Toshkent moliya

SH bob buyicha xulosa
Respublikamizda audit bozori barkaror rivojlanayotgan sunggi yillarda iktisodiyotni modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash jarayonlariga aloxida eʼtibor berilmokda. Zero, auditorlik xizmatiga bulgan extiyoj yildan-yilga oshib borayapti.
Shu urinda davr xarajatlarini auditini takomillashtirish muxim masalalardan xisoblanadi.
Dissertatsiyaning ushbu bobida davr xarajatlari auditini utkazishni takomillashtirishga tuxtalib utdik. Davr xarajatlariauditini utkazilish tartibi xamda xalkaro audit standartlari orkali auditni
75
takomillashtirish masalalarini kurib chikdik. Ushbu bobda davr xarajatlari auditida davr xarajatlarini baxolashga xamda takkoslash masalalari juda muximdir, chunki xarajatlarni baxolash yoki ulrni boshka bulinmalar xarajatlari bilan takkoslash davr xarajatlarining kaysi tomonlariga eʼtibor karatish zarurligini belgilab oladi.
Ichki baxolashlar davr xarajatlari buyicha kutilmagan natijalar yoki tendensiyalarni namoyon etishi va bu tadbirkorlik subʼekti raxbariyatini ularning sababini aniklash va vaziyatni unglashga (shu jumladan ayrim xollarda buzib kursatishlarni aniklash va tuzatishga) karatilgan choralarni kurishga majbur etishi mumkin. Davr xarajatlarini baxolash auditorga moliyaviy xisobotda bayon etilgan tegishli axborotni buzib kursatish risklari amalda mavjudligini kursatishi xam mumkin. Masalan, xujalik yurituvchi subʼektning biror bulinmasida davr xarajatlarini baxolash xujalik yurituvchi subʼektning ayni shu soxada ishlaydigan boshka bulinmalarining davr xarajatlarini usishi bilan takkoslaganda gayrioddiy darajada jadal usish yoki kamayish kayd etilayotganini kursatishi mumkin. Bunday axborot, ayniksa boshka omillar, xususan faoliyat natijalariga asoslangan mukofotlar yoki ragbatlantiruvchi mukofotlar bilan birikkan xolda, tadbirkorlik subʼekti raxbariyati moliyaviy xisobotni tayyorlashga nisbatan xolisona yondashmagani riski mavjudligidan darak berishi mumkin.
Auditorlik tekshiruvining samaradorligi nafakat uning sifatli utkazilishiga, balki aniklangan natijalarni uz vaktida umumlashtirilishi va rasmiylashtirilishiga xam bevosita boglikdir. Shu sababdan auditor davr xarajatlari buyicha fikr shakllantirilishida xam baxolashga eʼtibor karatishi zarur.