
hərəkətlərimdən, polkovnikdən soruşdum:
- Mənim işim nədən ibarət olacaq, yoldaş
polkovnik?
- Sahibə hər gün işə gedəndə tezdən həyətə
qədər itlə onu ötürüb, sonra qayıdıb iti yedizdirəcəksən.
Şənbə və bazar günləri sahibə ilə, itlə gəzməyə
çıxacaq, həftədə bir dəfə iti hamamda yuyundurub,
darayacaqsan. Soyuducuda hər cür ərzaq var, bişir-
düşür, ye. Evə heç kəsi buraxmaq olmaz.
Başqası üçün, bəlkə də, bura əsl cənnət olardı,
amma mənim üçün qapalı yerdə qalmaq ölümə
bərabərdir. Həm də ki, bir itə bu qədər xərc çəkmək
mənə çox ağır gəlirdi. Üstəgəl, it də bir it ola, yenə
dərd yarı olardı. O qədər bol yedirtmişdilər ki, qarnı
qat-qat qırış bağlamışdı. Xüsusən, dal ayaqları üstə
duranda ətli, yekə qarnı qabağa çıxırdı və bu məni
çox əsəbiləşdirirdi. Öz itim yadıma düşəndə
qəzəbimdən alışıb-yanırdım. O yazıq soyuqda, qarda
həyəti qoruyur, bir parça quru çörək üçün adamın
ayaqlarını yalayır, bu isə ətdən bir çimdik qoparıb
üzünə baxır ki, pis bişirilib.
Nə isə, yaşadım orda bir müddət. Amma elə ilk
gün qadın işə gedən kimi aranı xəlvət görüb itin ən
çox zəhləm gedən yekə qarnına bir təpik vurdum.
Sonra axşama qədər qorxumdan itə başladım, necə
deyərlər, yaltaqlanmağa. Gah masaj elədim, gah
sığal çəkdim, xeyri olmadı, it hey şübhəli-şübhəli
mənə baxırdı. Bəlkə də, mənə belə gəlirdi, amma
elə düşünürdüm ki, qadın evə gələn kimi it ona
bildirəcək. Onu çağıranda daha yanıma gəlmir, başını
yana əyir, bir qulağını qaldırıb tək gözlə mənə
diqqətlə baxırdı. Öyrəndiyim bütün söyüşləri ona
yağdırırdım. Deyirdim ki, ilahi, bu mənim əlimə
kənddə, meşədə düşəydi. Bunu necə ləzzətlə döyərdim!
Ən dəhşətlisi o idi ki, bu iti döyməyi dünyanın ən
şirin ləzzəti bildiyim halda, ona qulluq etməli, nəvaziş
etməli, sığallamalıydım. Əgər qadının yanında ona
bir tumar çəkirdimsə, sonra on zərbə vururdum.
Bir dəfə liftlə qalxırdım. Gördüm sakitlikdir, bir
mənəm, bir də it… oturub, qarnı çıxıb qabağa.
Özümü saxlaya bilmədim. Dedim ki, bir təpiklə nə
olacaq ki? Birini vurdum. Sonra daha özümü saxlaya
bilmədim, o qədər vurdum ki, evə sürüyə-sürüyə
apardım. Ora-burasını ovuşdura-ovuşdura güclə ayağa
qaldırdım.
Arada ondan qum kisəsi kimi istifadə edirdim.
Boksçular kisəyə zərbə vurduqları kimi, yumruqla
qarnına, böyürlərinə vurur, kök bədəninin əlimi dəf
edib qaytarmasından həzz alırdım. Kül onun it başına,
bizdə balaca bir küçüyə çubuqla vursan, bağırsaqlarını
tökər, amma o qədər döyürdüm, heç dişlərini də
qıcamırdı. Elə yazıq-yazıq hıqqıldayır, üzümə baxıb
yavaşca zingildəyirdi. Əyə, vallah, bizim itə bir daş
dəysə, ulartısı yeddi kənd o yana gedər. Bütün bunlar
məni lap əsəbiləşdirirdi. Bütün uğursuzluqlarım,
dəcəl
liklərim, əsgər yoldaşlarım, ev, doğmalarım
Aylıq ədəbiyyat dərgisi
84
ULDUZ /
Yanvar 2016