Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məsələ 2957
- NAMAZ VƏ ORUC HAQDA MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏR Məsələ 2959
624 QARIŞIYA ÇIXAN YENİ MƏSƏLƏLƏR
torpağında yol salınarsa o yerlərdə gediş-gəliş etmək icazəlidir. Lakin bu cür təsərrüflər xüsusi vəqf yerlərindən olan mədrəsə və bu kimi şeylərin yerindən, kimə vəqf olunubsa onlardan başqasında caiz olması işkallıdır, ancaq icazəli olmasıda qeyri mümkün deyil. Məsələ 2953: Xiyabanlarda və səkilərdə yerləşən məscidin torpağı vəqf olmaqdan xaric olmur və ehtiyata əsasən o yerlər məscid ünvanına gələn hökmlərə aid olur, yəni oranı nəcis etmək olmaz. Əgər nəcis olsa paklamaq lazımdır. Məsələ 2954: Məscidin qalan yerləri, əgər məscid olmaq ünvanından xaric olmayıbsa məscidlə əlaqədar olan bütün hökmlər ona gələcəkdir. Əgər məscid olmaq ünvanından xaric olubsa, məsələn hər hansı bir zalım onu dükan və ya evə çeviribsə ehtiyat-lazım budur ki, məscidin hökmlərinə orada riayət olunsun. Məsələ 2955: Məscid uçurulduqdan sonra ondan qalan əsərlər, daşı, taxtaları, dəmirləri və çıraqları, istilik, soyuqluq verən və bu kimi ləvazimatı, əgər məscidə vəqf olunmuşsa, başqa məscidə sərf olunması vacibdir. Əgər bu iş mümkün olmazsa xalqın ümumi mənafeyində istifadə edilməlidir. Onları satmaqdan başqa yolla istifadə etmək mümkün olmazsa, gərək mütəvəlli, yaxud şəri hakim tərəfdən icazəsi olan şəxs onları sataraq başqa məscidlərə xərc etsin. Məsələ 2956: Məscid uçurulduqdan sonra ondan qalan şeylər, məscidin mülkü olarsa, məsələn: vəqf olunmuşun mənfəəti ilə alınmış olsa mütəvəlli, yaxud şəri hakim tərəfdən icazəsi olan şəxs onları sataraq pulunu başqa məscidlərə xərc etsin. Məsələ 2957: Yol
üzərində yerləşən müsəlman qəbiristanlıqlarının hökmləri, məscid və hüseyniyyə haqqında deyilən mətləblərdən məlum olur. Deməli qəbrəstanlıq şəxsi mülk yaxud xüsusi vəqf olmazsa orada gediş-gəliş etmək İzahlı şəriət hökmləri 625
icazəlidir. Amma müsəlman ölülərininhörmətsizliyinə səbəb olsa icazəli deyil. Məsələ 2958: Yuxarıdakı məsələdən qəbiristanlığın yola salınmayan hissələrinin hökmləri aydın olur. Əgər şəxsi əmlak olsa onlardan istifadə etmək və ya satmaq malikinin icazəsi olmadan icazəli deyildir. Ümumi vəqflərdən olarsa, mütəvəllinin yaxud şəri hakim tərəfdən icazəsi olan şəxsin icazəsi olmadan icazəli deyildir. Əgər şəxsi mülk yaxud vəqf olunmuş yer olmasa gediş-gəliş kimi istifadə etməkdə bir kəsin icazəsinə ehtiyac duyulmadan ondan istifadə etmək caizdir. Bu şərtlə ki, bu iş başqalarının mülkündən (xarab olmuş qəbirlərin əsərləri kimi) istifadə etməyə səbəb olmasın. NAMAZ VƏ ORUC HAQDA MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏR Məsələ 2959: Əgər oruc tutan bir şəxs gün batdıqdan sonra öz şəhərində iftarını açmadan təyyarə ilə qərb tərəfə səfər etsə və günəşin hələ batmadığı bir yerə çatsa həmin yerdə gün batana qədər özünü oruc saxlaması vacib deyildir. Məsələ 2960: Əgər mükəlləf öz şəhərində sübh namazını qıldıqdan sonra qərbə tərəf səfər etsə və sübhün açılmadığı bir yerə çatsa və sübh açılana qədər orada qalsa; yaxud zöhr namazını öz yerində qılıb sonra günorta olmadığı bir yerə səfər etsə və günorta daxil olana qədər orada qalsa; yaxud məğrib namazını öz şəhərində qılıb sonradan səfərə getsə və hələ günəşin batmadığı bir yerə çatıb gün batana qədər orada qalsa fərz olunan bu halların hamısında ehtiyat-vacib budur ki, namazı yenidən qılsın.
vaxtı keçsə, sonradan təyyarə ilə hələ namaz qılmağa vaxt olan bir yerə getsə ehtiyat-vacibə görə gərək namazını əda niyyəti ilə qılıb sonra qəza niyyəti ilə də qılsın. 626 QARIŞIYA ÇIXAN YENİ MƏSƏLƏLƏR
baxmayarq təyyarədə məcbur olub namazını üzü qibləyə olmaq və bədənin aram olması kimi, şərtlərinə əməl edə bilməyəcəyini bildiyi halda təyyarə ilə səfər edə bilər. Məsələ 2963: Əgər mükəlləf təyyarə ilə səfər etsə və orada namaz qılmaq istəsə namaz vaxtı üzü qibləyə olmaq, bədənin aramlaşması və sair şərtlərə riayət etməklə namazını qılsa namazı səhihdir. Əks halda əgər vaxtı olsa, onda təyyarədən çıxandan sonra şərtlərə malik olan namazı qılmağa imkanı olsa ehtiyata əsasən təyyarədə qıldığı namaz səhih deyil. Lakin əgər vaxt dar olsa vacibdir ki, namazı təyyarənin içində qılsın, belə olan halda əgər qiblənin istiqamətini bilsə həmin istiqamətə qılmalıdır. Zərurət halı istisna olmaqla qiblənin şərtlərinə riayət etmədən namazı səhih olmaz. Bu halda gərək təyyarə hər vaxt qiblə səmtindən dönsə o qibləyə tərəf dönsün və döndüyü zaman zikr və qiraəti deməsin. Qiblənin özünə diqqət yetirə bilməsə sağ əli ilə sol əli arasında olan istiqamətlərə diqqət yetirməlidir. Əgər qiblənin istiqamətini bilməsə onu təyin etmək üçün çalışmalı və öz gumanınə əsasən əməl etməlidir. Əgər guman əldə edə bilməsə, ehtiyat budur ki, namazı dörd istiqamətdə qılsın. Bu o hallardadır ki, qibləni tanımaqla üzü qibləyə dayana bilsin. Əgər təkbirətül-ehramdan başqa bunu yerinə yetirə bilməsə onunla kifayətlənsin əgər ümumiyyətlə bacara bilməsə üzü qibləyə dayanmaq şərti qüvvədən düşür. Məsələ 2964: Əgər bir şəxs sürəti yerin fırlanma sürəti ilə bir olan bir təyyarəyə minsə və yerin şərqindən qərbinə doğru hərəkət edib bir müddət yerin ətrafına fırlansa, ehtiyat-vacib budur ki, hər iyirmi dörd saatda beşlik təşkil edən namazları mütləq qürbət niyyəti ilə yerinə yetirsin. Ehtiyat budur ki, namaz vaxtlarını xaric olduğu yerlə tətbiq etsin. Lakin orucun qəzasını etməlidir.
Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|